Công tác cán bộ có nhiều đổi mới và đạt được những kết quả quan trọng
Trên cơ sở nghiên cứu các Dự thảo văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII trình Ðại hội XIII của Ðảng; là một đảng viên có nhiều năm làm công tác xây dựng Ðảng đã nghỉ hưu, tôi nhận thấy các Dự thảo văn kiện của Trung ương trình Ðại hội Ðảng toàn quốc lần này được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, bài bản, khoa học và phản ánh sát, đúng với tình hình thực tiễn. Tôi xin làm rõ thêm một số nhận định, đánh giá về công tác cán bộ trong Dự thảo.
Trên cơ sở nghiên cứu các Dự thảo văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII trình Ðại hội XIII của Ðảng; là một đảng viên có nhiều năm làm công tác xây dựng Ðảng đã nghỉ hưu, tôi nhận thấy các Dự thảo văn kiện của Trung ương trình Ðại hội Ðảng toàn quốc lần này được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, bài bản, khoa học và phản ánh sát, đúng với tình hình thực tiễn. Tôi xin làm rõ thêm một số nhận định, đánh giá về công tác cán bộ trong Dự thảo.
Dự thảo Báo cáo Chính trị - Văn kiện trung tâm của Ðại hội nêu rõ: "Công tác cán bộ là "then chốt" của nhiệm vụ "then chốt" được đổi mới mạnh mẽ, đạt một số kết quả quan trọng". Dự thảo Báo cáo Tổng kết công tác xây dựng Ðảng và thi hành Ðiều lệ Ðảng nhiệm kỳ Ðại hội XII của Ðảng cũng nêu: "Công tác cán bộ được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, đồng bộ và đạt một số kết quả quan trọng, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới".
Quán triệt và thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Bác: "cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém", trong nhiệm kỳ Ðại hội XII, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp. Tại Hội nghị Trung ương 7 khóa XII, Ban Chấp hành Trung ương đã tổng kết 20 năm thực hiện "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" và thống nhất cao việc ban hành Nghị quyết về "Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ". Nghị quyết Trung ương đã khẳng định những kết quả đạt được sau 20 năm thực hiện Chiến lược cán bộ; chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân; đồng thời, đề ra phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp nhằm đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ công tác cán bộ và tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ phát triển mới, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp. Có thể nói, Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19-5-2018 của Ban Chấp hành Trung ương thực chất là một chiến lược cán bộ của Ðảng ta trong thời kỳ phát triển mới của đất nước, bởi những nhiệm vụ, giải pháp mà Nghị quyết đề ra được thực hiện trong thời gian dài, đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Ðảng và tầm nhìn đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước.
Ðiều dễ nhận thấy là, trong nhiệm kỳ Ðại hội XII, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã dành nhiều thời gian, công sức và lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt công tác xây dựng Ðảng, trong đó có công tác cán bộ. Chỉ tính trong ba năm đầu của nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành 4 nghị quyết, 1 quy định; Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành gần 130 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo (nghị quyết, chỉ thị, kết luận, thông báo, quy định, quy chế, quy trình, quyết định, kế hoạch, hướng dẫn...) về công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng. Trong các quy định, quy chế về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ, có nhiều nội dung mới, lần đầu tiên được ban hành và thực hiện, đã tạo một số chuyển biến tích cực, khá toàn diện, đồng bộ và có tính đột phá trong công tác cán bộ. Có thể nêu lên một số ví dụ cụ thể đáng chú ý Thông báo số 13-TB/TW, ngày 17-8-2016 của Ban Bí thư về xác định tuổi của đảng viên căn cứ vào ngày, tháng, năm sinh ghi trong hồ sơ kết nạp Ðảng là hồ sơ gốc, đã chấm dứt được tình trạng "sửa tuổi","chạy tuổi" của cán bộ đã diễn ra trong nhiều năm trước đây. Quy định số 102-QÐ/TW ngày 15-11-2017 của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, quy định xử lý kỷ luật đảng viên có thời hiệu, kể cả khi cán bộ đã nghỉ hưu hoặc chuyển công tác khác, đã khắc phục đáng kể những biểu hiện "tư duy nhiệm kỳ" của một số cán bộ và quan niệm của nhiều người cho rằng khi đã nghỉ hưu là "hạ cánh an toàn". Quy định số 98-QÐ/TW ngày 7-10-2017 của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ đã đề cao trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng và những tổ chức, cá nhân có liên quan, đồng thời khắc phục được một số hạn chế, bất cập trong thực tiễn.
