Cơ quan nhà nước không được yêu cầu người dân cung cấp lại các giấy tờ khi cơ sở dữ liệu đã có thông tin

Sáng 30/10, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Tổ phó Tổ công tác liên ngành về rà soát, đánh giá TTHC trên phạm vi toàn quốc đã dẫn đầu Đoàn công tác liên ngành làm việc với UBND tỉnh Bắc Ninh về rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu theo Công điện số 201/CĐ-TTg ngày 22/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ (Công điện 201).

“Chiến dịch” rà soát, cắt giảm TTHC tổng thể

Phát biểu tại cuộc làm việc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh khẳng định, công tác rà soát, cắt giảm TTHC là nhiệm vụ thường xuyên của các cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, theo Công điện 201 của Thủ tướng, một “chiến dịch” rà soát, cắt giảm TTHC tổng thể với yêu cầu rất cao về tiến độ và chất lượng được tiến hành, đòi hỏi sự khẩn trương và quyết tâm lớn.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh phát biểu tại cuộc làm việc

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, Bộ Tư pháp được giao nhiệm vụ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Nội vụ, Văn phòng Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương tiến hành rà soát toàn diện để cắt giảm, đơn giản hóa TTHC trên cơ sở khai thác dữ liệu. Mốc thời gian được đặt ra vô cùng gấp rút, trong đó báo cáo kết quả phải được hoàn thành trước ngày 15/11.Để đáp ứng yêu cầu, ngày 22/10/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện 201 chỉ đạo việc triển khai. Sự tham mưu tích cực của Bộ Công an, Văn phòng Chính phủ, Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan đã giúp hình thành một bộ công cụ triển khai thống nhất, cụ thể hóa qua các công văn hướng dẫn của Bộ Tư pháp, Bộ Công an. Toàn bộ quá trình thể hiện rõ sự quan tâm sâu sắc và sự lãnh đạo quyết liệt của Trung ương đối với công tác này.

“Tổ công tác liên ngành đã sử dụng tài liệu đầu vào là kết quả mà Bộ Công an đã chủ động rà soát trước đó. Kết quả ban đầu đã xác định được một danh mục gồm 15 loại giấy tờ và 734 TTHC có thể cắt giảm, đơn giản hóa thông qua việc thay thế bằng dữ liệu”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh thông tin thêm.

Cắt giảm, đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu, nhấn mạnh nguyên tắc này, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh chỉ rõ, khi cơ sở dữ liệu đã có thông tin, cơ quan nhà nước không được yêu cầu người dân cung cấp lại các giấy tờ đã có. Lấy ví dụ cụ thể về thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm bằng quyền sử dụng đất khi vay vốn ngân hàng, Thứ trưởng Bộ Tư pháp chia sẻ, nếu chúng ta làm tốt việc kết nối dữ liệu đất đai, dữ liệu dân cư và dữ liệu về tình trạng hôn nhân, quy trình này sẽ được rút gọn triệt để.

“Người dân không cần phải đi công chứng, chứng thực nhiều loại giấy tờ. Đây chính là cuộc cách mạng thực sự trong cải cách TTHC, thúc đẩy tiến độ giải ngân tín dụng phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh.

6 điều kiện then chốt trong rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu

Để triển khai thành công “cuộc cách mạng thực sự trong cải cách TTHC”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho rằng, cần đảm bảo 6 điều kiện then chốt.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, trong rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu, con người là yếu tố quyết định. Cán bộ, công chức phải thành thạo công nghệ

Một là, về pháp lý và quy trình: Việc cắt bỏ một thành phần hồ sơ đồng nghĩa với việc phải thay đổi quy trình thủ tục, cần một hành lang pháp lý vững chắc. Giải pháp được đưa ra là xây dựng một nghị quyết quy phạm của Chính phủ theo cơ chế đặc thù tại Nghị quyết 206 của Quốc hội để sửa đổi đồng loạt các quy định trong nhiều luật, nghị định có liên quan, đảm bảo tính đồng bộ và hiệu lực ngay lập tức. Các địa phương cũng cần sửa đổi các nghị quyết của HĐND cho phù hợp.

Hai là, về chất lượng dữ liệu, Thứ trưởng nhấn mạnh, dữ liệu là gốc, phải đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. Hiện tại, dữ liệu dân cư đã cơ bản ổn định, dữ liệu hộ tịch đạt khoảng 80%, các dữ liệu khác đang trong quá trình hoàn thiện. Nhưng nếu có dữ liệu chậm cập nhật, gây phiền hà cho người dân thì phải có cơ chế xử lý.

Ba là, về công nghệ và hạ tầng, cần đảm bảo nền tảng công nghệ, máy móc, thiết bị từ Trung ương đến địa phương phải thông suốt, hiện đại và hữu dụng.

Bốn là, về lộ trình triển khai, theo Thứ trưởng, giai đoạn 1, từ nay đến 15/11, tập trung vào những thủ tục có thể làm ngay. Giai đoạn 2, đến 1/1/2026, hoàn thiện các thủ tục còn lại. Các địa phương như Bắc Ninh cần tự đánh giá và đề xuất lộ trình của riêng mình, thậm chí có thể đi trước.

Năm là, về cơ chế xử lý vướng mắc, Thứ trưởng yêu cầu, khi người dân khiếu nại về tính chính xác của dữ liệu, cần có một cơ chế rõ ràng để xác minh và điều chỉnh kịp thời, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của họ.

Sáu là, về nhân sự, Thứ trưởng khẳng định con người là yếu tố quyết định. Cán bộ, công chức phải thành thạo công nghệ. Ông đề xuất mô hình “Tổ tư vấn công nghệ” tại các Trung tâm Phục vụ hành chính công để hướng dẫn, hỗ trợ người dân. Cần huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, tạo ra hiệu quả đột phá như kinh nghiệm làm sạch dữ liệu hộ tịch vừa qua.

