Công tác thanh tra chuyên ngành góp phần làm giảm dần số nợ bảo hiểm xã hội

Từ ngày 1/1/2016, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam được giao chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) theo Luật BHXH 2014. Đến nay, việc thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành của ngành BHXH Việt Nam đã cho thấy những hiệu quả rõ rệt trong công tác phát triển người tham gia, đảm bảo thu đúng, thu đủ và giảm nợ đọng, góp phần hiệu quả trong công tác bảo vệ quyền lợi an sinh của người lao động.

Ảnh minh họa

Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho biết, trong giai đoạn 2016-2021, ngành BHXH đã chủ trì, phối hợp thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT tại 92.554 đơn vị sử dụng lao động. Qua đó, phát hiện và xử lý 120.615 trường hợp người lao động chưa đóng hoặc đóng thiếu thời gian với số tiền truy thu 498,4 tỷ đồng; 161.632 trường hợp người lao động đóng thiếu mức đóng với số tiền truy thu 293,3 tỷ đồng; các đơn vị đã khắc phục nộp 11.492,6 tỷ đồng; ban hành 2.258 quyết định xử phạt hoặc kiến nghị xử phạt với số tiền phải truy nộp 122,7 tỷ đồng.

Đáng chú ý, qua 6 năm thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH BHYT, số nợ phải tính lãi đã giảm dần qua các năm. Cụ thể: năm 2016 là 7.600/257.300 tỷ đồng; năm 2017 là 5.700/291.300 tỷ đồng; năm 2018 là 5.700/332.000 tỷ đồng; năm 2019 là 6.000/368.200 tỷ đồng...

Bước sang năm 2022, công tác thanh tra, kiểm tra tiếp tục được ngành BHXH Việt Nam tăng cường triển khai. Tính đến tháng 6/2022, toàn ngành đã tiến hành thanh tra, kiểm tra tại 9.971 đơn vị. Qua công tác thanh tra chuyên ngành, các đơn vị đã phát hiện 7.219 lao động thuộc đối tượng phải tham gia BHXH,BHYT, BHTN nhưng chưa tham gia hoặc đóng thiếu thời gian với số tiền phải truy đóng là 38,1 tỷ đồng; 16.328 lao động đóng thiếu mức quy định với số tiền phải truy đóng là 17,6 tỷ đồng.

Tổng số tiền các đơn vị được thanh tra kiểm tra nợ trước khi có quyết định thanh tra kiểm tra là 1.238,3 tỷ đồng, số tiền nợ đóng các đơn vị đã nộp là 950,6 tỷ đồng; trong quá trình thanh tra, cơ quan bảo hiểm xã hội đã ban hành 94 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền là 10,7 tỷ đồng.

Cùng với việc giao chức năng thanh tra chuyên ngành, BHXH Việt Nam cũng quyết liệt đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra; nghiên cứu, triển khai nhiều phương pháp để khai thác, phân tích các dữ liệu có sẵn của ngành về số thu, thông tin người tham gia và hưởng BHXH, BHYT để chọn mẫu, đánh giá, xác định những sai sót, lạm dụng, trục lợi cũng như các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Hiện phần mềm quản lý hoạt động thanh kiểm tra đang được nâng cấp để bổ sung chức năng xử lý dữ liệu, cảnh báo (xây dựng 121 dấu hiệu nhận diện của 77 hành vi vi phạm trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; 141 dấu hiệu nhận diện sai sót trong nghiệp vụ). Hoạt động thanh tra chuyên ngành của ngành cũng luôn tuân thủ nghiêm túc trình tự, thủ tục, thời gian từ khai lập kế hoạch thanh tra hàng năm cho đến việc thực hiện các bước trong quy trình tiến hành một cuộc thanh tra.

Theo một số chuyên gia, xét dưới góc độ quản lý nhà nước, bên cạnh việc thực hiện thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN, trường hợp BHXH Việt Nam được giao thêm chức năng thanh tra việc thanh toán, hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế sẽ góp phần kiểm soát hiệu quả việc thu - chi trong phạm vi nhiệm vụ được giao, đảm bảo đúng, đủ, kịp thời quyền lợi của người tham gia và thụ hưởng chính sách an sinh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Mai Lâm