Con gái Lý Tiểu Long kiện hãng đồ ăn nhanh hàng đầu Trung Quốc xâm phạm bản quyền hình ảnh cha và đòi bồi thường
Ngày 25/12, hệ thống chuỗi cửa hàng bán đồ ăn nhanh nổi tiếng 'Zhen Gungfu' (Kungfu thật) sử dụng hình ảnh ngôi sao phim Kungfu Lý Tiểu Long (Bruce Lee) làm logo thương hiệu đã bị Công ty Hữu hạn Bruce Lee Enterprises, LLC thuộc sở hữu của con gái Bruce Lee là Lý Hương Ngưng (Li Xiangning, hay Shannon Lee) kiện ra Tòa án Thượng Hải để đòi bồi thường 210 triệu Nhân dân tệ (735 tỷ VND).
Hôm thứ Năm (26/12), Zhen Gongfu đã đưa ra một tuyên bố nói họ bất ngờ và bối rối về vụ khởi tố. Nhãn hiệu này đúng là gây tranh cãi, nhưng nó đã không bị cho là vi phạm hoặc thu hồi quyền sử dụng trong nhiều năm qua. Công ty đang chuẩn bị để đối phó lại vụ kiện. Tuyên bố viết: “Vụ án này vừa thụ lý và chưa mở phiên xét xử. Chúng tôi tạm thời chưa có ý kiến bình luận. Chúng tôi đã bị kiện sau nhiều năm. Chúng tôi cũng rất bối rối và đang tích cực nghiên cứu vụ việc và chuẩn bị ứng phó”.
Hình ảnh tiêu biểu của Bruce Le - Lý Tiểu Long trong các bộ phim Kungfu.
Diệp Phương, luật sư đại diện cho công ty Bruce Lee, chỉ ra rằng từ nội dung của mẫu đăng ký, có thể thấy rằng Zhen Gongfu biết rõ họ đang sử dụng hình ảnh của Bruce Lee, nhưng người sáng lập ra nó đã từ chối liên lạc với con cháu của Bruce Lee để được ủy quyền, hành vi đó bị coi là sử dụng ác ý hình ảnh của Bruce Lee. Tuy nhiên, một số người thuộc giới luật pháp Trung Quốc đại lục cho rằng tòa án Thượng Hải không chịu trách nhiệm đối với các vụ vi phạm thương hiệu và nguyên đơn có thể phải đến Ủy ban đánh giá và thẩm định thương hiệu quốc gia ở Bắc Kinh và Tòa án Bản quyền sở hữu trí tuệ Bắc Kinh mới có thể thụ lý vụ án.
Zhen Gongfu đã mô phỏng hình ảnh của Lý Tiểu Long để tạo ra hình ảnh Kung Fu Long.
Theo Điều 45 của “Luật Thương hiệu”, việc kiện nhãn hiệu vi phạm phải được gửi trong vòng 5 năm kể từ ngày đăng ký. Trong những năm gần đây, Zhen Gongfu đã đã đăng ký nhiều nhãn hiệu mang hình ảnh “Kung Fu Long” và một số nhãn hiệu đã được đăng ký được hơn 5 năm. Do đó, có ý kiến cho rằng, công ty Bruce Lee của con gái ông có thể nhận được một số tiền bồi thường thông qua kiện tụng, nhưng rất khó để ngăn chặn Zhen Gongfu tiếp tục sử dụng nhãn hiệu này.
Được thành lập vào năm 1990 bởi ông Phan Vũ Hải (Pan Yuhai) tại Đông Quan, Quảng Đông, Zhen Gongfu là thương hiệu nội địa duy nhất trong top 5 ngành đồ ăn nhanh hàng đầu tại Trung Quốc. Hiện tại, Zhen Gongfu có hơn 600 cửa hàng trực tiếp hoạt động trên toàn quốc, với doanh thu hàng năm tới hơn 5 tỷ Nhân dân tệ (17.500 tỷ VND).
Hình ảnh Kung Fu Long mô phỏng Lý Tiểu Long trên nhãn hàng của Zhen Gongfu.
Đầu năm 2010, Lý Hương Ngưng đã liên tiếp mua tất cả bản quyền đối với các phim ảnh và thương hiệu của cha bà ở Hoa Kỳ và có kế hoạch tập hợp lại các tài nguyên này để biến “Lý Tiểu Long - Bruce Lee” thành một thương hiệu toàn cầu. Tuy nhiên, tại Trung Quốc, do hiệu ứng thương hiệu của ngôi sao Kung Fu, vẫn còn nhiều công ty sử dụng hình ảnh và đăng ký hình ảnh của Bruce Lee, khiến ông trở thành “đại diện hình ảnh bất đắc dĩ”. Điều này khiến Lý Hương Ngưng cảm thấy cần phải bảo vệ quyền lợi của bà thông qua kênh pháp luật.
Theo nhà hoạch định tiếp thị Diệp Mậu Trung trong cuốn sách “Ghi chép của nhà quảng cáo”: Khi hoạch định thương hiệu cho Zhen Gongfu, để phản ánh đầy đủ “Văn hóa Kungfu Trung Quốc”, ông đã tạo ra hình ảnh cao thủ “Kung Fu Long”, người có võ thuật cao cường, thể lực mạnh mẽ, chí khí trượng nghĩa. “Đôi mắt ông ấy đầy sức mạnh và động tác anh ấy đầy sức hút”.
Zhen Gongfu đã dùng hình ảnh Lý Tiểu Long đăng ký cho nhiều mặt hàng của họ.
Diệp Mậu Trung cũng nói: “Trong trái tim của người Hoa trên toàn thế giới, Kung Fu Long tượng trưng cho tinh thần dân tộc và là Hoàng đế Kungfu của Trung Quốc”. Khi nói về hoàng đế Kungfu, phản ứng đầu tiên của nhiều người là Bruce Lee, cùng với hành động tương tự của “Kung Fu Long”, cùng chiếc áo màu vàng, “Kung Fu Long” từ lâu đã được coi là sao chép hình ảnh của Bruce Lee – Lý Tiểu Long, thậm chí một số người nghĩ rằng hãng đồ ăn nhanh này do gia đình Bruce Lee mở.
Qua trang web chính thức của Vụ Thương hiệu trực thuộc Cục Bản quyền sở hữu Trí tuệ quốc gia Trung Quốc, có thể thấy trong những năm gần đây, Zhen Gongfu đã sử dụng hình ảnh “Kung Fu Long” để đăng ký một loạt các mặt hàng như mỹ phẩm, chế phẩm vệ sinh, kiểm soát dịch bệnh, đồ dùng cho nhà trẻ, v.v.
Hiện tại, vụ kiện của công ty Bruce Lee vẫn chưa được công khai. Luật sư Hùng Siêu của Công ty luật Kinh Sư Bắc Kinh phân tích cho rằng, Lý Hương Ngưng nên kiện Zhen Gongfu vì tội xâm phạm quyền về danh dự. Ông cho rằng việc sử dụng rõ ràng hình ảnh Bruce Lee của Zhen Gongfu đã tạo ra sự liên quan thương mại và cần phải được ủy quyền hợp pháp. Do đó, việc Lý Hương Ngưng khởi kiện là cần thiết.