Cờ vây - Môn thể thao nhiều triển vọng ở Bắc Ninh

Chiến lược đúng đắn

Sau khi thi giành 1 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng tại Giải vô địch cờ vây, cờ vây trẻ xuất sắc Quốc gia năm 2025, kỳ thủ Nguyễn Thị Hồng Anh, sinh năm 1989 (quê Thành phố Hồ Chí Minh) trở lại với nhịp sống thường nhật. Dù bận rộn cộng việc, gia đình nhưng mỗi ngày Hồng Anh vẫn dành một khoảng thời gian hợp lý để luyện tập, nghiên cứu cờ vây - niềm đam mê gắn bó từ năm 11 tuổi mang lại cho cô nhiều thành tích đỉnh cao trong nước, quốc tế.

Các kỳ thủ thi đấu tại Giải vô địch cờ vây Quốc gia năm 2025.

Trở về Việt Nam sau gần 10 năm công tác, học tập tại nước ngoài, Hồng Anh nhận lời đầu quân cho đội tuyển cờ vây Bắc Ninh bởi thấy được tâm huyết, quyết tâm của lãnh đạo Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh với bộ môn. Mỗi lần hội quân cùng đội tham dự các giải đấu, kỳ thủ này đều nỗ lực trao đổi chuyên môn, kinh nghiệm cho các vận động viên trẻ, giúp họ tiến bộ và nuôi dưỡng đam mê.

Theo Hồng Anh, cờ vây chưa thực sự phổ biến ở Việt Nam như ở một số nước châu Á khác nhưng đang tạo được sức hút lớn, đặc biệt là với giới trẻ: “Các bạn trẻ đến với cờ vây thường vì sự tò mò về môn cờ cổ xưa, song đã chơi, hiểu về môn này đều sẽ bị cuốn hút bởi những điểm độc đáo và triết lý sâu sắc. Trong cờ vây, các quân cờ đều có giá trị giống nhau, chỉ đặt vào bàn cờ hoặc nhấc ra khi bị ăn chứ không di chuyển. Điều này làm cho người chơi cờ phải có trách nhiệm tuyệt đối với từng quân cờ mình đặt xuống, phải không ngừng suy nghĩ giá trị của từng nước cờ. Do đó, cờ vây không chỉ là một trò chơi mà còn là nghệ thuật chiến lược giúp người chơi học hỏi được nhiều điều…”, kỳ thủ Hồng Anh chia sẻ.

Có thể thấy, việc thu hút những vận động viên hàng đầu như Nguyễn Thị Hồng Anh là một trong những bước đi chiến lược của ngành thể thao Bắc Ninh trong bối cảnh phong trào cờ vây vẫn còn khá mới mẻ trên địa bàn tỉnh. Không chỉ mang lại thành tích thi đấu, các kỳ thủ này còn là hạt giống trao truyền kinh nghiệm, giúp quảng bá, thu hút thêm nhiều người chơi làm nền tảng để tuyển chọn những vận động viên trẻ chất lượng, phát triển bền vững bộ môn.

Kết quả đáng khích lệ

Hiện nay, đội tuyển cờ vây Bắc Ninh đang huấn luyện, đào tạo 9 vận động viên, trong đó có 7 vận động viên trên 20 tuổi và 2 vận động viên trẻ (11 tuổi). Bên cạnh chủ động thu hút, chiêu mộ những vận động viên mạnh làm nòng cốt, ban huấn luyện phát hiện, tuyển chọn những nhân tố trẻ từ các câu lạc bộ cờ trên địa bàn tỉnh để định hướng, đào tạo năng khiếu.

Bàn cờ vây có 19 đường kẻ ngang và 19 đường kẻ dọc tạo thành 361 giao điểm. Các quân cờ hình tròn dẹt gồm 181 quân màu đen và 180 quân màu trắng. Người chơi có thể đặt quân ở bất cứ giao điểm nào trên bàn cờ. Khi quân cờ bị bao vây bốn phương thì bị đối phương ăn. Tuy nhiên, trong cờ vây, ăn quân chỉ là thứ yếu, quan trọng nhất là chiếm được nhiều “đất”. Cuối ván, hai bên sẽ tính tổng số “đất” chiếm được và quân đã bắt được để tìm ra người chiến thắng.

