Công dụng không ngờ của lá dâu tằm

Trà lá dâu tằm có tác dụng tán nhiệt, mát phổi tốt cho người gặp chứng nóng trong. Ảnh: LAS.

Trà thảo mộc đóng vai trò quan trọng trong việc thanh nhiệt, hạ hỏa. Ví dụ như hoa cúc, hoa kim ngân, hoa hợp hoan… đều là những loại trà hạ hỏa quen thuộc. Đặc biệt là hoa kim ngân, cho hoa và lá cây kim ngân vào nước, đun sôi rồi chuyển lửa nhỏ đun khoảng ba phút là đã có ngay một thức uống thanh nhiệt giải độc hiệu quả. Ngoài ra còn có thể dùng loại trà này chữa các triệu chứng khác liên quan đến nhiệt độ cao như sốt, đau đầu do say nắng.

Ở phần này, tôi xin giới thiệu hai loại trà thảo mộc, đầu tiên là trà hạ khô thảo. Có thể bạn từng nghe nói đến một loại thuốc mang tên Hạt Hạ Tang Cúc, thành phần bao gồm hạ khô thảo, tang diệp (lá dâu tằm) và hoa cúc.

Khi kết hợp với nhau, chúng có công dụng làm mát gan, sáng mắt, giải nhiệt. Hạ khô thảo là một vị thuốc Đông y được sử dụng phổ biến để thanh nhiệt, hạ hỏa, xuất hiện trong nhiều công thức trà. Đặc biệt là trong trà của người Quảng Đông, hạ khô thảo thường là “nhân vật chính”. Ngoài ra, nó còn giải đờm, chữa ho, giảm sưng tấy, tiêu ứ huyết, kháng viêm, tiêu viêm.

Hạ khô thảo vốn có tính hàn, vị ngọt hơi đắng, đi vào kinh lạc của gan mật, do đó chuyên dùng để hạ can hỏa. Pha trà hạ khô thảo giúp làm mát gan, cải thiện thị lực. Chỉ cần 5g trà hạ khô thảo, uống hết lại thêm nước vào uống tiếp trong ngày. Nó không quá đắng hay lạnh, rất thích hợp để làm thức uống thanh nhiệt hàng ngày vào mùa hè và mùa xuân khi can hỏa dễ “dư thừa”.

Ngoài ra, chúng ta có thể dùng hạ khô thảo để nấu nướng, như hầm với thịt gà, thịt heo, sườn, chân gà, chân giò… Nếu hầm thịt, có thể dùng 10g hạ khô thảo, khoảng 200g thịt, cho hạ khô thảo vào nồi từ khi nước lạnh rồi hầm như cách nấu nướng thông thường là được.

Dù hạ khô thảo tốt như vậy, nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng. Người tỳ vị hư hàn cần thận trọng khi ăn, phụ nữ đang mang thai, trong thời kỳ sinh sản hoặc đến tháng cũng nên tránh.

Loại thứ hai là trà tang diệp (lá dâu tằm). Nếu từng uống trà tang diệp tươi, bạn sẽ “rơi vào lưới tình” với nó vì mùi vị rất sảng khoái và ngon miệng. Bạn chỉ cần lấy một nắm lá dâu tằm thái sợi cho vào cốc, pha với nước sôi và uống như trà là được. Thái sợi giúp các thành phần trong tang diệp phai ra tốt hơn. Nhưng không phải mùa nào cũng có lá dâu tằm tươi, chúng ta có thể dùng tang diệp khô, mỗi lần pha dùng 5g.

Công dụng của tang diệp là tán nhiệt, làm mát phổi, nhuận tràng, mát gan, sáng mắt. Là một vị thuốc Đông y, tang diệp tính hàn, vị đắng lẫn ngọt, đi vào kinh lạc của phổi, gan, do đó hiệu quả trong việc điều trị cảm do trúng gió nóng, chóng mặt, mắt mờ, đau đầu, hoa mắt do gan nóng gây ra. Hơn nữa, tang diệp còn giúp nhuận tràng.

Ngoài cách pha trà thông thường, mọi người có thể nấu tang diệp với hạnh nhân, lê để làm canh mát gan, sáng mắt, hỗ trợ dưỡng sinh. Tang diệp mang tính hàn nên người thể hàn không nên uống trong thời gian dài, người tỳ vị kém, phụ nữ đến kỳ kinh và phụ nữ có thai, sản phụ tốt nhất đừng sử dụng.

Cuối cùng, mọi người cần lưu ý dù là trà tang diệp hay trà hạ khô thảo, trà hoa cúc hay trà hoa kim ngân, dùng quanh năm chưa chắc đã là điều tốt, cũng không cần thiết phải làm vậy. Uống một thời gian để hạ hỏa khi gặp tình trạng nóng trong là được.

Thẩm Ninh/ Skybooks & NXB Dân trí