Cơ quan chức năng cần quan tâm hơn đến các CLB 'hiệp sĩ' bắt cướp

Luật sư Nguyễn Anh Thơm đưa ra quan điểm: Điều 4 BLTTHS năm 2015 quy định trách nhiệm phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm như sau:

“1. Cơ quan Công an; Viện kiểm sát nhân dân; Tòa án nhân dân và các cơ quan hữu quan khác có trách nhiệm thực hiện đầy đủ chức năng; nhiệm vụ; quyền hạn của mình; đồng thời hướng dẫn; giúp đỡ các cơ quan khác của Nhà nước; tổ chức; cá nhân phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm; giám sát và giáo dục người phạm tội tại cộng đồng.

2. Cơ quan; tổ chức có nhiệm vụ giáo dục những người thuộc quyền quản lý của mình nâng cao cảnh giác, ý thức bảo vệ và tuân theo pháp luật; tôn trọng các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ nghĩa; kịp thời có biện pháp loại trừ nguyên nhân và điều kiện gây ra tội phạm trong cơ quan, tổ chức của mình.

3. Mọi công dân có nghĩa vụ tích cực tham gia phòng, chống tội phạm”.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng VPLS Nguyễn Anh

Về nguyên tắc, công dân được làm những gì pháp luật không cấm. Trách nhiệm tham gia phòng chống tội phạm là nghĩa vụ của công dân.

Trong sự việc này, “Các "hiệp sĩ" tham gia phòng chống tội phạm cũng như mọi công dân nói chung đều có quyền bắt giữ người có hành vi phạm tội quả tang và áp giải ngay đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong trường hợp này các "hiệp sĩ" đang thực hiện một công việc vì nghĩa vụ công dân (như bắt giữ kẻ phạm tội đang chạy trốn) tuy không phải là người thi hành công vụ, nhưng vì công việc đó mà bị giết, thì các "hiệp sĩ" có thể được hưởng chính sách bảo hiểm xã hội như đối với người thi hành công vụ”, luật sư Thơm nêu quan điểm.

Vậy có nên duy trì mô hình "hiệp sĩ" bắt cướp (CLB phòng chống tội phạm) như ở nhiều địa phương (TP.HCM, Bình Dương) hay không? Luật sư Thơm cho rằng, thực tế, tình hình an ninh trật tự ở một số tỉnh, thành phố diễn ra rất phức tạp, một số tội phạm phát triển mạnh như: Cướp giật, trộm cắp tài sản,.. Trách nhiệm chính về đảm bảo bảo an ninh trật tự, phòng chống các loại tội phạm do lực lượng Công an nhân dân thực thi trên cơ sở các quy định của pháp luật và được trang bị đầy đủ chuyên môn, nghiệp vụ và các công cụ hỗ trợ cần thiết khi thi hành công vụ.

Mô hình CLB phòng chống tội phạm đi vào hoạt động những năm gần đây đã góp phần mang lại những thành công nhất định. Tuy nhiên, đây là những hoạt động mang tính tự phát của một nhóm các "hiệp sĩ" mong muốn góp phần đảm bảo an ninh trật tự cho người dân. Hạn chế của các nhóm "hiệp sĩ" là không có được sự trang bị về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng ứng phó giải quyết các tình huống và đặc biệt không được trang bị các công cụ hỗ trợ để bảo vệ bản thân cũng như chống trả lại sự manh động của các đối tượng phạm tội. Mặt khác, việc truy đuổi tội phạm trên đường phố khi sử dụng xe mô tô là nguồn nguy hiểm cao độ cho bản thân mình, những người tham gia giao thông.

Sau vụ việc này, luật sư Nguyễn Anh Thơm cũng đề xuất tới các cơ quan chức năng cần quan tâm hơn đến các câu lạc bộ "hiệp sĩ" bắt cướp. Cụ thể như sau: Cần có cơ chế pháp lý quy định về các cá nhân tham gia CLB phòng chống tội phạm. Ban hành quy chế thành lập và hoạt động CLB phòng chống tội phạm. Trong đó quy định về nguyên tắc tổ chức hoạt động, điều kiện tiêu chuẩn sức khỏe, trình độ pháp lý, chuyên môn nghiệp vụ được đào tạo bởi cơ quan có thẩm quyền...

Tiếp đến, được trang bị các công cụ hỗ trợ cần thiết và chịu trách nhiệm về việc quản lý và sử dụng các công cụ hỗ trợ phục vụ công việc theo quy định của pháp luật.

Tập huấn theo định kỳ về pháp luật, kỹ năng phòng chống tội phạm trên đường phố,.. Có sự phối kết hợp chặt chẽ với các lực lượng CAND khi phát hiện các hành vi phạm tội quả tang. Cần thiết nên cấp thẻ câu lạc bộ phòng chống tội phạm để quản lý.

Tư Viễn