Công nghệ-Kiến trúc sư của hệ thống tài chính kế toán thông minh

Phiên tọa đàm chuyên sâu nội dung “Công nghệ, Đào tạo và tương lai nghề nghiệp xanh” diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị Liên đoàn Kế toán ASEAN lần thứ 24.

Trong khuôn khổ Hội nghị Liên đoàn Kế toán ASEAN lần thứ 24 với chủ đề “Kế toán và Tài chính xanh - Định hình tương lai bền vững”, các khách mời tham dự Hội nghị đã khẳng định, thế giới đang phải đối mặt với biến đổi khí hậu, tài nguyên cạn kiệt. Điều này đòi hỏi mọi doanh nghiệp, tổ chức thể hiện trách nhiệm xã hội theo bộ tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị). Và hoạt động kế toán ngày nay cần phải thay đổi để phù hợp với chuẩn mực quốc tế, trở thành hoạt động Kế toán xanh và Báo cáo bền vững, trong đó cần thể hiện bộ tiêu chuẩn ESG.

Nhưng để có bộ Báo cáo bền vững đúng tiêu chuẩn quốc tế, cần phải có chiến lược phát triển công nghệ ngay từ bây giờ. Phiên tọa đàm chuyên sâu nội dung “Công nghệ, Đào tạo và tương lai nghề nghiệp xanh”, đã làm rõ vai trò của yếu tố công nghệ để đạt mục tiêu phát triển bền vững thông qua kế toán và tài chính xanh.

Tham dự phiên tọa đàm có bà Patricia McKenzie, Giám đốc Thực hành - Quản lý Tài chính, Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, Ngân hàng Thế giới (World Bank); ông Lê Hồng Quang, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần MISA; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đào Tùng, Giám đốc Học viện Tài chính; ông Nguyễn Việt Long, Phó Tổng Giám đốc Công ty EY; ông Koh Wee Kwang, Thành viên Hội đồng Viện Kế toán Công chứng Singapore (ISCA)/Phụ trách tài chính Liên đoàn Kế toán các nước ASEAN (AFA). Và điều phối viên là ông Janoearto Alamsyah, Giám đốc điều hành Liên đoàn Kế toán các nước ASEAN, AFA.

Công nghệ - Nền tảng nâng cao năng lực kế toán, kiểm toán tương lai

Ngày nay, có nhiều xu thế phát triển mạnh mẽ, song song với nhau, trong đó có công nghệ, và yêu cầu phát triển bền vững. Nhờ công nghệ, các báo cáo tài chính, báo cáo ESG công bố ra công chúng sẽ có độ tin cậy và tính chính xác cao hơn, đồng thời hỗ trợ cho việc phân tích tín dụng của ngân hàng dựa trên dữ liệu.

Bàn về những kỹ năng mà mỗi kiểm toán viên cần phải chuẩn bị cho mình trong thời gian sắp tới, ông Koh Wee Kwang, Thành viên Hội đồng Viện Kế toán Công chứng Singapore (ISCA)/Phụ trách tài chính Liên đoàn Kế toán các nước ASEAN (AFA) chỉ ra, đó là kỹ năng báo cáo tài chính; quản lý rủi ro; báo cáo về tính bền vững; và kỹ năng công nghệ. Kỹ năng công nghệ được ông Koh Wee Kwang nhấn mạnh là kỹ năng quan trọng trong hành trình sắp tới của kế toán-kiểm toán.

Công nghệ tác động tới báo cáo ESG, kế toán, kiểm toán và tài chính xanh được liệt kê gồm có: ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (blockchain), điện toán đám mây, dữ liệu lớn… để thu thập-phân tích-kiểm chứng thông tin, nâng tính minh bạch và độ tin cậy cho các hồ sơ kế toán và kiểm toán.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Việt Long, Phó Tổng Giám đốc Công ty EY cho rằng, việc tìm kiếm, tổng hợp thông tin, tài liệu có thể mất hàng giờ. Nhưng nếu biết sử dụng trí tuệ nhân tạo AI, các công cụ công nghệ có thể giúp tiết kiệm thời gian hoàn thiện các báo cáo tài chính bền vững.

