Cối tự hành 2S40 Phlox và bước chuyển mới trong tư duy hỏa lực cơ động của Nga

Trong nhiều năm, hệ thông pháo cối kéo là một trong những trụ cột chiến thuật của Nga, đặc biệt trong những chiến dịch đòi hỏi hỏa lực mạnh và liên tục. Tuy nhiên, khi chiến trường hiện đại biến đổi nhanh, nguy cơ khí tài bị đối phương phát hiện và phản pháo cũng tăng cao.

Điều này khiến Nga phải tìm hướng đi mới: Phát triển những hệ thống hỏa lực cơ động, linh hoạt, triển khai nhanh và dễ rút lui. Cối tự hành 2S40 Phlox ra đời như một phần của xu hướng đó.

2S40 Phlox được thiết kế trên khung gầm xe tải quân sự bánh lốp, cho phép phương tiện di chuyển tốc độ cao, dễ cơ động trong khu vực rộng, đặc biệt ở những vùng hạ tầng không tốt.

Đây là điểm vượt trội so với các hệ thống pháo kéo và một số pháo tự hành bánh xích vốn nặng và khó triển khai nhanh. Nhờ trọng lượng nhẹ và thiết kế tối ưu, 2S40 có thể được triển khai chỉ trong vài phút, bắn yểm trợ rồi rời vị trí trước khi đối phương kịp phản pháo.

Điểm nổi bật nhất của 2S40 Phlox là khẩu pháo cối cỡ 120 mm, cho phép vừa bắn kiểu pháo thông thường, vừa bắn kiểu cối với góc nâng lớn.

Khả năng này tạo sự linh hoạt đáng kể: xe có thể tấn công mục tiêu ở cả cự ly gần lẫn xa, từ các tuyến phòng ngự, trận địa đối phương cho đến đội hình cơ động của kẻ địch.

Việc sử dụng loại đạn tiêu chuẩn của pháo cối 120 mm giúp 2S40 dễ dàng tích hợp vào hệ thống hậu cần hiện có, đồng thời tăng hiệu quả trong tác chiến hiệp đồng.

Hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại giúp kíp chiến đấu rút ngắn thời gian triển khai, tính toán phần tử bắn chính xác hơn và nâng cao khả năng tác chiến ban đêm.

So với các loại cối kéo truyền thống, 2S40 cải thiện rõ rệt độ chính xác, tốc độ bắn và mức độ an toàn cho kíp chiến đấu nhờ việc thao tác từ trong khoang bảo vệ.

Về mức độ bảo vệ, 2S40 không được bọc giáp nặng như pháo tự hành hạng lớn nhưng được trang bị giáp chống đạn nhẹ để bảo vệ kíp xe trước mảnh đạn và hỏa lực bộ binh.

Thiết kế này phản ánh triết lý của Nga: ưu tiên tốc độ cơ động và khả năng rời trận địa nhanh hơn là tăng giáp, vốn sẽ làm xe nặng và chậm lại.

Tính cơ động chính là yếu tố quyết định sự sống còn của pháo binh trong môi trường chiến tranh hiện đại, nơi máy bay không người lái trinh sát và đạn chính xác cao ngày càng phổ biến.

Trên phương diện chiến lược, 2S40 Phlox được đánh giá là phù hợp với nhiều nhiệm vụ khác nhau: yểm trợ bộ binh, tăng cường hỏa lực cho các đơn vị cơ giới nhẹ, hỗ trợ chiếm giữ khu vực trọng điểm hoặc tham gia tác chiến ở những vùng xa xôi.

Khung gầm bánh lốp giúp xe dễ dàng cơ động trên đường dài mà không cần phương tiện vận chuyển chiến lược. Điều này cho phép Nga điều chỉnh lực lượng nhanh hơn giữa các mặt trận.

Sự xuất hiện của 2S40 còn cho thấy Nga muốn mở rộng đội hình các loại pháo tự hành cơ động, tạo ra một dải lựa chọn từ pháo xe kéo rẻ tiền đến pháo tự hành hạng nặng và các hệ thống bánh lốp linh hoạt như Phlox.

Điều này giúp lực lượng pháo binh có thể tùy biến theo từng môi trường tác chiến, giảm gánh nặng hậu cần và tăng hiệu quả trong chiến dịch kéo dài.

Tuy vậy, cối tự hành 2S40 cũng đối mặt thách thức. Do khung gầm bánh lốp và giáp nhẹ, xe khó chống chịu trước đạn chống tăng hoặc pháo cỡ lớn.

Do đó, việc sử dụng cối tự hành 2S40 đòi hỏi chiến thuật hợp lý, bao gồm tản đội hình, cơ động liên tục và ứng dụng hệ thống trinh sát để chọn vị trí bắn an toàn. Nga kỳ vọng sự kết hợp giữa cơ động, hỏa lực và hệ thống điều khiển hiện đại sẽ bù đắp cho những hạn chế này.

Nhìn chung, cối tự hành 2S40 Phlox là bước đi cho thấy Nga đang điều chỉnh lực lượng pháo binh theo hướng phù hợp hơn với chiến trường hiện đại.

Sự linh hoạt, tốc độ và khả năng triển khai nhanh biến phương tiện này thành công cụ hữu ích trong nhiều kịch bản tác chiến, đặc biệt ở các khu vực rộng, địa hình phức tạp hoặc yêu cầu phản ứng nhanh.

Việt Hùng

Theo RT, Avia, Military Today