Cổ phiếu điện hút tiền

Những tháng cuối năm là thời điểm hoạt động mạnh trở lại của 4,4 GW điện gió khi mùa gió quay trở lại. Áp lực từ nguồn cung dồi dào là rủi ro lớn đối với tăng trưởng của nhóm nhiệt điện. Ảnh: THÀNH HOA

Nhu cầu sử dụng điện song hành cùng đà hồi phục kinh tế

Chỉ số nhóm cổ phiếu sản xuất và cung cấp điện truyền thống chỉ mới tăng 10% trong vòng hai tháng qua, tương đồng với đà phục hồi của chỉ số VN-Index. Đáng lưu ý là khối lượng giao dịch của nhóm cổ phiếu điện cũng có sự cải thiện từ những phiên cuối tháng 8 đến nay, cho thấy dòng tiền dường như đang chú ý đến nhóm này với kỳ vọng kết quả kinh doanh sẽ tích cực hơn trong nửa cuối năm nay.

Trong báo cáo phát hành gần đây, Công ty Chứng khoán VNDirect tin rằng mức tăng trưởng của ngành điện nói chung sẽ cao hơn trong nửa cuối năm 2022 nhờ mùa nóng và nhu cầu phụ tải tăng mạnh trở lại. Tương tự, Công ty Chứng khoán Agribank (Agriseco) cũng nhận định ngành điện sẽ đạt được tăng trưởng tốt trong năm 2022 dựa trên mức nền tăng trưởng thấp của năm 2021 và theo đà hồi phục của nền kinh tế. Dự báo GDP quí 3 có thể ghi nhận mức tăng trưởng lên đến hai chữ số so với cùng kỳ.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp tám tháng đầu năm nay ước tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2021, gần gấp đôi mức tăng 5,5% của cùng kỳ năm 2021. Trong khi đó, chỉ số quản trị nhà mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam của S&P Global công bố đạt 52,7 điểm trong tháng 8, tăng so với 51,2 điểm của tháng 7 và đánh dấu tháng thứ 11 liên tiếp nằm trên ngưỡng 50 điểm, cho thấy các điều kiện sản xuất kinh doanh được cải thiện và đơn hàng tiếp tục về Việt Nam.

Đáng lưu ý, tốc độ tăng chi phí đầu vào tiếp tục giảm mạnh, và chi phí chỉ tăng nhẹ trong kỳ khảo sát này. Điều này đã giúp các công ty có thể hạn chế mức tăng giá đầu ra, từ đó thúc đẩy thêm nhu cầu và khuyến khích các doanh nghiệp có thể tiếp tục mở rộng hoạt động trong thời gian tới, dẫn đến công suất sử dụng điện có thể tiếp tục tăng lên trong giai đoạn tới.

Ngoài ra, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài được giải ngân tám tháng đầu năm tiếp tục khởi sắc, ước tính đạt 12,8 tỉ đô la Mỹ, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước. Đây là số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện cao nhất của tám tháng trong năm năm qua. Các trung tâm sản xuất, khu công nghiệp tại các thành phố lớn như TPHCM, Bắc Ninh, Hải Phòng,… có tỷ lệ lấp đầy nhanh, đồng nghĩa với nhu cầu tiêu thụ điện ở lĩnh vực sản xuất sẽ duy trì đà tăng.

Phân hóa giữa các nhóm

Dù vậy, giữa các phân khúc trong ngành điện có sự phân hóa. Đầu tiên, nhóm nhiệt điện sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Giá dầu thế giới neo cao kéo theo giá khí cung cấp cho các nhà máy nhiệt điện khí tăng mạnh từ đầu năm đến nay, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh và biên lợi nhuận của nhóm này. Các nhà máy nhiệt điện than lại phải đối mặt với sự thiếu hụt than nhập khẩu. Ngoài ra, giá than nhập khẩu vẫn ở mức cao cũng ảnh hưởng đến chi phí đầu vào của nhóm nhiệt điện than.

