'Cơn khát' tàu chở dầu đảo lộn logic vận tải toàn cầu
Tình trạng thiếu tàu chở dầu đang trở nên nghiêm trọng đến mức những con tàu mới đóng - vốn thường chở sản phẩm dầu tinh chế trong chuyến đi đầu tiên - nay phải chạy rỗng với tốc độ cao để kịp nhận các lô dầu thô sớm nhất có thể.
Tình trạng thiếu tàu chở dầu đang trở nên nghiêm trọng. (Ảnh: AFP)
Theo dữ liệu theo dõi tàu và hợp đồng thuê do Bloomberg và Signal Ocean tổng hợp, trong năm nay đã có 6 siêu tàu chở dầu mới được bàn giao thực hiện các chuyến đi không chở hàng từ Đông Á sang Trung Đông, châu Phi, hoặc châu Mỹ để nhận dầu thô. Con số này năm ngoái chỉ là một chuyến.
Tàu Atrebates được bàn giao vào đầu tháng 11. Sau đó, con tàu đã chạy rỗng từ Trung Quốc sang Trung Đông để nhận một lô dầu thô từ Iraq và hiện đang di chuyển về phía Gibraltar.
Thông thường, khi tiếp nhận tàu mới, các chủ tàu gần như luôn tận dụng chuyến đi đầu tiên để vận chuyển các sản phẩm như xăng dầu, trước khi quay lại chở dầu thô. Cách làm này hợp lý cả về kinh tế lẫn địa lý, bởi các sản phẩm dầu tinh chế sạch hơn dầu thô, tàu không cần phải rửa két sau khi vận chuyển. Bên cạnh đó, phần lớn tàu được đóng tại Đông Á - khu vực nhập khẩu nhiều dầu thô, nhưng lại xuất khẩu khối lượng lớn sản phẩm dầu tinh chế.
Tuy nhiên, tình trạng thiếu tàu trầm trọng hiện nay đang đảo ngược logic đó. Các nhà khai thác dầu, cả trong và ngoài OPEC, đã tăng mạnh sản lượng trong năm nay. Cùng lúc, các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga, cộng với rủi ro khi đi qua Biển Đỏ, đã làm gián đoạn các tuyến vận tải truyền thống, kéo dài hành trình và làm gia tăng nhu cầu sử dụng tàu.
Ngay cả các tàu chở sản phẩm cỡ nhỏ cũng bị hút vào thị trường vận chuyển dầu thô. Một số nhà giao dịch thậm chí phải chia nhỏ các lô hàng do thiếu tàu cỡ lớn, khiến chi phí vận tải tiếp tục leo thang. Chỉ số Baltic Dirty Tanker Index - theo dõi cước vận chuyển dầu thô trên 12 tuyến chính - đã tăng hơn 50% kể từ cuối tháng 7, trong khi Baltic Clean Tanker Index chỉ tăng 12%.
“Khi các tàu chở dầu thô cỡ rất lớn có thể kiếm được khoảng 100.000 USD mỗi ngày, còn tàu Suezmax khoảng 80.000 USD/ngày, thì mọi người sẵn sàng lao vào chốt mức giá đó càng sớm càng tốt, phòng trường hợp cơ hội trôi qua”, ông Georgios Sakellariou, chuyên gia phân tích thuê tàu tại Signal Maritime, cho biết.
Aliakmon I là siêu tàu đầu tiên trong năm nay được ghi nhận thực hiện chuyến hải trình đầu tiên mà không chở hàng. Con tàu rời xưởng đóng tàu ở đông bắc Trung Quốc vào cuối tháng 6 trong tình trạng chạy rỗng, sau đó tới Kuwait để nhận gần 2 triệu thùng dầu. Lô hàng này được giao tới Việt Nam vào tháng 8.
