Cổ phiếu SAM Holdings khó bứt phá vì dự án ì ạch

Hạ nhiệt sau “game” niêm yết Samland

Công ty cổ phần SAM Holdings (mã SAM) là một trong những doanh nghiệp niêm yết đầu tiên trên sàn chứng khoán, từng tận dụng thị trường để huy động vốn và mở rộng từ sản xuất, phân phối cáp viễn thông sang nhiều lĩnh vực như đầu tư tài chính, bất động sản, du lịch - nghỉ dưỡng và công nghiệp.

Tuy vậy, nhiều năm qua, SAM Holdings thiếu câu chuyện tăng trưởng mới, hiệu quả kinh doanh duy trì ở mức trung bình và thấp, trong khi nhiều dự án chậm tiến độ. Theo dữ liệu iBoard (Công ty Chứng khoán SSI), giai đoạn 2013-2024, tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) và trên vốn (ROE) của SAM Holdings luôn thấp hơn trung bình ngành. Năm 2024, ROA chỉ đạt 1,3% so với mức 2,16% của ngành; ROE đạt 2,12% so với mức 3,77%.

Nửa đầu năm 2025, doanh thu của SAM Holdings tăng 13,7%, lên 2.567,43 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận ròng lại giảm 47%, còn 39,51 tỷ đồng. Lãi trước thuế đạt 50,87 tỷ đồng, mới hoàn thành 40,5% kế hoạch năm. Với kết quả này, tại các kỳ đại hội đồng cổ đông, nhà đầu tư thường xuyên chất vấn về việc thiếu dự án bất động sản gối đầu và cổ phiếu giao dịch dưới mệnh giá.

Thực tế, cổ phiếu SAM tăng 61,7% trong khoảng thời gian từ ngày 27/6 đến ngày 19/8, từ 6.400 đồng/cổ phiếu lên 10.350 đồng/cổ phiếu, nhưng sau đó chịu áp lực bán, lùi về 8.880 đồng (ngày 5/9), thấp hơn 14,2% so với đỉnh. Đáng chú ý, đợt tăng này trùng với thời điểm gần 78,6 triệu cổ phiếu của công ty con là CTCP Địa ốc Sacom (Samland, mã SLD) được niêm yết trên UPCoM (ngày 15/8).

Ban đầu, Samland dự kiến niêm yết trên HoSE, nhưng không đáp ứng điều kiện do kinh doanh thua lỗ, nên chọn UPCoM. Dù vậy, sự kiện niêm yết vẫn tạo hiệu ứng tái định giá, bởi Samland sở hữu hai dự án lớn: Khu dân cư Nhơn Trạch (55,2 ha) và chung cư Samland Riverside (TP.HCM).

Tại thời điểm ngày 30/6/2025, giá trị dở dang của hai dự án lên tới 707,46 tỷ đồng, chiếm 83,7% tổng tài sản, song tiến độ thực tế rất chậm. Dự án Riverside (19 tầng nổi, 2 tầng hầm, 138 căn hộ) dừng thi công từ năm 2017 do chưa có giấy phép, đến nay đã 8 năm đình trệ, nhiều hạng mục xuống cấp. Dự án Khu dân cư Nhơn Trạch vẫn đang trong quá trình hoàn thiện pháp lý và gia hạn chủ trương đầu tư. Chính vì vậy, dù được xem là “tài sản quý”, nhưng hai dự án này chưa mang lại dòng tiền cho Samland. Giá cổ phiếu SLD sau khi lập đỉnh 13.100 đồng (ngày 15/8) cũng giảm về 11.000 đồng (ngày 12/9).

Định giá không còn hấp dẫn

Sau nhịp tăng nóng, cổ phiếu SAM dù điều chỉnh, nhưng vẫn ở vùng định giá cao. Theo SSI, hệ số P/E (giá thị trường của cổ phiếu so với thu nhập trên một cổ phiếu) của SAM đạt 40,41 lần, vượt xa mức trung bình ngành 27,5 lần. Trong khi đó, lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu tiếp tục giảm sút, làm giảm sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư.

Thực tế, so với nhiều doanh nghiệp bất động sản - công nghiệp khác, định giá của SAM Holdings hiện kém cạnh tranh. Các doanh nghiệp cùng ngành có dự án đã bàn giao, tạo dòng tiền ổn định thường giao dịch quanh P/E 15-20 lần. Trong khi đó, với hiệu quả kinh doanh thấp và tiến độ dự án ì ạch, mức P/E trên 40 lần khiến cổ phiếu SAM bị coi là “đắt đỏ” nếu chỉ xét trên chỉ số định lượng.

SAM Holdings cho biết, sẽ duy trì chiến lược dài hạn với 3 mảng chính: bất động sản, công nghiệp và tài chính. Công ty có kế hoạch thoái vốn ở các dự án kém hiệu quả, đồng thời tập trung vào dự án Phú Hữu Gia và Nhơn Trạch. Tuy nhiên, nhiều dự án vẫn vướng pháp lý và chậm tiến độ như Dự án Samland Riverside chưa có giấy phép xây dựng, Dự án Khu dân cư Đồng Nai từ năm 2018 đến nay vẫn đang đền bù; Dự án Khu công nghiệp Tam Thăng 2 (103 ha) mới hoàn thành một phần; dự án nghỉ dưỡng - sân golf (194,92 ha, Lâm Đồng) vẫn trong giai đoạn giải phóng mặt bằng.

Đáng lo ngại, việc trì hoãn tiến độ không chỉ làm gia tăng chi phí cơ hội, mà còn khiến SAM Holdings mất lợi thế cạnh tranh so với những doanh nghiệp cùng ngành đang đẩy mạnh triển khai dự án trong giai đoạn thị trường phục hồi. Với bất động sản, tốc độ ra hàng đúng chu kỳ thị trường quyết định lớn đến khả năng thu hồi vốn. Việc chậm triển khai đồng nghĩa nguồn lực bị “chôn” trong đất đai, giảm sức mạnh tài chính của doanh nghiệp.

Trong ngắn hạn, cổ phiếu SAM nhiều khả năng tiếp tục chịu áp lực điều chỉnh khi thiếu động lực tăng trưởng mới. Nhà đầu tư ngắn hạn chủ yếu kỳ vọng vào “game” thoái vốn hoặc những câu chuyện tái cấu trúc, thay vì hiệu quả kinh doanh cốt lõi. Về dài hạn, triển vọng của Công ty vẫn phụ thuộc vào khả năng tháo gỡ pháp lý và đưa các dự án bất động sản lớn vào triển khai thực tế.

Nhiều mùa đại hội, cổ đông đã chất vấn gay gắt, nhưng tiến độ thực tế ít cải thiện. Điều này khiến dòng vốn bị “giam” lâu năm, làm hiệu quả kinh doanh của SAM Holdings nằm trong nhóm thấp nhất ngành.

Với bối cảnh đó, thị trường đang chờ đợi Ban lãnh đạo SAM Holdings có bước đi cụ thể và quyết liệt hơn trong việc tái cơ cấu danh mục đầu tư, nếu không, cổ phiếu SAM sẽ khó lấy lại sức hút.

Duy Bắc