Việc đẩy mạnh phân cấp quản lý cán bộ theo Quy định số 105-QÐ/TW ngày 19-12-2017 của Bộ Chính trị đã giúp các cấp ủy nắm chắc cán bộ hơn và đề cao trách nhiệm của mình trong công tác quản lý cán bộ. Việc bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử thực hiện theo quy trình năm bước, thay cho quy trình ba bước trước đây đã mở rộng dân chủ và bảo đảm đánh giá cán bộ khách quan, chính xác hơn. Việc ban hành Quy định số 205-QÐ/TW ngày 23-9-2019 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền đã có tác động lớn, sức lan tỏa nhanh, mạnh trong Ðảng và trong xã hội, góp phần từng bước kiềm chế tình trạng "chạy chức", "chạy quyền" và những biểu hiện bao che, tiếp tay cho "chạy chức", "chạy quyền". Quy định số 214-QÐ/TW ngày 2-1-2020 của Bộ Chính trị về khung tiêu chuẩn chức danh và khung tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý đã làm cơ sở quan trọng cho việc đánh giá cán bộ được khách quan, toàn diện và chính xác hơn. Việc Trung ương ban hành các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trong đó Quy định số 08-QÐi/TW ngày 25-10-2018 của Ban Chấp hành Trung ương đã quy định cụ thể về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, đề cao vai trò nêu gương của cán bộ cao cấp, với tinh thần cấp càng cao càng phải gương mẫu.
Một trong những đổi mới quan trọng, có tính đột phá trong nhiệm kỳ này về công tác cán bộ là đổi mới mạnh mẽ công tác đánh giá cán bộ. Theo đó, việc đánh giá đối với cán bộ phải tiến hành thường xuyên, liên tục, xuyên suốt cả quá trình công tác; đánh giá cán bộ phải đánh giá toàn diện về phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật, năng lực, kết quả công tác và sức khỏe; đánh giá đối với cán bộ phải là sự tổng hợp sự đánh giá của cấp trên, của cấp dưới, của cấp ủy cùng cấp và sự tự đánh giá của bản thân; đánh giá cán bộ phải bằng sản phẩm cụ thể, mà sản phẩm đó có thể cân, đong, đo, đếm được; đánh giá có sự so sánh với các chức danh khác tương đương; đánh giá phải công khai theo quy định và thông qua khảo sát khi thấy cần thiết; đánh giá cá nhân người đứng đầu phải gắn với đánh giá của tập thể và kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, tổ chức, cơ quan, đơn vị.
Thực tiễn cho thấy, thông qua việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế,... về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ nêu trên, công tác cán bộ trong hệ thống chính trị đã được đổi mới khá toàn diện và đồng bộ, từng bước đi vào nền nếp, khắc phục được một số hạn chế, khuyết điểm, trong đó có những khuyết điểm, yếu kém đã kéo dài trong nhiều nhiệm kỳ trước đây nhưng chậm được khắc phục. Việc bổ sung, sửa đổi và từng bước hoàn thiện thể chế về công tác cán bộ đã tạo được một số chuyển biến tích cực trong công tác tạo nguồn, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, điều động, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo và quản lý ở các cấp. Việc luân chuyển cán bộ kết hợp với thực hiện chủ trương bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa phương được đẩy mạnh đã góp phần khắc phục một bước tình trạng cục bộ, trì trệ trong công tác cán bộ.
Cùng với việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm" để làm trong sạch đội ngũ cán bộ được Trung ương chỉ đạo chặt chẽ, thận trọng và quyết liệt, với tinh thần không có "vùng cấm", không có ngoại lệ, không có đặc quyền. Nhiều vụ việc tiêu cực, vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp kéo dài, làm thất thoát lớn tài sản của Nhà nước, gây bức xúc trong xã hội liên quan đến cán bộ lãnh đạo các cấp, trong đó có cả cán bộ cấp cao đã được chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố và đưa ra xét xử công khai với những bản án nghiêm khắc, nhưng cũng rất nhân văn dành cho các bị cáo theo đúng quy định của pháp luật; thu hồi nhiều tiền, tài sản về cho ngân sách nhà nước và công khai kết quả trước công luận đã có tác dụng cảnh báo, cảnh tỉnh, răn đe mạnh mẽ để phòng ngừa sai phạm. Ðồng thời, khẳng định quyết tâm chính trị của Ðảng, Nhà nước ta trong cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm", được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, đánh giá cao, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Ðảng. Những kết quả tổng hợp của công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ ở các cấp đã góp phần quan trọng cho sự thành công của đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020-2025 vừa qua và công tác chuẩn bị nhân sự cho Ðại hội XIII của Ðảng sắp tới.
Từ thực tiễn công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng trong nhiệm kỳ Ðại hội XII, có thể nói rằng: Những kết quả toàn diện, đồng bộ và cụ thể, thiết thực của công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng trong nhiệm kỳ đã góp phần quan trọng làm cho Ðảng ta đoàn kết, thống nhất hơn; trong sạch, vững mạnh hơn; niềm tin của nhân dân đối với Ðảng, Nhà nước được củng cố, tăng cường hơn. Kết quả tổng hợp của công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng đã thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế, tạo nền tảng và cơ sở vững chắc để đất nước phát triển nhanh, bền vững trong những năm tới.
