Con mang họ mẹ có được hưởng thừa kế của cha?
Cách đây 5 năm, khi đó tôi đang là một cô sinh viên năm cuối và lỡ có thai với một người bạn cùng lớp. Tuy nhiên, vì gia đình ngăn cấm nên anh ấy không dám kết hôn với tôi. Tháng 5/2016, cha của con tôi bất ngờ tử vong do bệnh nặng. Xin hỏi, con tôi mang họ mẹ và giấy khai sinh chỉ có tên mẹ thì có được thừa kế tài sản của bố không?
Nguyễn Thị Mai (quận Tân Bình, TPHCM)
Trả lời:
Khoản 1, Điều 90, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: “Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết”. Trong trường hợp của chị, do gia đình ngăn cấm nên anh chị không đi tới hôn nhân và cháu bé sinh ra mang họ mẹ. Do vậy, chị cần phải đến UBND cấp xã/phường nơi cư trú của cháu bé, hoặc nơi cư trú của người cha đã mất để thực hiện việc đăng ký nhận cha trước khi làm thủ tục hưởng thừa kế.
Điều 25 Luật Hộ tịch năm 2014 hướng dẫn về Thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con như sau: Người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con nộp tờ khai theo mẫu quy định và chứng cứ chứng minh quan hệ cha con hoặc mẹ con cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Khi đăng ký nhận cha, mẹ, con các bên phải có mặt; Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại Khoản 1 của điều này, nếu thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người đăng ký nhận cha, mẹ, con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu”.
Trong trường hợp cần xác minh mối quan hệ cha con thì theo Điều 11 Thông tư 15/2015/TT-BTP ngày 16/11/2015 quy định về chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con bao gồm: “Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con; Trường hợp không có văn bản quy định tại Khoản 1 của điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng; Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật”.
Pháp luật luôn tôn trọng và đảm bảo quyền lợi cho mỗi cá nhân trong xã hội, do vậy, trong trường hợp này con chị hoàn toàn có quyền hưởng thừa kế do cha cháu bé đã mất để lại dù cháu mang họ của chị.
Luật gia Bùi Thị Hằng
(Đoàn Luật sư TP Hà Nội)
