Công bố Lệnh của Chủ tịch nước về Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật

Quang cảnh buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà chủ trì họp báo.

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật gồm 9 chương và 72 điều, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/4/2025.

Việc xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) nhằm kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý việc xây dựng và vận hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, dễ tiếp cận, hiệu lực và hiệu quả, dễ áp dụng trên thực tế; qua đó khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Việc xây dựng Luật bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật, cụ thể là thể chế kịp thời, đầy đủ các ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, của Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội về đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật. Theo đó, quy định của luật phải mang tính ổn định, lâu dài, quy định vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn vấn đề thường xuyên biến động thì giao Chính phủ, bộ, ngành, địa phương quy định.

Bên cạnh đó, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật và tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm của các nước về xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Đồng thời, kế thừa những nội dung còn phù hợp của Luật năm 2015; đổi mới quy trình xây dựng pháp luật theo hướng bảo đảm tính chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả gắn với tăng cường kỷ cương, kỷ luật, trách nhiệm của các cơ quan, nhất là người đứng đầu trong xây dựng pháp luật...

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh thông tin tại họp báo.

Một trong số những điểm mới có tính đột phá của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 là đơn giản hóa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Luật năm 2025 đã bỏ thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền cấp xã; bổ sung một hình thức văn bản quy phạm pháp luật do Chính phủ ban hành là nghị quyết để giải quyết các vấn đề cấp bách, quan trọng trong phát sinh từ thực tiễn.

Bên cạnh đó, bổ sung hình thức lấy ý kiến tham vấn chính sách trong quá trình xây dựng chính sách dự án luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là một trong những hình thức mới để lấy ý kiến nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế hiện nay trong quy trình xây dựng pháp luật, nhất là trong quy trình lập đề nghị thì việc xây dựng chính sách chưa được quan tâm đúng mức, chính sách được đề ra còn chung chung.

Theo Luật ban hành năm 2025, quy trình chính sách đóng vai trò quan trọng, chất lượng của chính sách sẽ quyết định đến chất lượng của dự thảo văn bản quy phạm pháp luật. Thông qua hoạt động tham vấn chính sách, cơ quan đề xuất chính sách sẽ tìm kiếm sự đồng thuận, lựa chọn giải pháp tối ưu, hoàn thiện chính sách làm cơ sở soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, cũng như bảo đảm tính khả thi của chính sách trong cuộc sống.

Bổ sung quy định tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật là một trong những điểm mới của Luật, nhằm khắc phục nguyên nhân văn bản quy phạm pháp luật chưa xác định rõ các hoạt động nào thuộc về tổ chức thi hành pháp luật và quy định trách nhiệm, nghĩa vụ thực hiện cho các chủ thể. Do đó, dẫn đến việc thực hiện công tác tổ chức thi hành pháp luật chưa đạt hiệu quả, thực chất.

Theo Luật năm 2025, việc tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật đã quy định những nội dung cơ bản để cơ quan, người có thẩm quyền tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật sau khi được ban hành; trách nhiệm tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật và báo cáo hoặc cung cấp thông tin về tổ chức thi hành.

Ngoài ra, Luật năm 2025 cũng có những nội dung mới về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan trong quá trình xây dựng, tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật; ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trong xây dựng văn bản; nguồn lực bảo đảm cho công tác xây dựng, tổ chức thi hành...

Minh Thúy