Công bố phiên bản phục dựng trống đồng Đông Sơn

Trống đồng phục dựng trên cơ sở nghiên cứu các mảnh khuôn đúc được tìm thấy ở Di tích Luy Lâu, Bắc Ninh. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Lần đầu tiên một phiên bản trống đồng Đông Sơn gần giống với bản gốc nhất đã được đưa ra trưng bày trước công chúng.

Đây chính là điểm nhấn của triển lãm "Âm vang Đông Sơn" khai mạc ngày 22/11 tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, chào mừng ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và hướng tới kỷ niệm 100 năm phát hiện, nghiên cứu văn hóa Đông Sơn.

Từ năm 1964 đến 1975, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (nay là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia) phối hợp với Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiến hành thử nghiệm đúc trống đồng Ngọc Lũ trên cơ sở phân tích thành phần hợp kim và các dấu vết kỹ thuật trên hiện vật song nhiều lần không thành công.

Trưng bày giới thiệu nhiều hiện vật mới được phát hiện về Văn hóa Đông Sơn. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Năm 2022, trên cơ sở nghiên cứu thông tin khoa học thu được từ mảnh khuôn đúc phát hiện ở Luy Lâu, các nhà khảo cổ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã phác dựng lại hình dáng chiếc trống, tiến hành khảo sát các làng nghề truyền thống đúc đồng và chọn làng nghề Chè Đông (Thanh Hóa) để đúc thực nghiệm trống đồng Luy Lâu.

Sau hơn một tháng thực hiện, trống được đúc ra cơ bản đạt yêu cầu về kỹ thuật, mỹ thuật, từ độ dày, trọng lượng đến hoa văn trang trí và độ âm vang nhưng cũng đặt ra một số vấn đề cần hoàn thiện cho các lần đúc trống sau này như đối với hoa văn in khuôn, tượng cóc và quai trống.

Theo Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia Nguyễn Văn Đoàn, quá trình đúc thực nghiệm đã kiểm chứng các thông tin thu được từ sưu tập mảnh khuôn trống, cung cấp cơ sở khoa học để xem xét lại các đặc điểm của sưu tập và chức năng của một số hiện vật liên quan, từ đó, hiểu rõ hơn về kỹ thuật đúc trống của cư dân Đông Sơn và tính tiếp nối trong cộng đồng người Việt đang đúc trống hiện nay.

Khách tham quan tìm hiểu về quá trình phục dựng trống đồng. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Đây cũng là cách tiếp cận phương pháp đúc trống khác với các lần đúc thử nghiệm trước đó và trống đồng Luy Lâu trở thành chiếc trống đúc thực nghiệm đầu tiên và duy nhất dựa trên cơ sở khoa học là những mảnh khuôn đúc trống.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Nguyễn Văn Đoàn nêu rõ: “Đông Sơn là một trong 3 nền văn hóa khảo cổ nổi tiếng, góp phần hình thành nên các nhà nước sơ khai ở Việt Nam. Di tích được phát hiện ngẫu nhiên vào năm 1924 tại làng Đông Sơn, thành phố Thanh Hóa. Tính đến nay, sau 100 năm phát hiện và nghiên cứu, nhiều phương diện của văn hóa Đông Sơn đã được làm sáng tỏ.”

Văn hóa Đông Sơn được xác định tồn tại từ khoảng thế kỷ VI-VII trước công nguyên đến thế kỷ I-II sau công nguyên, phân bố rộng khắp Bắc Bộ kéo dài đến tận Quảng Bình, tập trung chủ yếu ở lưu vực các sông Hồng, sông Mã, sông Cả. Đồng thời có quan hệ giao lưu mở rộng với các nền văn hóa trong khu vực, từ miền Nam Trung Quốc đến khu vực Đông Nam Á hải đảo.

Thạp đồng có niên đại thế kỷ 2-1 trước Công nguyên. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

“Việc phát hiện, nghiên cứu đã hình thành nên các bộ sưu tập hiện vật của văn hóa Đông Sơn phong phú về số lượng, đa dạng loại hình, độc đáo về hình thức thể hiện, mang tính thẩm mỹ cao, làm từ các chất liệu đồng, sắt, gốm, thủy tinh, gỗ, đá...với kỹ thuật vô cùng tinh xảo, phản ánh đời sống lao động, sản xuất cũng như quan niệm về thế giới, nhân sinh của các cư dân Việt cổ từ hơn 2.000 năm trước,” ông Nguyễn Văn Đoàn cho biết.

Triển lãm gồm 3 chủ đề: "Sưu tầm mới về văn hóa Đông Sơn," "Khuôn đúc trống Đông Sơn phát hiện từ lòng đất Luy Lâu" và "Thực nghiệm đúc trống đồng."

Các hiện vật đồ đồng thuộc Văn hóa Đông Sơn. Tri(Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tiếp nhận 51 hiện vật văn hóa Đông Sơn từ nhà nghiên cứu, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thanh Nam nhằm bổ sung cho bộ sưu tập của Bảo tàng.

Trưng bày "Âm vang Đông Sơn" mở cửa đón khách từ ngày 22/11/2023 đến hết tháng 4/2024 tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, 1 Tràng Tiền, Hà Nội./.

(Vietnam+)