Công nghiệp điện ảnh: Hướng đi mới của Ninh Bình
Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa UBND tỉnh Ninh Bình và Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam.
Ngày 19/10/2024, UBND tỉnh Ninh Bình và Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam (VFDA) đã ký kết Chương trình hợp tác xúc tiến phát triển công nghiệp điện ảnh tại Ninh Bình.
Chứng kiến lễ ký kết có bà Đinh Thị Mai, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ngài Olivier Brochet, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Pháp tại Việt Nam cùng đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các sở, ngành tỉnh Ninh Bình, đại diện lãnh đạo, Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, các nhà làm phim và báo giới.
Mục tiêu của Chương trình hợp tác là thu hút, xúc tiến làm phim và từng bước xây dựng công nghiệp điện ảnh tại Ninh Bình gắn với phát triển du lịch, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí. Có được Chương trình hợp tác này trước hết nhờ tầm nhìn, sự quan tâm, quyết tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Ninh Bình và sự nỗ lực, tận tâm của các sở, ngành trong tỉnh.
Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt hơn 8 năm trước, theo Quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 8/9/2016. Trong 12 ngành thuộc công nghiệp văn hóa ở Việt Nam, điện ảnh được coi là ngành mũi nhọn. Trong mấy năm gần đây, một số tỉnh, thành đã hưởng ứng và triển khai thực hiện Chiến lược, thấy rõ tầm quan trọng của điện ảnh nên mong muốn lấy phát triển công nghiệp điện ảnh làm trung tâm công nghiệp văn hóa. Tuy nhiên, từ mong muốn đến thực tế thường có một khoảng cách, nếu không có một kế hoạch đúng hướng, phù hợp cùng những bước đi bài bản.
Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Vàng son một thuở Cố đô” tại Lễ khai mạc Festival Ninh Bình lần thứ III, năm 2024.
Việc tỉnh Ninh Bình quyết định chọn Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam làm đối tác hợp tác sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng chiến lược phát triển, uy tín và năng lực của Hiệp hội. Bởi vì, Hiệp hội là nơi tập hợp và đoàn kết các nhà làm phim (tổ chức, cá nhân) hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam để tạo nên một môi trường làm phim tiên tiến, tập trung các nguồn lực hợp tác cùng phát triển, góp phần xây dựng và phát triển công nghiệp điện ảnh Việt Nam nói riêng và văn hóa Việt Nam nói chung.
Bên cạnh đó, Hiệp hội tổ chức thành công các hoạt động, sự kiện điện ảnh ở trong nước và quốc tế, xây dựng thương hiệu điện ảnh Việt Nam, quảng bá du lịch thông qua điện ảnh, giới thiệu môi trường làm phim tới các tổ chức, đối tác trong nước và quốc tế. Hiệp hội cũng tư vấn và kêu gọi các nhà làm phim quốc tế đến Việt Nam sản xuất phim, lựa chọn Việt Nam làm bối cảnh, địa điểm quay phim. Đồng thời tư vấn, giải quyết các thủ tục pháp lý có liên quan và các dịch vụ hỗ trợ sản xuất phim để mở rộng cánh cửa chào đón các nhà làm phim quốc tế.
“Sản phẩm” có ý nghĩa của Hiệp hội là Bộ chỉ số thu hút đoàn phim (PAI- Production Attraction Index) được công bố và bắt đầu thực hiện từ năm 2023. Hiệp hội khuyến khích các địa phương tự đánh giá theo 5 chỉ số PAI, bao gồm: Minh bạch thông tin, hỗ trợ thực địa, hỗ trợ thủ tục pháp lý, hỗ trợ tài chính và hạ tầng sẵn có. Điều này rất hữu ích bởi PAI giúp các địa phương từng bước hiểu được những nhu cầu cụ thể của một đoàn phim khi đến địa phương tìm bối cảnh và quyết định quay phim.
Mặt khác, trong khi hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ có chính sách ưu đãi cho đoàn phim (hoàn từ 20-35% chi phí quay tại địa phương cho đoàn phim, như một điểm sáng là Thái Lan, hàng năm đón hàng trăm đoàn phim nước ngoài đến quay, trong đó có cả những bộ phim kể câu chuyện Việt Nam) thì ở Việt Nam tuy Điều 41 Luật Điện ảnh năm 2022 có quy định ưu đãi về thuế nhưng chỉ dành cho đoàn phim nước ngoài và vẫn chưa có văn bản hướng dẫn, chưa biết khi nào mới được thực hiện.
Tuy nhiên, việc thu hút đoàn phim trong nước cũng quan trọng không kém, bởi phim trình chiếu được khán giả yêu thích sẽ có sức quảng bá, thu hút du lịch địa phương to lớn.
Màn diễn Cờ lau tập trận tại Lễ hội đường phố trong khuôn khổ Festival Ninh Bình năm 2024.
Ninh Bình nằm ở cực Nam Đồng bằng Bắc Bộ, cách thủ đô Hà Nội khoảng 90 km, từng là Kinh đô của ba triều đại phong kiến Việt Nam. Không chỉ sở hữu địa hình đa dạng với nhiều cảnh quan thiên nhiên độc đáo, con người Ninh Bình đã xây dựng nên những di tích lịch sử tiêu biểu như: Khu di tích Quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư, Khu du lịch Tam Cốc-Bích Động, Vườn quốc gia Cúc Phương, Khu du lịch tâm linh chùa Bái Đính, Nhà thờ đá Phát Diệm, Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, Khu du lịch sinh thái Thung Nham, động Thiên Hà, Khu du lịch Kênh Gà, vùng ven biển Kim Sơn…
Đặc biệt, Quần thể danh thắng Tràng An đã được tổ chức UNESCO ghi danh là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới năm 2014, cũng là di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á. Ẩn bên trong danh lam thắng cảnh là một bề dày trầm tích lịch sử và văn hóa Ninh Bìnhkho báu độc nhất vô nhị đang chờ các nhà làm phim khai thác, biến hóa thành những tác phẩm điện ảnh đặc sắc, tầm cỡ.
