Công nghiệp Hải Phòng: Từ tăng trưởng nhanh đến bền vững

Tăng trưởng tích cực nhưng chưa đạt kỳ vọng

Theo báo cáo tháng 10/2025 của Sở Công Thương Hải Phòng, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 12,78% so với cùng kỳ, thấp hơn mức tăng 20% theo kịch bản. Lũy kế 10 tháng, IIP tăng 15,02%, gần đạt mục tiêu 16,8% nhưng vẫn thiếu sự bứt phá. Tăng trưởng thiếu đồng đều khi ngành chế biến - chế tạo tăng 16,61% song khai khoáng giảm tới 20,64%, sản xuất và phân phối điện, khí đốt giảm 4,58%.

TP. Hải Phòng coi chất lượng tăng trưởng và năng lực công nghiệp hỗ trợ là nền tảng để bứt phá dài hạn

Tác động từ quốc tế là điểm nghẽn lớn. Việc biến động thuế quan đối với hàng Việt Nam và hàng trung chuyển qua Việt Nam đã buộc nhiều doanh nghiệp FDI tại TP. Hải Phòng, nhóm đóng góp chủ lực cho công nghiệp phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất, giãn tiến độ xuất khẩu. Nhu cầu tiêu dùng thế giới giảm, chi phí logistics tăng cao tiếp tục tạo sức ép lên các ngành hàng xuất khẩu chủ lực.

Trong nước, các dự án công nghiệp mới tuy đã vận hành nhưng còn trong giai đoạn đầu nên mức đóng góp tăng trưởng chưa đáng kể. Hạ tầng khu - cụm công nghiệp dù được đầu tư mạnh vẫn cần thời gian đồng bộ hóa với logistics, dịch vụ phụ trợ, đặc biệt là nguồn nhân lực kỹ thuật cao.

Đánh giá về xu hướng tăng trưởng của Hải Phòng, ông Chu Việt Cường, Quyền Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp, Bộ Công Thương nhấn mạnh: “Kinh tế thế giới biến động buộc địa phương và doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cấp năng lực sản xuất, giảm phụ thuộc thị trường, đặc biệt phát triển mạnh công nghiệp hỗ trợ. Công nghiệp hỗ trợ không chỉ là "hỗ trợ", mà chính là nền tảng để công nghiệp quốc gia phát triển độc lập, tự chủ”.

Ông Chu Việt Cường, Quyền Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp (Bộ Công Thương) tuyên truyền các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tại Hải Phòng

Ông Chu Việt Cường cũng nêu bật những điểm mới trong Nghị định 205/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 111/2015/NĐ-CP, với loạt ưu đãi mạnh mẽ cho doanh nghiệp sản xuất linh kiện, phụ tùng, vật liệu thuộc danh mục ưu tiên: Hỗ trợ tối đa 70% chi phí đào tạo - thử nghiệm - chuyển giao công nghệ, hỗ trợ đầu tư máy móc, phần mềm, sáng chế, ưu đãi thuế, đất đai và tiếp cận Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia.

Theo ông Chu Việt Cường, đây là “vũ khí chính sách” quan trọng để doanh nghiệp Hải Phòng tăng nội lực, tăng sức chống chịu và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Doanh nghiệp cần chủ động tiếp cận chính sách, đầu tư công nghệ

Mới đây, tại hội nghị “Tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về công nghiệp hỗ trợ”, hơn 120 doanh nghiệp tại TP. Hải Phòng đã nêu nhiều vướng mắc về thủ tục ưu đãi, tiếp cận vốn, đăng ký sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên…

Ông Lê Ngọc Lân, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng cho rằng doanh nghiệp phải chủ động hơn trong tiếp cận chính sách, đầu tư công nghệ

Ông Lê Ngọc Lân, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng, thẳng thắn nhận định: “Tỷ lệ nội địa hóa của Hải Phòng đã cải thiện, sản phẩm dệt may, da giày đạt 45-50%, cơ khí chế tạo trên 30%. Nhưng để nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp phải chủ động hơn trong tiếp cận chính sách, đầu tư công nghệ và chuẩn hóa quy trình”.

Ông Lê Ngọc Lân cũng cho biết, mặc dù Hải Phòng đã ban hành Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ đến năm 2025, định hướng 2030 với kinh phí hơn 1,9 tỷ đồng, nhưng hiệu quả thực thi còn hạn chế; doanh nghiệp thiếu thông tin và thiếu bộ phận chuyên trách khai thác chính sách.

Một khảo sát của JETRO từng cho thấy doanh nghiệp Việt mới đáp ứng khoảng 10% nhu cầu công nghiệp hỗ trợ trong nước, con số cho thấy dư địa lớn nhưng cũng phơi bày hạn chế về công nghệ, năng suất và khả năng kết nối.

Ông Nguyễn Quốc Huy, Trưởng phòng Quản lý Công nghiệp, Sở Công Thương Hải Phòng giới thiệu các chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ

Ông Nguyễn Quốc Huy, Trưởng phòng Quản lý Công nghiệp, Sở Công Thương Hải Phòng cho rằng, để đạt mục tiêu đến năm 2030, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đáp ứng trên 70% nhu cầu của thành phố, Hải Phòng phải phát triển mạnh doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ bản địa; kết nối sâu hơn với các tập đoàn FDI; chuyển từ tăng trưởng dựa vào số lượng sản xuất sang tăng trưởng dựa vào công nghệ, năng suất và giá trị gia tăng.

“Các dự án công nghiệp trọng điểm, hạ tầng mới và các khu - cụm công nghiệp được đồng bộ hóa sẽ tạo dư địa tăng trưởng mới. Nhưng doanh nghiệp phải chủ động đề xuất nhiệm vụ phù hợp, tránh lãng phí nguồn lực ngân sách và đảm bảo chính sách đến đúng địa chỉ", ông Huy nhấn mạnh.

Về phía doanh nghiệp cần sự minh bạch và đơn giản hóa thủ tục, ông Cao Chí Cuối, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần sản xuất thương mại CNC Gia Nghĩa (Hải Phòng) chia sẻ: Thủ tục đăng ký sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên còn phức tạp, thiếu hướng dẫn về hồ sơ pháp lý, nguồn vốn ưu đãi chưa tới được đúng doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, thiếu thông tin về tiêu chuẩn đầu vào của các tập đoàn FDI.

Doanh nghiệp tại Hải Phòng bày tỏ khó khăn và mong muốn được Bộ Công Thương, Sở Công Thương Hải Phòng hỗ trợ, nhất là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa

“Doanh nghiệp mong muốn Bộ Công Thương và Sở Công Thương Hải Phòng mở rộng tư vấn một - một, cung cấp tài liệu chuẩn, tăng kết nối cung - cầu và xây dựng “cơ sở dữ liệu mở” về tiêu chuẩn kỹ thuật của doanh nghiệp FDI tại Hải Phòng”, ông Cao Chí Cuối bày tỏ.

Việc IIP chưa chạm kịch bản tăng trưởng không phải tín hiệu xấu. Đây là lời nhắc rằng Hải Phòng phải củng cố sức bền của tăng trưởng, không lệ thuộc vào mở rộng sản lượng của FDI mà tạo nền tảng công nghiệp hỗ trợ mạnh, tăng năng lực tự chủ chuỗi cung ứng. Khi hạ tầng đồng bộ, công nghiệp hỗ trợ phát triển đúng hướng và mục tiêu tăng trưởng chuyển từ “lượng” sang “chất”, Hải Phòng hoàn toàn có thể tiếp tục khẳng định vị thế trung tâm công nghiệp - logistics hàng đầu cả nước.

Thảo Anh