Con đường để vận động viên trẻ vươn xa

Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh hiện đang đào tạo các bộ môn: Karate, điền kinh, cầu lông và từ năm 2024 bổ sung Taekwondo. Năm 2025, Trung tâm tiếp tục đào tạo 35 VĐV thuộc các đội tuyển năng khiếu, trẻ và VĐV cấp tỉnh. Trong đó, 32 VĐV tập luyện trực tiếp tại Trung tâm, 3 VĐV đang thuộc đội tuyển trẻ quốc gia. Theo kế hoạch, giai đoạn 2026 - 2030, Trung tâm sẽ phát triển thêm bộ môn Pencak silat nhằm mở rộng hướng đào tạo.

Công tác tuyển chọn, bổ sung VĐV hàng năm thực hiện qua 2 đợt, với hình thức tuyển chọn trực tiếp tại Trung tâm hoặc phối hợp với các trường học, phòng giáo dục và đào tạo, trung tâm thể thao cấp huyện. Năm 2025, dự kiến bổ sung 9 VĐV, bao gồm: 2 VĐV điền kinh, 3 VĐV cầu lông và 4 VĐV Taekwondo. Các VĐV sẽ trải qua hệ thống kiểm tra chuyên môn để được tuyển chọn vào đội hình đào tạo chuyên nghiệp.

Các VĐV tập luyện 2 buổi mỗi ngày

Một ngày của các VĐV trẻ tại Trung tâm bắt đầu từ sáng sớm với buổi tập luyện đầu tiên trong ngày. Sau khi tập luyện, các em sẽ di chuyển đến trường để học văn hóa theo chương trình phổ thông. Buổi chiều, ngay sau khi kết thúc việc học tập, các VĐV sẽ quay trở lại Trung tâm tiếp tục buổi tập thứ hai. Đây là lịch trình đòi hỏi sự kiên trì và kỷ luật cao từ các tài năng thể thao nhí.

Mặc dù đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận, nhưng công tác đào tạo VĐV trẻ tại Điện Biên vẫn đối mặt với không ít thách thức. Hiện tại, dù kinh phí cơ bản đáp ứng nhu cầu đào tạo, nhưng vẫn hạn chế so với các địa phương có nền thể thao phát triển. Các VĐV hưởng chế độ dinh dưỡng theo Quyết định 02 của UBND tỉnh, chưa có chế độ tiền công tập luyện. Ngoài ra, vấn đề bảo hiểm y tế cho VĐV chưa được đảm bảo. Hiện tại Trung tâm đang chi trả học phí học văn hóa và viện phí khi VĐV gặp vấn đề sức khỏe.

Ông Phạm Trung Hiếu, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh chia sẻ: "Hiện nay, chế độ dành cho VĐV khá hạn chế, đặc biệt là việc hỗ trợ kinh phí cho các em khi tập luyện dài hạn. Chúng tôi rất mong muốn có sự quan tâm, đầu tư hơn nữa để nâng cao chế độ cho các VĐV trẻ, giúp các em yên tâm tập luyện".

Việc thiếu không gian tập luyện chuyên biệt cho các đội tuyển thể thao ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình huấn luyện, chuẩn bị cho các giải đấu.

Một trong những trở ngại lớn nhất là hệ thống cơ sở vật chất chưa đồng bộ. Đáng chú ý, đường pitch tại sân vận động tỉnh đã bị tháo dỡ phục vụ Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/2024) đến nay vẫn chưa được lắp lại. Điều này khiến VĐV điền kinh phải tập trên mặt sân asphalt, gây khó khăn trong việc sử dụng giày đinh, buộc họ phải tập bằng chân đất hoặc giày thể thao thông thường.

Ngoài ra, việc người dân tự do tập thể dục trong sân vận động đang gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tập luyện của các đội tuyển năng khiếu thể thao thuộc Trung tâm, đặc biệt là đội tuyển điền kinh.

Mỗi ngày, các vận động viên tham gia tập luyện theo giáo án chuyên biệt nhằm nâng cao thành tích, chuẩn bị cho các giải đấu quan trọng. Tuy nhiên, do sự xuất hiện của đông đảo người dân tập thể dục tự do trong khuôn viên sân vận động khiến các VĐV không thể tập trung hoàn toàn vào bài tập. Với những nội dung đòi hỏi tốc độ cao như chạy nước rút hay chạy dài, việc phải liên tục tránh né người dân đang đi bộ, đạp xe hay thậm chí dắt động vật vòng quanh sân đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng tập luyện và tiềm ẩn nhiều nguy cơ chấn thương.

Một số VĐV phải tập luyện bằng chân đất do không thể sử dụng giày đinh để chạy trên mặt sân asphalt

Ông Phạm Đức Hiếu bày tỏ lo ngại: "Tập luyện trên mặt sân asphalt không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng tập mà còn gây ra nguy cơ chấn thương rất cao. Ngoài ra, do sân vận động mở cửa cho người dân vào tập thể dục tự do, các VĐV phải thường xuyên né tránh người đi bộ, xe đạp, thậm chí cả vật nuôi. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khâu chuẩn bị cho các giải đấu quan trọng sắp tới".

Bên cạnh đào tạo chuyên môn, các HLV còn phải đối mặt với thách thức lớn trong việc giáo dục tư tưởng, đạo đức và kỷ luật cho VĐV. Ông Khương Văn Đức, HLV bộ môn Karate chia sẻ: "Nhiều VĐV trẻ khi mới tham gia huấn luyện rất hứng thú, nhưng sau một thời gian lại cảm thấy nản và muốn xin về. Có em rất tiềm năng nhưng thiếu kiên trì, động lực đã bỏ cuộc giữa chừng. Đây là điều rất đáng tiếc. Ngoài chuyên môn, chúng tôi phải thường xuyên động viên, định hướng tư tưởng, giúp các em hiểu được giá trị của sự kiên trì và nỗ lực".

Một trong những khó khăn lớn nhất là giữ chân các VĐV tài năng, khi nhiều em có xu hướng tìm đến các trung tâm huấn luyện lớn hơn ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng hoặc các địa phương có nền thể thao mạnh.

Nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh đã hợp tác với các trung tâm huấn luyện lớn trên cả nước. Hiện tại, tỉnh đã gửi 2 VĐV tập luyện tại Trường Đại học Thể dục thể thao Bắc Ninh và Trường Đại học Thể dục thể thao TP. Hồ Chí Minh để nâng cao trình độ. Đây là hướng đi quan trọng giúp VĐV trẻ được tiếp cận với môi trường huấn luyện hiện đại, từ đó nâng cao thành tích thi đấu.

Đào tạo VĐV trẻ tại Điện Biên đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Để khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất, Trung tâm kiến nghị sớm khôi phục đường pitch tại sân vận động, đồng thời có cơ chế kiểm soát tốt hơn đối với việc người dân vào tập luyện tự do, nhằm đảm bảo không gian tập luyện phù hợp cho các VĐV chuyên nghiệp.

Dù còn nhiều khó khăn, nhưng với nỗ lực của cán bộ, huấn luyện viên, VĐV Trung tâm Huấn luyện Thể dục thể thao tỉnh và sự hỗ trợ của các cấp ngành, công tác đào tạo VĐV trẻ đang có nhiều tín hiệu tích cực. Thời gian tới, nếu các vấn đề về kinh phí, cơ sở vật chất và đội ngũ huấn luyện viên được giải quyết triệt để, Điện Biên hoàn toàn có thể trở thành chiếc nôi đào tạo ra nhiều tài năng thể thao, góp phần nâng tầm thể thao tỉnh nhà trên đấu trường quốc gia.

Thu Thảo