Đã có nhiều bộ phim Việt Nam được quay ở Ninh Bình như Khát vọng Thăng Long (2010); Long Thành cầm giả ca (2010); Thiên mệnh Anh hùng (2012); Tấm Cám: Chuyện chưa kể (2016); Trạng Quỳnh (2019); Trạng Tí phiêu lưu ký (2021)… Đáng kể nhất là bộ phim Hollywood Kong-Đảo Đầu lâu (Kong- Skull Island, 2017) đã đưa Ninh Bình, Tràng An, đầm Vân Long thành những cái tên nổi tiếng thu hút trên thế giới.
Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, xã Gia Vân (Gia Viễn), không chỉ là địa điểm du lịch xanh mà còn làm bối cảnh cho bộ phim nổi tiếng “Kong: Skull Island”.
Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam nhìn thấy Ninh Bình hội tụ đầy đủ các yếu tố để phát triển công nghiệp điện ảnh, bởi ngoài cảnh sắc và bề dày lịch sử, văn hóa, yếu tố quan trọng là tầm nhìn chiến lược và sự quyết liệt của các cấp lãnh đạo Ninh Bình, sự hồ hởi, sẵn sàng vào cuộc của doanh nghiệp và người dân.
Bên cạnh đó, trong phát triển kinh tế-xã hội, tỉnh Ninh Bình đã chuyển trọng tâm sang bảo tồn giá trị đặc sắc của thiên nhiên, văn hóa, đa dạng sinh học để phục vụ phát triển bền vững. Chiến lược này giúp Ninh Bình có tốc độ tăng trưởng khá cao và bền vững trong 15 năm trở lại đây. Thu ngân sách liên tục tăng cao, từ năm 2022 tỉnh Ninh Bình đã thực hiện tự chủ về ngân sách và có điều tiết về ngân sách Trung ương. Đây chính là cơ sở, là tiền đề quan trọng, điều kiện để Ninh Bình có đủ nguồn lực về tự nhiên, nguồn lực con người và nguồn lực tài chính đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa, trong đó có lĩnh vực điện ảnh…
Sự “ra quân” đầu tiên của Ninh Bình đã được ghi dấu với việc quảng bá hình ảnh và tiềm năng của tỉnh, tiếp xúc với các nhân vật quyền lực của công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc và thế giới trong các cuộc hội thảo, làm việc, sự kiện đặc biệt “Đêm Việt Nam” tại Liên hoan phim quốc tế Busan lần thứ 29 khi các đại diện của tỉnh tham gia Đoàn công tác của Hiệp hội vào tháng 10/2024.
Đại diện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình cùng Đoàn công tác của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại Liên hoan phim Busan (Hàn Quốc) năm 2024.
Về phim trường, Ninh Bình có thế mạnh hơn bất cứ đâu bởi cảnh quan vừa độc đáo vừa phong phú, tựa như một Việt Nam thu nhỏ, lại chứa đựng trầm tích lịch sử và văn hóa lắng đọng từng lớp sâu thẳm. Điều này phù hợp với việc quy hoạch xây dựng phim trường cổ trang mà ở Việt Nam chưa có, tiến tới khai thông và phát triển dòng phim lịch sử, dã sử Việt Nam, xứng đáng giữ vị trí quan trọng nhưng hiện còn đang rất nghèo nàn và yếu ớt.
Bên cạnh đó, công nghiệp điện ảnh cần có sự đồng bộ của các khâu từ sáng tạo, sản xuất, tiêu dùng sản phẩm (nghĩa là phát triển rạp chiếu phim cùng các hình thức vui chơi giải trí) để phát triển thị trường, tạo doanh thu lớn để tái đầu tư sản xuất. Ninh Bình là địa phương cởi mở, chắc chắn sẽ sẵn sàng đầu tư hoặc “trải thảm” đón đầu tư xây dựng khu vui chơi giải trí và điện ảnh để nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của Nhân dân và phát triển công nghiệp điện ảnh. Khi công nghiệp điện ảnh phát triển sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành du lịch, dịch vụ và kinh tế liên quan, mà bài học phát triển công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc có thể là một hình mẫu để tham khảo…
Lễ hội Tràng An.
Biên bản Ghi nhớ hợp tác giữa UBND tỉnh Ninh Bình và Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam chính là cơ sở quan trọng tổ chức thực hiện các hoạt động cụ thể cho thu hút làm phim, tổ chức các sự kiện nghệ thuật điện ảnh, thúc đẩy xây dựng phim trường và phát triển công nghiệp điện ảnh (gồm cả phim truyền hình, phim màn ảnh rộng và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo điện ảnh kỹ thuật số) tại tỉnh Ninh Bình, với mục tiêu thu hút, xúc tiến làm phim và từng bước xây dựng công nghiệp điện ảnh tại Ninh Bình gắn với phát triển du lịch, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí của tỉnh.
