Công bố Bảo vật quốc gia Tượng Avalokitesvara Bắc Bình

Trao Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia Tượng Avalokitesvara

Tham dự có PSG.TS. Lê Thị Thu Hiền - Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa (Bộ VH-TT-DL); đồng chí Nguyễn Thị Bích Thuận - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; đồng chí Đinh Văn Tuấn - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh; lãnh đạo các ban, sở, ngành, đoàn thể cùng đông đảo người dân và du khách.

Đại biểu tham dự buổi lễ

Tượng Avalokitesvara là hiện vật văn hóa Chăm được chế tác từ đá sa thạch hạt mịn, màu xám đen, chiều cao 61cm, nặng 13kg, có niên đại thế kỷ VIII - IX.

Tượng được người dân tình cờ phát hiện khi làm rẫy tại thôn Thanh Khiết, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng (xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận trước đây) từ trước năm 1945 cùng với 4 pho tượng đá khác (đã bị thất lạc). Năm 1996, tượng Avalokitesvara được người dân đem chôn giấu trong vườn nhà; đến năm 2001, một người dân ở thôn Hồng Chính, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng phát hiện trong quá trình đào móng xây trụ cổng và đem bàn giao cho Bảo tàng tỉnh Bình Thuận (cũ) bảo tồn, trưng bày cho đến nay.

Đông đảo học sinh đến từ các trường học tham dự lễ

Tượng Avalokitesvara mang đầy đủ các đặc trưng của nghệ thuật điêu khắc Champa và là một trong những đại diện tiêu biểu cho quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa mạnh mẽ của yếu tố văn hóa ngoại sinh; cụ thể là văn hóa Ấn Độ đã ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Chămpa. Với tính độc đáo riêng, tượng là một tư liệu lịch sử quý đối với việc nghiên cứu lịch sử nghệ thuật - tôn giáo của văn hóa Chămpa trong giai đoạn chuyển tiếp từ phong cách nghệ thuật tạo hình (thế kỷ VIII) sang giai đoạn phát triển đỉnh cao với phong cách nghệ thuật Trà Kiệu, Đồng Dương (thế kỷ XI - X).

Chiêm ngưỡng bảo vật quốc gia Tượng Avalokitesvara

Tượng mang yếu tố Phật giáo, bên cạnh Hindu giáo vốn được xem là tôn giáo chính trong văn hóa Chămpa, điều đó thể hiện mối quan hệ giao lưu giữa Ấn Độ và các nước Đông Nam Á, trong đó có vùng đất Nam Trung bộ Việt Nam từ cuối thiên niên kỷ thứ I Công nguyên.

Với giá trị lịch sử, văn hóa, độc bản quý, tượng Avalokitesvara đã được Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia đợt 13 theo Quyết định 1712/QĐ-TTg ngày 31/12/2024.

Đồng chí Đinh Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu

Phát biểu tại Lễ công bố bảo vật quốc gia Tượng Avalokitesvara, đồng chí Đinh Văn Tuấn khẳng định: Với diện tích lớn nhất cả nước, tỉnh Lâm Đồng là nơi sinh sống của 49 dân tộc anh em, trải dài từ cao nguyên hùng vĩ đến đồng bằng ven biển. Sự đa dạng về dân tộc đã tạo nên một kho tàng di sản văn hóa phong phú, độc đáo, là tài sản vô giá của tỉnh, gồm: 7 di sản văn hóa được UNESCO ghi danh;10 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 3 di tích quốc gia đặc biệt; 144 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh được xếp hạng. Đặc biệt, Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng hiện lưu giữ và trưng bày 112.235 hiện vật, cổ vật, tài liệu có giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật; trong đó có 3 bảo vật quốc gia: Đàn đá Đắk Sơn, Linga Vàng và Tượng Avalokitesvara Bắc Bình.

Để bảo vệ và khai thác hiệu quả giá trị của Bảo vật Quốc gia Tượng Avalokitesvara Bắc Bình, thời gian tới Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần lập phương án bảo vệ nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bảo vật; thường xuyên kiểm tra, bảo quản hiện vật theo quy định. Tập trung đẩy mạnh công tác quảng bá, giới thiệu giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học của Tượng Avalokitesvara Bắc Bình, nâng cao nhận thức cộng đồng và thu hút du khách.

PGS.TS Lê Thị Thu Hiền - Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa phát biểu

Phát biểu tại buổi lễ, PGS.TS Lê Thị Thu Hiền nhấn mạnh giá trị tiêu biểu, đặc sắc về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của 3 bảo vật quốc gia của tỉnh Lâm Đồng đã được Chính phủ công nhận gồm: Đàn đá Đắk Sơn, Linga vàng Po Dam và Tượng Avalokitesvara Bắc Bình. Đây được coi là những tư liệu quan trọng về lịch sử cùng quá trình hình thành và phát triển vùng đất Tây Nguyên thời tiền sử, Nam Trung bộ, diện mạo lịch sử văn hóa Chămpa.

Đại biểu tham quan các không gian trưng bày tại Bảo tàng Lâm Đồng

Nhân dịp này Bảo tàng Lâm Đồng đã khai mạc Không gian văn hóa, âm nhạc, ẩm thực các dân tộc; trưng bày triển lãm hiện vật, hình ảnh; giới thiệu sách đậm đà bản sắc. Đây là một trong 8 hoạt động nằm trong Tháng trải nghiệm điểm đến du lịch Lâm Đồng 2025, kéo dài đến ngày 5/10.

Một số hình ảnh hoạt động phong phú diễn ra sau lễ công bố bảo vật quốc gia:

Tìm hiểu nghề làm gốm và các sản phẩm gốm của người Chăm

Múa gốm

Hát dân ca M'Nông

Không gian ẩm thực truyền thống

Trình diễn làm bánh gừng của người Chăm

Biểu diễn âm nhạc dân tộc

Thưởng lãm các món ẩm thực truyền thống

Quỳnh Uyển