Cơn lũ tràn qua xứ nắng

Xứ nắng Phan Rang chiều nay bỗng mênh mang nước. Sông Lu, sông Quao, sông Cái, sông Trâu đều mất bờ. Trâu bò, cừu, dê chết sắp lớp bên đường, gà vịt trôi sạch.

Ở thôn Nhơn Hội ven sông Dinh, ông Phạm Công Toàn thẫn thờ nhìn đàn bò - gia sản của cả nhà - 13 con chết đuối. Ông nói con bê khoảng 80 kg, giờ có ai mua thì ông đành bán 500.000 một con nhưng giữa cảnh người người chạy lụt, còn lòng dạ đâu mà mua.

Sáng 20-11, toàn bộ khu vực hạ du sông Cái Phan Rang, tỉnh Khánh Hòa chìm trong biển nước. Ảnh: HUỲNH HẢI

Nhiều gia đình chỉ sau một đêm, đàn dê, cừu cùng chuồng trại nơi vùng trũng bị cuốn sạch, không còn một con.

Vừa tới đầu Phan Rang, ngang An Hải, tôi hỏi một anh bộ đội đang đẩy ca nô: “Nước sâu cỡ nào vậy anh?”.

Anh bảo: “Phía trước ngập 1 m, chú quay lại kiếm đường khác đi!”.

Đường vào Xóm Rẫy của tôi bị cô lập hai ngày nay. Nước tràn bờ sâu 70 cm, chảy xiết. Ô tô qua là trôi ngay. Lực lượng cứu hộ cũng phải bám dây để vượt những đoạn nước hung dữ.

Ca nô bộ đội chạy trên quốc lộ đi cứu dân. Bà con đứng hai bên đường trao cơm hộp, nước uống. Quan tâm đến bộ đội cũng là quan tâm đến chính đồng bào mình: “Để mấy chú có sức còn đi cứu chỗ khác!”. Giải quyết xong khu nào, xe tải lại kéo ca nô sang khu ngập khác.

Nước ở Ninh Thuận vốn quý như vàng. Hơn 20 năm nay, chính quyền đã đầu tư hàng chục hồ thủy lợi. Người bạn làm thủy nông kể: “Hôm trước xả hồ đón lũ, nửa ngày xả với dung lượng 120 m³/giây mà anh em tiếc đứt ruột. Nhỡ không có lũ, năm sau bà con lại thiếu nước tưới”.

Anh Trượng Văn Thuận ở hồ Tân Giang nói: “Giờ thì hết chỗ chứa rồi. Tụi anh vừa ngưng xả nhưng tối nay mà mưa nữa thì phải xả tiếp, không thì an toàn hồ đập bị uy hiếp”.

Lúc này, trời Phan Rang lại đen thui vần vũ. Khí tượng thủy văn báo 23 giờ đêm nay có thể xuất hiện đỉnh lũ mới. Đài cũng vừa phát cảnh báo lũ quét ở thượng nguồn và ngập sâu ở hạ du Phan Rang.

Những ngày này, người già làng Bầu Trúc nhìn lũ mà nhớ lại cơn đại hồng thủy năm Thìn 1964. Khi đó họ mới đôi mươi, cả miền Trung chìm trong biển nước suốt một tuần. Làng gốm Chăm Bầu Trúc, sau trận ấy, phải dời lên vị trí mới như bây giờ; làng cũ thành cánh đồng. Giữa cánh đồng vẫn còn ngôi miếu Chăm nhỏ, nằm ở ranh Ninh Phước - Phước Hữu. Người ta gọi nơi đó là cánh đồng Xóm Cũ.

Hai ngày lũ này khiến ký ức buồn như sống dậy. Ở nhiều vùng núi, đất đá sạt, nhà trôi; người dân chắc chắn sẽ được di dời khỏi chốn cũ. Làng xưa rồi sẽ chỉ còn cây dại mọc đầy. Mỗi lần nhìn về nơi đó, họ sẽ nhớ cơn lũ năm nay và cũng sẽ gọi đó là “Xóm Cũ”.

Nhưng như mầm cây bật lên sau mùa gió bão, cuộc sống rồi sẽ tiếp diễn. Cũng như Xóm Cũ ngày thơ ấu của tôi, những Xóm Cũ sau mùa mưa bão này rồi cũng sẽ xanh mướt một cánh đồng.

NGUYỄN ĐỨC HIỂN