Cùng với duy trì tập luyện theo kế hoạch, bộ môn thường xuyên cử vận động viên đi tập huấn, học tập ở những trung tâm có thế mạnh về cờ vây với sự hỗ trợ của chuyên gia hàng đầu, đồng thời tham gia thi đấu, giao lưu ở nhiều giải để cọ xát, nâng cao trình độ chuyên môn…

Ông Giáp Xuân Định, Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao số 1 cho biết: “Dù mới chính thức đào tạo, huấn luyện từ năm 2023 nhưng với sự nỗ lực và đầu tư đúng hướng, thành tích của cờ vây đại diện cho tỉnh thi đấu trên đấu trường quốc gia rất đáng khích lệ. Cụ thể, từ đầu năm 2025 đến nay, cờ vây Bắc Ninh tham dự 3 giải đấu lớn: Giải vô địch cờ vây và cờ vây trẻ Quốc gia giành 4 Huy chương Vàng, 9 Huy chương Bạc, 24 Huy chương Đồng; Giải vô địch cờ vây Quốc gia giành 12 Huy chương Vàng, 14 Huy chương Bạc, 19 Huy chương Đồng; Giải vô địch cờ vây, cờ vây trẻ xuất sắc Quốc gia giành 10 Huy chương Vàng, 16 Huy chương Bạc, 30 Huy chương Đồng”.

Thực tế, với truyền thống, thế mạnh về các bộ môn cờ, Bắc Ninh có điều kiện thuận lợi để phát triển cờ vây. Những người từng chơi qua cờ vua, cờ tướng đều có thể chuyển sang chơi môn thể thao này bởi có nhiều điểm tương đồng về cách tư duy. Hiện nhiều em trong lứa tuổi học sinh trên địa bàn tỉnh đang chơi cờ vây song hành các môn cờ khác và được phụ huynh rất ủng hộ. Đó là tín hiệu cho thấy phong trào chơi cờ vây đang tạo được sức hút và phát triển tốt.

Em Nguyễn Thế Mạnh, 15 tuổi, một người chơi cờ vây nghiệp dư tại phường Kinh Bắc chia sẻ: “Qua giới thiệu của một người bạn, em mới tìm hiểu và tập chơi cờ vây được gần 1 năm và thấy rất yêu thích. Môn cờ này không chỉ để giải trí mà còn giúp em hiểu nhiều về triết lý cuộc sống, rèn luyện trí tuệ, sự kiên trì, tập trung. Em mong muốn cờ vây sẽ được nhiều người biết đến hơn, phong trào chơi rộng rãi để có điều kiện giao lưu thường xuyên với những người cùng sở thích”.

Theo ông Giáp Xuân Định, hiện cờ vây là một trong những môn thi đấu chính thức tại Đại hội Thể thao toàn quốc. Các tỉnh, thành phố cả nước sẽ tập trung đầu tư, phát triển bộ môn này nhiều hơn, mức độ cạnh tranh thành tích cao sẽ khó khăn hơn. Điều này đặt ra thách thức nhưng cũng là điều kiện để cờ vây Bắc Ninh có những bước tiến mạnh mẽ cả ở góc độ phong trào lẫn thành tích cao, giữ vững vị thế là một trong những đơn vị dẫn đầu về các môn thể thao trí tuệ.

Thời gian tới, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao số 1 sẽ tổ chức nhiều hoạt động giao lưu và các giải đấu nhằm quảng bá, đẩy mạnh hơn nữa phong trào tập luyện cờ vây, nâng số người chơi cũng như thành tích thi đấu.

Tại Đại hội thể Thao toàn quốc lần thứ X năm 2026, đội tuyển cờ vây phấn đấu có Huy chương Vàng để ghi dấu ấn, đóng góp vào thành tích chung toàn đoàn của thể thao Bắc Ninh.

Bài, ảnh: Hoài Phương