ông Nguyễn Việt Long, Phó Tổng Giám đốc Công ty EY phát biểu tại Tọa đàm.

Xây dựng năng lực "Kế toán Xanh - Số" và Báo cáo ESG tại ASEAN

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đào Tùng, Giám đốc Học viện Tài chính khẳng định công nghệ là công cụ thiết yếu để nâng chất lượng thông tin bền vững, nhưng yếu tố quyết định vẫn là con người, quy trình và chuẩn mực.

Vấn đề đặt ra là xây dựng quy trình và chuẩn mực, đồng thời đào tạo bài bản để các kế toán, kiểm toán viên có “công cụ” thực hiện các báo cáo tài chính theo tiêu chuẩn bền vững.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đào Tùng, Giám đốc Học viện Tài chính cho rằng công nghệ là công cụ thiết yếu để nâng chất lượng thông tin bền vững.

Chia sẻ kinh nghiệm của Singapore trong việc ứng dụng công nghệ để hỗ trợ kế toán, kiểm toán và các doanh nghiệp, ông Koh Wee Kwang cho biết, cơ quan tiền tệ Singapore đã triển khai dự án với các sáng kiến công nghệ. Ông khuyến nghị Việt Nam cần phát triển một nền tảng báo cáo ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) số hóa chung. Đồng thời khuyến khích các công ty phần mềm Việt Nam xây dựng các ứng dụng (App) dựa trên nền tảng này, hỗ trợ doanh nghiệp tự động thu thập, tính toán và báo cáo dữ liệu ESG một cách dễ dàng.

Một vấn đề mà các nước Asean cũng như Việt Nam đang đối mặt, đó là dữ liệu ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) cần thiết để nghiên cứu cho việc thực hiện các báo cáo kế toán-kiểm toán thường phân tán, không đồng nhất và khó kiểm chứng. Các khách mời khuyến nghị việc xây dựng hạ tầng dữ liệu mở với định dạng dùng chung để cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nhà đầu tư cùng truy cập-đối chiếu-khai thác theo phân quyền; bảo đảm nguyên tắc bảo vệ dữ liệu và trách nhiệm giải trình.

Cùng với đó cần có cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho kiểm chứng dữ liệu và giải pháp số (thu thập, chuẩn hóa, đối soát), nhằm rút ngắn khoảng cách năng lực giữa các quốc gia, giữa doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ và vừa; để các kế toán, kiểm toán viên chủ động xây dựng các báo cáo tài chính phù hợp với yêu cầu quốc tế.

Trong quá trình áp dụng các chuẩn mực báo cáo bền vững quốc tế mới, bà Patricia McKenzie, Giám đốc Thực hành - Quản lý tài chính, Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho biết, Ngân hàng Thế giới sẵn sàng hỗ trợ các quốc gia, đặc biệt là khu vực ASEAN xây dựng năng lực và hệ sinh thái cần thiết để thực hiện tiêu chuẩn toàn cầu mới bao gồm IFRS S1 và S2 (công bố thông tin tài chính liên quan đến rủi ro và cơ hội bền vững có thể ảnh hưởng đến dòng tiền và định giá doanh nghiệp; và các rủi ro và cơ hội liên quan đến khí hậu).

Bà Patricia McKenzie, Giám đốc Thực hành - Quản lý tài chính, Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, Ngân hàng Thế giới (World Bank) phát biểu tại tọa đàm.

Cuối cùng, các diễn giả thống nhất cần hướng tới sự đồng thuận về khung năng lực “kế toán xanh - số” và lộ trình triển khai khả thi trong bối cảnh các nước Asean.

Giang Khôi-Quỳnh Trang