'Con đường phản bội' - những góc khuất về cuộc đời một điệp viên nhị trùng
Báo Los Angeles Times nhận xét: 'Một cuốn tiểu thuyết sâu sắc, thể hiện tấn bi kịch cảm xúc của một di dân bị giằng xé giữa những mối trung thành mâu thuẫn nhau và 'nỗi cô đơn thấu xương' … [Gary] có thể là một kẻ phản bội và một điệp viên siêu hạng, nhưng câu chuyện về bi kịch của ông có thể hiểu được… Nó chạm đến nhiều cung bậc cảm xúc quen thuộc trong chúng ta'.
Con đường phản bội (tựa gốc: A Map of Betrayal) là câu chuyện về Gary, một điệp viên nhị trùng luôn cảm giác lạc lối, mắc kẹt giữa sứ mệnh ban đầu với quê hương và cuộc chiến thực tiễn mà anh ta phải đương đầu để không buông bỏ lý tưởng. Đó là thế giới nội tâm sâu thẳm, đầy sóng gió, đơn độc và cay đắng của những người mang thân phận tình báo, di dân.
Gary tên thật là Thương Vị Dân, đã trở thành một điệp viên tình báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc cài cắm vào nước Mỹ. Từ cuốn nhật ký bí mật, đứa con gái hỗn hòa hai dòng máu Mỹ - Trung của điệp viên nhị trùng này lần dò, soi tỏ phần nào những góc khuất trong cuộc đời và sự nghiệp chính trị đầy phức tạp...
Chủ đề nóng và có tính nhạy cảm của cuốn tiểu thuyết này tạo nên sức hấp dẫn lớn trong bối cảnh cuộc chiến tình báo đang rất căng thẳng trên toàn cầu nói chung và trong quan hệ Trung - Mỹ nói riêng.
Nhận xét về cuốn sách, Booklist viết: “Một câu chuyện chân thực đến ớn lạnh về hoạt động tình báo và sự phản bội… Ha Jin đưa ra những quan điểm được xác định lại một cách đáng ngạc nhiên về cuộc tiến hóa chiến lược của quan hệ Hoa Kỳ - Trung Quốc… Câu chuyện hài hước một cách sắc bén, hủy diệt một cách âm thầm giá trị bi thảm của lòng ái quốc ‘mù quáng’, được kể lại bởi một bậc thầy về tiểu thuyết hư cấu sáng rõ, hợp nhất giữa cá nhân và địa chính trị.”
The New York Times Book Review viết: "Ha Jin đã nắm bắt được cái đau đớn, buồn tẻ trong sâu thẳm tâm hồn của một điệp viên ngầm… Chúng ta nhìn nước Mỹ qua con mắt của một di dân Trung Quốc, bị giằng xé giữa lòng trung thành xưa cũ và tình yêu mến ngày càng lớn đối với đất nước đã nuôi dưỡng mình mà ông đang phản bội."
Los Angeles Times nhận xét: “Một cuốn tiểu thuyết sâu sắc, thể hiện tấn bi kịch cảm xúc của một di dân bị giằng xé giữa những mối trung thành mâu thuẫn nhau và ‘nỗi cô đơn thấu xương’ … [Gary] có thể là một kẻ phản bội và một điệp viên siêu hạng, nhưng câu chuyện về bi kịch của ông có thể hiểu được… Nó chạm đến nhiều cung bậc cảm xúc quen thuộc trong chúng ta”.
Ha Jin là nhà văn đương đại người Mỹ gốc Hoa. Ông sinh năm 1956, tại Liêu Ninh, Trung Quốc. Hiện ông là giáo sư Anh ngữ tại đại học Boston.
Năm 1985, ông rời quê hương để theo học đại học Brandeis, tác giả của sáu cuốn tiểu thuyết, bốn tập truyện ngắn, ba tập thơ và một tập tiểu luận.
Ha Jin từng đoạt các giải thưởng: Giải sách Quốc gia, Giải Pen/ Faulkner, Giải Pen/ Hemingway Foundation, Giải Văn chương Á - Mỹ và Giải Flannery O’Connor cho truyện ngắn.
Năm 2014, ông được bầu vào viện Hàn lâm Nghệ thuật và Văn chương Hoa Kỳ.