Công nghệ và môi trường dưới lăng kính nghệ sĩ tại triển lãm London

Thành phố Venice (Italy) trước và sau dưới tác động khí hậu qua lăng kính nghệ sĩ. Ảnh: The Guardian

Theo tờ The Guardian ngày 17/10, các địa danh được đưa vào triển lãm bao gồm thành phố Venice (Italy), kỳ quan đá Giant’s Causeway (Bắc Ireland), thác Iguazu (giáp Argentina và Brazil), hồ Moraine (Canada) và sông Seine (Pháp). Thông qua mô phỏng hình ảnh, các nghệ sĩ muốn khắc họa viễn cảnh mà những địa điểm này có thể phải đối mặt vào cuối thế kỷ, nếu xu hướng tiêu thụ công nghệ và hệ quả khí hậu không được kiểm soát.

Giáo sư Mark Maslin, chuyên gia khoa học hệ thống Trái đất tại Đại học University College London, cho biết ông đã sử dụng các mô hình khí hậu để đánh giá mức độ tổn hại môi trường trong nhiều kịch bản khác nhau. Những kết quả này sau đó được nhóm nghệ sĩ chuyển thể thành các tác phẩm trưng bày tại Last Shot Gallery, phối hợp cùng tổ chức Back Market. Ông nhấn mạnh, các tác phẩm không mang tính dự đoán chính xác, mà đóng vai trò gợi mở, giúp công chúng nhận thức rõ hơn về mối đe dọa từ khủng hoảng khí hậu.

Theo Giáo sư Maslin, việc sản xuất và tiêu thụ thiết bị công nghệ hiện chiếm khoảng 6% tác động của con người đến biến đổi khí hậu, gấp đôi so với ngành hàng không. Quá trình khai thác khoáng sản như tantalum, cobalt và thiếc cho sản xuất thiết bị gây hệ lụy nghiêm trọng về xã hội và môi trường. Bên cạnh đó, rác thải điện tử khi bị đốt hoặc xử lý sai cách có thể giải phóng khí nhà kính như methane, carbon dioxide, hoặc làm ô nhiễm đất và nguồn nước.

Hồ Moraine ở Canada qua lăng kính nghệ sĩ Hugh Jardine. Ảnh: The Guardian

Liên minh châu Âu (EU) thời gian qua đã ban hành một số biện pháp nhằm hạn chế tình trạng thiết kế sản phẩm ngắn hạn của các nhà sản xuất công nghệ, như quy định sử dụng sạc chung cho nhiều thiết bị, kéo dài thời gian bảo hành và cấm doanh nghiệp ngăn cản việc sử dụng linh kiện của bên thứ ba. Tuy nhiên, nhiều tập đoàn công nghệ lớn phản đối, cho rằng đây là sự can thiệp quá mức vào thị trường tự do.

Tại Anh, quy định về độ bền sản phẩm đã được áp dụng từ năm 2021, song giới chuyên gia lo ngại hiệu quả vẫn chưa đạt kỳ vọng. Ông Luke Forshaw, Giám đốc thương hiệu của Back Market, đơn vị đồng tổ chức triển lãm, cho biết: “Nghiên cứu cho thấy nhiều người thừa nhận biến đổi khí hậu đang diễn ra, nhưng vẫn chưa ý thức được rằng thói quen tiêu dùng công nghệ hàng ngày có liên quan trực tiếp đến khủng hoảng môi trường toàn cầu”.

Thác Iguazu qua lăng kính nghệ sĩ Osman G. Ảnh: The Guardian

Theo báo cáo, riêng năm 2022, thế giới đã thải ra tới 62 triệu tấn rác điện tử, trở thành một trong những dòng chất thải tăng trưởng nhanh nhất. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng thời điểm hiện nay là then chốt để thay đổi mối quan hệ giữa con người và công nghệ, hướng đến sự bền vững.

Triển lãm cũng đưa ra các khuyến nghị thực tế như kéo dài tuổi thọ thiết bị, bán lại điện thoại cũ thay vì vứt bỏ, giữ pin ở mức từ 20-80% để tăng độ bền, và lựa chọn các sản phẩm sửa chữa, tái chế thay cho việc liên tục mua mới.

Những thông điệp nghệ thuật tại triển lãm London cho thấy, bên cạnh lợi ích to lớn, công nghệ cũng tiềm ẩn chi phí môi trường khổng lồ. Việc thay đổi thói quen tiêu dùng và lựa chọn bền vững hơn được xem là một trong những giải pháp cấp thiết nhằm giảm áp lực cho Trái đất trong thế kỷ XXI.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc