Công trình không phép nhiều năm tồn tại ở TP HCM vì… thiếu tiền cưỡng chế?

Dãy nhà trọ xây dựng không phép lên đến hàng nghìn m2

Công trình hàng ngàn m2 không phép

Vụ việc tại quận Thủ Đức liên quan đến công trình xây dựng không phép của lãnh đạo quận được Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân trực tiếp đi kiểm tra chỉ đạo xử lý mới đây đã thể hiện được sự quyết tâm của lãnh đạo TP HCM “mạnh tay” và cương quyết xử lý triệt để tình trạng xây dựng không phép, trái phép trên địa bàn.

Tuy trên thì “nóng” như vậy nhưng tại phường Bình An, quận 2 với công trình xây dựng không phép lên đến hàng nghìn m2 đã bị xử phạt hành chính từ cuối năm 2015 và quyết định cưỡng chế từ đầu năm 2016 nhưng đến nay công trình vẫn tồn tại với một lý do thiếu tiền để cưỡng chế?

Trước đó, ngày 8/12/2015, Phó Chủ tịch UBND quận 2 Huỳnh Thanh Khiết đã ra Quyết định số 5031/QĐ-XPVPHC và Quyết định số 5032/QĐ-XPVPHC về xử phạt vi phạm hành chính với ông Phan Văn Quang do đã có hành vi vi phạm hành chính về tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng tại một phần thửa đất số 541 và 542, tờ bản đồ số 21 (theo tài liệu BĐĐC năm 2003), phường Bình An, quy định tại điểm b khoản 6 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ. Tổng số tiền xử phạt là 12,5 triệu đồng.

Sau đó, ngày 23/2/2016, ông Khiết tiếp tục ban hành Quyết định số 454/QĐ-CC và Quyết định số 546 về cưỡng chế thi hành biện pháp buộc ông Quang phải nộp tổng số tiền phạt 12,5 triệu đồng và tháo dỡ toàn bộ công trình vi phạm không có giấy phép xây dựng với tổng diện tích hơn 1.079 m2. Công trình xây dựng nhà cấp bốn, với khoảng 80 phòng trọ được xây dựng kiên cố tường gạch, cột gạch, tấm 3D, mái tôn này đã tồn tại nhiều năm.

Sau gần 4 năm, ngày 11/11/2019 UBND phường Bình An mới có Kế hoạch số 137/KH - UBND và đã được UBND quận 2 phê duyệt về việc thực hiện cưỡng chế công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị tại thửa đất số 541, 542 khu phố 3, phường Bình An, quận 2 vào 7 giờ 30 phút ngày 6/12/2019. Kế hoạch trên được căn cứ theo Quyết định số 545, 546 ngày 23/2/2016 của UBND quận 2 về việc cưỡng chế công trình vi phạm trật tự xây dựng. Tuy nhiên, ngày 6/12/2019, hạn ngày cuối cùng để thực hiện nhưng việc cưỡng chế đã không diễn ra.

Ông Ngô Nhất Vũ, Phó Chủ tịch UBND phường Bình An cho rằng, việc hoãn cưỡng chế với lý do không có kinh phí. Trong khi đó, ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Chủ tịch UBND quận 2 phụ trách về trật tự xây dựng đô thị cho rằng: UBND quận 2 đã làm hết trách nhiệm là ra quyết định cưỡng chế và phê duyệt kế hoạch cưỡng chế của UBND phường Bình An, việc cưỡng chế vi phạm trật tự xây dựng là trách nhiệm của phường. Theo ông Khiết “không có tiền thì làm sao thực hiện được việc cưỡng chế và việc này đã báo cáo lên Chủ tịch UBND quận 2”.

Quyết định xử phạt của UBND Quận 2

Liệu có tình trạng bao che, “bảo kê”?

Câu hỏi được đặt ra là: Lý do không có kinh phí để thực hiện cưỡng chế công trình không phép nêu trên có phải chỉ là cái cớ trì hoãn?

Trong Kế hoạch số 137/KH-UBND do Chủ tịch UBND phường Bình An Hồ Hải Phong ký ngày 11/11/2019 về việc thực hiện cưỡng chế công trình vi phạm trật tự đô thị đối với công trình do ông Phan Văn Quang làm chủ đầu tư có ghi rõ “Kinh phí thực hiện: Giao công chức Tài chính - Kế toán phối hợp công chức Địa chính - Xây dựng phường lập dự trù kinh phí trình Chủ tịch UBND phường duyệt và quyết toán thực tế chi theo quy định”.

