"Cơn ác mộng của NATO" ra mắt năm 1986, Ekranoplane là phương tiện chiếm vị trí trung gian giữa tàu thủy và máy bay. Ý tưởng của loại khí tài này là tận dụng hiệu ứng của việc tăng đáng kể lực nâng gần mặt nước.
"Ekranoplane Lun là bí quyết của Liên Xô, đứa con tinh thần của nhà thiết kế vĩ đại Rostislav Alexeyev", chuyên gia quân sự - Thuyền trưởng cấp 1 (Đại tá hải quân) nghỉ hưu Basil Dandykin cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ PolitExpert (PE).
Tiền thân của chiếc Lun là nguyên mẫu thử nghiệm KM - nó được đặt biệt danh là "Quái vật Caspian" do kích thước cực kỳ ấn tượng.
“Với sự trợ giúp của hiệu ứng lướt gần bề mặt được tạo ra khi động cơ vận hành, con tàu sẽ nhô lên khỏi mặt nước. Điều này là do 'đệm khí', khiến Lun có thể bay với tốc độ khá nhanh trên mặt biển".
"Chiều cao bay của chiếc Lun đạt 7 mét. Điều này cho phép con tàu không bị radar phát hiện. Ngoài ra với động cơ tương đối lớn, nó có thể chở được nhiều hàng hóa”, người đối thoại của PE cho biết.
Chuyên gia Dandykin nhấn mạnh rằng chiếc Lun đã gây ra một "cú sốc" với phương Tây khi được trang bị 6 tên lửa chống hạm siêu thanh Moskit, vào thời điểm ra đời, đây là một trong những tên lửa hiện đại nhất thế giới.
Với đầu đạn 320 kg cùng vận tốc Mach 3, Moskit có khả năng tiêu diệt hoàn toàn một tàu khu trục, trong khi một loạt phóng sẽ đánh chìm một hàng không mẫu hạm lớn hoặc một số tàu đi kèm trong biên đội.
Ekranoplane Lun thuộc Dự án 903 còn gây ấn tượng bởi tốc độ tương đương với máy bay - 500 km/h, chưa một tàu nổi nào từng đạt tới, thậm chí không thể đến gần con số này.
Thiết kế độc đáo và đầy tính sáng tạo của sản phẩm trên đã gây khó khăn ngay cả với chính những người sử dụng, khi Bộ Quốc phòng Liên Xô cảm thấy bối rối, không thể xác định rõ ràng bản chất của Ekranoplane.
“Lúc đầu Ekranoplane được coi là một con tàu. Họ thậm chí còn dựng cờ hải quân trên nó, nhưng sau đó các thủy thủ nói rằng đây không phải tàu thủy mà là một chiếc máy bay, vì vậy nó lại trực thuộc lực lượng hàng không hải quân".
"Đây là một cỗ máy rất phức tạp để vận hành, đòi hỏi rất nhiều kỹ năng. Nhưng xét về hiệu quả, tất nhiên Lun có khả năng thực hiện cuộc tấn công cách căn cứ hàng trăm km, nó có thể di chuyển quãng đường rất xa mà không bị chú ý”, chuyên gia quân sự nói.
Nhưng giống như nhiều vũ khí của thời kỳ cuối cùng trong kỷ nguyên Liên Xô, chiếc Lun đã trở thành "con tin của thời gian" do tình hình khó khăn của nước Nga những năm đầu thập niên 1990.
Thay vì 8 chiếc Ekranoplane dự kiến ban đầu của Dự án 903, chỉ có một chiếc được chế tạo, ông Dandykin lưu ý. Con tàu hiện đang nằm tại Công viên Patriot ở Derbent như một mẫu vật trưng bày.
Chuyên gia Dandykin tin rằng Ekranoplane là một hướng đi rất hứa hẹn trong sự phát triển của Hải quân Nga hiện nay. Các đặc tính vượt trội sẽ cho phép Moskva duy trì ưu thế trước những đối thủ tiềm tàng.
“Chiếc Lun sẽ giúp thực hiện cuộc đổ bộ, bí mật tiến hành tấn công tên lửa chống lại cả nhóm tàu. Hiện đây là một hướng đi khá hứa hẹn và trong tương lai cũng sẽ vẫn như vậy”, người đối thoại của PE nhấn mạnh.
Ông Dandykin không loại trừ việc Nga sẽ phải quay lại vấn đề tạo ra các Ekranoplane trong tương lai. Tất nhiên kinh nghiệm của Liên Xô trong việc thiết kế tên lửa chống hạm tốc độ cao sẽ giúp ích cho nước này.
Người đối thoại của ấn phẩm nhấn mạnh rằng trong tương lai, Lun sẽ trở thành một vũ khí thậm chí còn ghê gớm hơn, thay vì các tên lửa chống hạm lỗi thời Moskit, các bệ phóng có thể được trang bị tên lửa siêu thanh Zircon.
“Nếu tên lửa siêu thanh Zircon hoặc tên lửa hành trình Onyx và Calibre được đặt trên tàu Lun, điều này sẽ cho phép trong trường hợp không có nhóm tác chiến tàu sân bay, Nga vẫn giữ quyền chi phối ở phía Bắc, Nam, Đông và Tây".
"Các Ekranoplane là một loại vũ khí vượt xa thời đại, không còn nghi ngờ gì nữa, việc loại bỏ chúng khỏi biên chế chắc chắn là điều khiến cả Mỹ và NATO vui mừng”, chuyên gia quân sự Dandykin cho biết.
Theo Bạch Dương/ANTĐ