Có thể nhận lương hưu ngay cả khi đang phải chấp hành án phạt tù
Bạn đọc hỏi: Chồng tôi vi phạm pháp luật và vừa bị kết án 5 năm 6 tháng tù. Xin hỏi, trong thời gian chấp hành bản án, chồng tôi có tiếp tục nhận được lương hưu không và việc chi trả lương hưu sẽ được thực hiện như thế nào? Đặng Ngọc Trâm (Hà Nội)
Luật sư trả lời: Nếu chồng bạn bị kết án 5 năm 6 tháng tù mà không phải do vi phạm quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) thì đây là hai quyền riêng biệt. Bởi người bị kết án không sai phạm trong quá trình đóng BHXH mà là sai phạm ở một lĩnh vực khác. Do đó, theo quy định của pháp luật chồng bạn vẫn được tiếp tục hưởng lương hưu, cho dù đang phải chấp hành hình phạt tù.
Cụ thể, Điều 54, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về điều kiện hưởng lương hưu là: “Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1, Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp: nam đủ 60 tuổi và nữ đủ 55 tuổi; nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên”. Tiếp đến là: “Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò; Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp…”.
Xin nói thêm là trước đây (Điều 62, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006) thì người lao động đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng bị tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng khi thuộc một trong các trường hợp:chấp hành hình phạt tù nhưng không được hưởng án treo; xuất cảnh trái phép và bị Tòa án tuyên bố là mất tích.
Tuy nhiên hiện nay (khoản 1, Điều 64, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014) quy định: “Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng bị tạm dừng, hưởng tiếp lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng khi thuộc một trong các trường hợp: Xuất cảnh trái phép; bị Tòa án tuyên bố là mất tích; có căn cứ xác định việc hưởng bảo hiểm xã hội không đúng quy định của pháp luật”.
Điều này đồng nghĩa pháp luật hiện hành không quy định người đang chấp hành hình phạt tù thì không được hưởng chế độ hưu trí của BHXH. Và Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 có hiệu lực từ ngày 1-1-2016 đã bỏ quy định tạm dừng hưởng lương hưu đối với người đang chấp hành hình phạt tù. Vì thế, người chấp hành hình phạt tù kể từ ngày 1-1-2016 (tù giam hay được hưởng án treo) thì vẫn tiếp tục được hưởng lương hưu, chế độ hưu trí như bình thường.
Như vậy, nếu chồng bạn đủ điều kiện hưởng lương hưu thì vẫn được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật và để nhận lương hưu, chồng bạn có thể ủy quyền cho người khác nhận lương hưu hoặc nhận lương hưu qua tài khoản.