Về dài hạn, với mục tiêu đạt được mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam đã xem xét kế hoạch kêu gọi không phát triển mới các nhà máy nhiệt điện than sau năm 2030, với mục tiêu chuyển đổi chúng sang các nguồn năng lượng sạch hơn. Như vậy, trong khi sản lượng điện khí đứng trước nguy cơ bị thu hẹp, ngược lại năng lượng tái tạo được dự báo sẽ tiếp tục xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ.

Cụ thể, Việt Nam đang có kế hoạch tăng gấp đôi công suất điện lên khoảng 150 gigawatt vào năm 2030, với năng lượng gió, mặt trời và các loại năng lượng xanh khác chiếm gần một phần ba so với 14% hiện nay. Trước đó, vào tháng 4-2022, Chính phủ cho biết dự thảo quy hoạch điện hiện tại sẽ cắt giảm điện than xuống dưới 10% tổng công suất vào năm 2045 và tăng tỷ trọng điện gió và điện mặt trời lên 51%.

Cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời và điện gió trong ba năm qua đã tạo động lực thúc đẩy phát triển một lượng lớn công suất điện, tạo tiền đề cho việc ngày càng tăng cao tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện của Việt Nam. Đến quí 1 năm nay, Việt Nam là quốc gia dẫn đầu khối ASEAN về quy mô và tỷ lệ các nguồn điện gió và mặt trời, chiếm tới 27% tổng công suất nguồn điện.

Đáng lưu ý, những tháng cuối năm, thường bắt đầu từ tháng 11, là thời điểm hoạt động mạnh trở lại của 4,4 GW điện gió khi mùa gió quay trở lại. Áp lực từ nguồn cung dồi dào của năng lượng tái tạo và thủy điện là rủi ro lớn đối với tăng trưởng của nhóm nhiệt điện vào nửa cuối năm. Công ty Chứng khoán VNDirect cũng kỳ vọng vào sự gia tăng đáng kể của điện năng lượng tái tạo trong dài hạn và cơ chế giá điện mới sẽ tiếp tục hấp dẫn trong thời gian tới.

Trong số các doanh nghiệp cung cấp năng lượng tái tạo, Công ty cổ phần (CTCP) Điện Gia Lai (GEG), CTCP Bamboo Capital được không ít nhà đầu tư kỳ vọng. Đặc biệt mới đây, JERA – nhà sản xuất điện lớn nhất Nhật Bản đã mua lại 35,09% cổ phần GEG và trở thành cổ đông nước ngoài lớn nhất của công ty. Tập đoàn Nhật Bản sẽ giúp cung cấp công nghệ và chuyên môn khi GEG tìm cách chi 1 tỉ đô la Mỹ để nâng công suất năng lượng tái tạo lên hơn 2.000 MW. Năng lượng gió dự kiến sẽ chiếm khoảng hai phần ba trong tổng số đó vào năm 2025, tăng từ 25% hiện nay.

Ngoài năng lượng tái tạo, thủy điện vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng là nguồn năng lượng nền tảng trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia bởi tính ổn định cao. Theo dự báo của Tổng cục Khí tượng thủy văn, có khả năng tiếp tục duy trì ở trạng thái La Nina từ nay đến hết năm 2022 với xác suất khoảng 55-65%. Theo đó, lượng mưa cơ bản tại khu vực Bắc bộ được dự báo cao hơn trung bình năm ngoái từ 10-25% với xác suất hơn 60%. Các khu vực Trung bộ, Nam bộ và Tây Nguyên cũng có lượng mưa cao, đặc biệt tại một số khu vực như Trung Trung bộ và Nam Trung bộ có thể cao hơn 15-35% so với cùng kỳ với xác suất xảy ra từ 70-90%.

Như vậy, nếu kịch bản này xảy ra, các nhà máy thủy điện nhiều khả năng sẽ tiếp tục được hưởng lợi trong giai đoạn cuối năm, khi nguồn nước tiếp tục dồi dào hơn, đặc biệt là các nhà máy thủy điện tại miền Trung, có thể kể đến như Thủy điện Vĩnh Sơn Sông Hinh (VSH), Thủy điện miền Trung (CHP)… Ngoài ra, các doanh nghiệp điện như Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (POW), CTCP Sông Ba (SBA), CTCP Thủy điện Thác Mơ (TMP) cũng đáng chú ý.

Triêu Dương