Công an TP.HCM giải mã nguyên nhân cháy pin xe điện

Chiều 13/11, tại buổi họp báo kinh tế - xã hội TP.HCM, Thượng tá Nguyễn Văn Tùng - Phó Trưởng Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ Công an TP.HCM (PC07) đã chia sẻ nhiều thông tin liên quan đến cháy pin xe điện.

Theo Thượng tá Tùng, pin lithium-ion (gọi tắt là pin li-ion) là một loại pin sử dụng chất liệu lithium làm điện cực. Loại pin này thường có mật độ năng lượng cao hơn so với các loại pin khác, làm cho chúng trở thành lựa chọn phổ biến rộng rãi để thay thế ắc quy chì.

Trong quá trình sạc, các ion lithi chuyển động từ cực dương sang cực âm, và ngược lại trong quá trình xả (quá trình sử dụng). Cơ chế gây cháy trên pin lithium-ion là nhiệt lượng tỏa ra môi trường không cân bằng hoặc lớn hơn nhiệt sinh ra từ các phản ứng tỏa nhiệt.

Nhiệt tích lũy này làm tăng nhiệt độ, do đó, tạo ra tốc độ phản ứng tăng theo cấp số nhân. Nếu tốc độ sinh nhiệt vượt quá tốc độ tỏa nhiệt ra môi trường thì nhiệt độ sẽ tiếp tục tăng. Khi đạt đến nhiệt độ tới hạn, là nhiệt độ phá hủy thiết bị phân tách, pin sẽ bị phá vỡ.

Khi pin gặp sự cố, một số chất sẽ phân hủy hoặc phản ứng với nhau, cuối cùng dẫn đến hiện tượng thoát nhiệt và cháy hỗn hợp khí thoát ra từ phân hủy chất điện phân và oxy. Đối với thiết kế xe điện, pin xe điện thường được bố trí trong khoang kín, thường dưới gầm xe và được bảo vệ nhiều lớp.

Xe máy điện bốc cháy giữa đường phố TP.HCM.

Vì vậy, khi cháy pin xe điện sẽ khó tiếp cận trực tiếp pin xe để tổ chức chữa cháy dẫn đến việc triển khai phun nước trực tiếp vào khối pin để làm mát, ngăn cháy lan và dập tắt đám cháy không đạt hiệu quả cao.

Theo Thượng tá Tùng, trong thực tế, công tác chữa cháy đối với đám cháy phương tiện giao thông sử dụng pin li-ion còn nhiều khó khăn. Các phương pháp chữa cháy truyền thống như sử dụng nước, bột, khí CO₂, bọt… ít hiệu quả đối với loại pin này do đặc tính cháy âm ỉ, sinh nhiệt cao và có khả năng tái bốc cháy sau khi đã được dập tắt.

Lực lượng Cảnh sát PCCC & CNCH khi khi tiếp nhận thông tin đám cháy và trực tiếp đến hiện trường chỉ xác định đây là đám cháy xe điện, nhưng không xác định được chính xác chủng loại pin được lắp đặt trên xe (pin li-ion, ắc quy a xít chì…).

Việc không xác định được đặc tính kỹ thuật của pin gây khó khăn trong việc lựa chọn chiến thuật, biện pháp và chất chữa cháy phù hợp, dẫn đến hiệu quả xử lý không cao.

"Khi cháy xe điện, pin của xe có thể phát nổ dẫn đến đám cháy phát triển lớn hơn gây nguy hiểm cho cán bộ chiến sĩ tham gia chữa cháy. Đặc biệt, sau khi đám cháy được khống chế thì pin vẫn có thể bất ngờ bốc cháy trở lại, nếu cán bộ chiến sĩ thiếu cảnh giác sẽ dễ bị thương hoặc gặp các sự cố ngoài ý muốn", Thượng tá Tùng nói.

Do đó, công tác chữa cháy pin xe điện thường đòi hỏi huy động lượng lớn lực lượng, phương tiện trong thời gian dài, đồng thời phải kết hợp biện pháp cách ly, giám sát phương tiện sau khi cháy để ngăn ngừa tái bốc cháy.

Đối với các đám cháy xảy ra tại tầng hầm chung cư, trung tâm thương mại, gara kín thì lượng khói, khí độc và nhiệt độ cao càng làm hạn chế khả năng tiếp cận, cứu nạn, cứu hộ và dập lửa của lực lượng.

Thời gian qua, lực lượng PCCC & CNCH đã đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn kiến thức, kỹ năng phòng cháy, chữa cháy liên quan đến phương tiện sử dụng pin li-ion cho lực lượng dân phòng, cơ sở, chủ cơ sở kinh doanh và người dân.

Cảnh sát khuyến cáo nên kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ xe và hệ thống điện; sử dụng thiết bị sạc, pin chính hãng; sạc ở nơi thoáng mát, tránh sạc qua đêm.

Bên cạnh đó, lực lượng PCCC cũng nghiên cứu, thử nghiệm chất chữa cháy, thiết bị chuyên dụng và tham mưu giải pháp bảo đảm an toàn, góp phần thực hiện mục tiêu chuyển đổi xanh.

Kim Sáng