Có sự tồn tại của Hành tinh thứ 9?

Hành tinh thứ chín qua minh họa của các nhà thiên văn học.

Trong một bài báo gần đây được xuất bản trên Tạp chí Vật lý Thiên văn, các nhà khoa học đã nghiên cứu dữ liệu của kính thiên văn trong sáu năm nhằm cố gắng xác định các dấu hiệu tiềm năng của Hành tinh thứ 9 trên bầu trời phía nam.

Được chụp bằng Kính viễn vọng Vũ trụ Atacama (ACT) ở Chile từ năm 2013 đến năm 2019, các quan sát bao phủ khoảng 87% bầu trời có thể nhìn thấy hành tinh này từ Nam Bán cầu.

Trong khi nhóm nghiên cứu đã xác định được hơn 3.000 ứng cử viên nằm cách xa 400 đến 800 đơn vị thiên văn (AU) (tức là từ 400 đến 800 lần khoảng cách giữa Trái đất và mặt trời ), không có ứng cử viên nào trong số đó có thể được xác nhận là hành tinh.

Tuy nhiên, cuộc tìm kiếm không có kết quả bác bỏ sự tồn tại của hành tinh trên lý thuyết: Nó chỉ đơn thuần thu hẹp nơi hành tinh đó có thể ẩn náu và những đặc tính của nó có thể là gì. Cuối cùng, nghiên cứu chỉ bao gồm từ 10% đến 20% các vị trí có thể có của hành tinh trên bầu trời.

Một thế giới tối tăm lạnh lẽo

Các nhà thiên văn lần đầu tiên tìm kiếm Hành tinh thứ 9 vào năm 2016 (hoặc 10 năm sau khi Sao Diêm Vương bị giáng cấp khỏi vị trí là hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời của chúng ta để trở thành một hành tinh lùn đơn thuần).

Các nhà thiên văn nhận thấy rằng, sáu vật thể đá nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương tụ tập theo một cách kỳ lạ, với các điểm xa nhất trong quỹ đạo của chúng nằm xa Mặt trời hơn nhiều so với các điểm gần nhất trên quỹ đạo của chúng. Nhóm nghiên cứu đã tính toán rằng, lực hấp dẫn của một hành tinh không nhìn thấy có kích thước gấp 5 đến 10 lần Trái đất có thể giải thích sự lệch tâm trong quỹ đạo của những tảng đá đó.

Nửa thập kỷ sau, nhiều nhóm nghiên cứu đã cố gắng và không phát hiện ra thế giới về mặt lý thuyết đó. Rào cản lớn nhất trong cuộc săn lùng Hành tinh thứ 9 là khoảng cách tuyệt đối liên quan.

Trong khi Sao Diêm Vương quay quanh quỹ đạo từ 30 đến 50 AU so với Mặt trời, các tác giả của nghiên cứu năm 2016 ước tính rằng, Hành tinh số 9 có thể ở bất kỳ đâu trong khoảng 400 đến 800 AU - thực tế là rất xa, ánh sáng Mặt trời có thể không chiếu tới hành tinh này.

Điều đó có nghĩa là có rất ít hy vọng có thể phát hiện ra Hành tinh thứ 9 tối lạnh bằng kính thiên văn ánh sáng tiêu chuẩn. Thay vào đó, các nhà thiên văn chuyển sang sử dụng kính thiên văn ACT, kính thiên văn có thể tìm kiếm vũ trụ ở bước sóng milimet - một dạng sóng vô tuyến ngắn gần với bức xạ hồng ngoại

Theo Viện nghiên cứu quốc tế về thiên văn vô tuyến, kính viễn vọng milimet thường được sử dụng để quan sát những đám mây khí đóng băng, mờ ảo, nơi các ngôi sao mới hình thành, bởi vì những đám mây như vậy không hấp thụ ánh sáng milimet.

Trong khi cuộc khảo sát này không đưa ra được bất kỳ bằng chứng thuyết phục nào về Hành tinh thứ 9, các cơ sở kính thiên văn milimet mới, chẳng hạn như Đài quan sát Simons hiện đang được xây dựng ở sa mạc Atacama của Chile, sẽ tiếp tục tìm kiếm bằng những kính thiên văn nhạy hơn nữa - cho phép các nhà nghiên cứu thu hẹp hơn nữa nơi mà hành tinh hàng xóm đã mất từ lâu của chúng ta có thể đang ẩn náu.

Hà Thu

Theo Live Science