Cơ bản 100% TTHC của Bắc Ninh áp dụng thực hiện phi địa giới hành chính

Báo cáo với Đoàn công tác, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lưu Đình Thực cho biết, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch kiểm soát TTHC và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông 6 tháng cuối năm 2025; trong đó yêu cầu 100% TTHC khi ban hành đều phải được đánh giá tác động, thẩm định, bảo đảm đúng quy định; 100% hồ sơ chậm, muộn phải thực hiện xin lỗi người dân, tổ chức theo quy định; mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp về giải quyết TTHC đạt tối thiểu 90%, riêng các lĩnh vực đất đai, xây dựng, đầu tư đạt tối thiểu 85%.

Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh Lưu Đình Thực phát biểu.

Đến nay cơ bản 100% TTHC của tỉnh (trừ các TTHC lĩnh vực thanh tra) áp dụng thực hiện phi địa giới trên địa bàn tỉnh. Triển khai thực hiện cơ chế “Luồng xanh 24 giờ” và “Luồng xanh 60%” trong thực hiện TTHC đối với các dự án trọng điểm. Về kết quả tiếp nhận và giải quyết hồ sơ TTHC trên Hệ thống thông tin giải quyết TTHC tỉnh Bắc Ninh trong quý III năm 2025, toàn tỉnh giải quyết hồ sơ trước và đúng hạn đạt 99,95%. Theo kết quả công bố trên Cổng dịch vụ công quốc gia tính đến ngày 27/10/2025, tỉnh Bắc Ninh đạt 91,73/100 điểm, tiếp tục giữ vững vị trí số 1/34 tỉnh, thành phố - tuần thứ 6 liên tiếp dẫn đầu cả nước về Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành và đánh giá chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện TTHC, dịch vụ công theo thời gian thực trên môi trường điện tử…

Đối với triển khai Công điện 201, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã tập trung triển khai thực hiện rà soát nội dung theo phạm vi, lĩnh vực quản lý để đề xuất cụ thể việc rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu. Căn cứ danh mục 734 TTHC có thành phần hồ sơ có thể thay thế bằng dữ liệu với 16 lĩnh vực do Bộ Công an rà soát, UBND tỉnh đã rà soát, đề xuất có 349 TTHC có thể thay thế bằng dữ liệu, 207 TTHC không thuộc thẩm quyền của tỉnh gồm các TTHC liên quan đến biên giới không phát sinh trên địa bàn tỉnh, các TTHC thuộc thẩm quyền của Bộ, ngành Trung ương…

Tỉnh Bắc Ninh đề nghị Văn phòng Chính phủ tiếp tục hướng dẫn, cung cấp danh mục TTHC có thể thay thế hồ sơ bằng dữ liệu. Cho phép địa phương cập nhật kết quả rà soát bổ sung sau khi hoàn thiện cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Tham mưu Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành khẩn trương rà soát, tổng hợp và triển khai thực hiện sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật quy định về TTHC theo đó cắt giảm thành phần hồ sơ có thể thay thế hồ sơ bằng dữ liệu nhằm đơn giản hóa thành phần hồ sơ tổ chức, cá nhân phải cung cấp.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh Mai Sơn cho biết, tỉnh phấn đấu tất cả các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội cũng như các chỉ tiêu về cải cách hành chính, môi trường đầu tư và hình ảnh của địa phương đều phải nằm trong top 5, ông yêu cầu các đơn vị gửi báo cáo cho Sở Tư pháp, trong đó phải nêu rất rõ những TTHC nào thực sự có thể triển khai từ ngày 15/11, những thủ tục nào bắt đầu thực hiện từ ngày 01/01/2026. Bên cạnh đó, ông Mai Sơn đề nghị cần thiết phải có một sự chuyển tiếp trong các văn bản quy định sắp tới, nhất là đối với một số loại giấy tờ mà có những trường hợp người này có dữ liệu nhưng người kia lại không có. Tỉnh cũng mong muốn có chỉ đạo thống nhất đối với việc xây dựng các trung tâm dữ liệu của các tỉnh để các tỉnh không cần xây dựng trung tâm dữ liệu riêng, tránh lãng phí.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh Mai Sơn phát biểu tại cuộc làm việc

Kết luận buổi làm việc, thay mặt Đoàn công tác, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, các ý kiến thảo luận đã cùng nhau làm rõ các điều kiện bảo đảm và những vấn đề liên quan để chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, sử dụng dữ liệu dân cư thực sự khả thi. Điều này sẽ bảo đảm tính hiệu quả của hoạt động một cách thực chất. Hay nói cách khác, người dân sẽ là người được thụ hưởng, chủ trương, chính sách của Đảng sẽ thực sự đi vào cuộc sống.

Nhất trí với chỉ đạo rất quyết liệt của ông Mai Sơn, Thứ trưởng Bộ Tư pháp cho biết sẽ tổng hợp, báo cáo đầy đủ các kiến nghị của địa phương và bày tỏ tin tưởng Bắc Ninh sẽ trở thành một điểm sáng trong việc triển khai chủ trương này.

Lưu ý thời hạn triển khai theo yêu cầu của Tổng Bí thư không còn nhiều, chỉ còn hơn hai tuần, Thứ trưởng đề nghị Bắc Ninh khởi động kế hoạch tổ chức triển khai ngay từ bây giờ; đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân thấy được ý nghĩa, mục đích của công tác này, thấy được sự quyết liệt của Đảng, Nhà nước trong chuyển đổi số…

Thành An