Nói về lý do kinh phí dành cho thực hiện việc cưỡng chế công trình tại phường Bình An, ông Khiết cho rằng: “Phường muốn tổ chức cưỡng chế phải có kinh phí. Quyết định cưỡng chế có rồi buộc phải thực hiện thôi nhưng phường báo lên rồi và giờ phải tạm ứng kinh phí vì không có trong dự toán. Mà ứng ngân sách khó lắm vì ngân sách công mà”. Theo ông Khiết, nguyên nhân chính là do ông Hải (chủ mua lại khu đất nêu trên) đã nói ứng ra mấy trăm triệu để thực hiện cưỡng chế nhưng rút cuộc ông Hải đã không thực hiện.

Liên quan đến số tiền đặt ra để thực hiện cưỡng chế, ông Ngô Nhất Vũ cho biết: “Trước đây có đưa ra hai phương án, giá đơn vị thực hiện đưa ra bảy, tám trăm triệu gì đó, rồi sau này làm lại báo giá giảm rồi nhưng vẫn rất là cao với giá khoảng 300 triệu gì đó mà chưa có VAT…”.

Nhận định về điều này, một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TP HCM cho rằng: “Nguyên tắc của cưỡng chế là kinh phí từ ngân sách, phải tuân thủ theo Luật Ngân sách”. Vậy đây có phải kiểu “xin” tiền “khổ chủ” để thực hiện công trình vi phạm trật tự xây dựng của chính quyền Quận 2?

Trên thực tế, việc thông báo hoãn cưỡng chế công trình nêu trên đến thời điểm này vẫn chỉ bằng “miệng” và chưa biết đến bao giờ thực hiện. Với việc xây dựng không phép đã tồn tại từ lâu, dù có quyết định cưỡng chế nhưng vẫn không thực hiện được, dư luận có quyền đặt câu hỏi: Liệu có tình trạng bao che, “bảo kê” cho công trình xây dựng không phép tại Quận 2?

Liên quan lĩnh vực sai phạm xây dựng tại TP HCM, Thanh tra TP HCM vừa thông báo kết luận, kiến nghị xử lý sai phạm tại Dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở tại phường Tân Thới Nhất (Quận 12) do Công ty TNHH Sản xuất thương mại xây dựng Tín Phong làm chủ đầu tư.

Theo kết luận thanh tra, Tín Phong đã thực hiện nghĩa vụ tài chính cho phần diện tích 11.979,5 m2 với số tiền là 394.568.966 đồng là không đúng theo quyết định của UBND TP (diện tích 10.802,7 m2 với số tiền là 355.176.058 đồng).

Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, 3/21 sổ đỏ cấp cho Tín Phong không đúng quy định. Trách nhiệm này thuộc về Giám đốc Sở TN&MT tại thời điểm cấp phép.

Tín Phong đã mua 33 nền đất và 60 căn hộ chung cư 5 tầng để bố trí tái định cư, tuy đã hoàn thành công trình từ năm 2007 nhưng chưa thực hiện Biên bản nghiệm thu hiện trạng công trình và Biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình trước khi đưa vào sử dụng. Bên cạnh đó, 60 căn hộ đã bố trí cho người dân sử dụng đến nay vẫn chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng. Trách nhiệm này thuộc về Tín Phong, bên cạnh đó UBND Quận 12 thiếu quan tâm, đôn đốc nhắc nhở dẫn đến chậm trễ như nêu trên.

Về việc quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch tại dự án, diện tích đất ở theo quyết định giao đất của UBND TP là 9.836,1 m2, Tín Phong xin điều chỉnh 28 căn biệt thự song lập thành 4 căn biệt thự và 2 Block chung cư A, B đã được UBND TP chấp thuận. Tuy nhiên, qua các lần điều chỉnh thì UBND TP chỉ chấp thuận (một phần) là điều chỉnh cho phép xây dựng chung cư 18 tầng cho người thu nhập thấp là có thay đổi quy mô và mục đích sử dụng đất tại dự án. Từ đó, dẫn đến các nghĩa vụ khác tại dự án bị thay đổi (tăng thêm 2 block chung cư, giảm số nền biệt thự liên kế...).

Về xây dựng 2 chung cư A và B (chung cư 18 tầng), qua kết quả kiểm tra hiện trạng cuối tháng 11 năm 2018 của Thanh tra thì vẫn tồn tại hạng mục “hồ nước mặt” (tại vị trí quy hoạch khu Công viên cây xanh - Thể dục thể thao) giữa 2 Block chung cư A và B, việc này cho thấy Quyết định cưỡng chế số 3607/QĐ-CC ngày 4/7/2013 của UBND TP chưa được triển khai thực hiện, trách nhiệm này thuộc về Chủ tịch UBND Quận 12 tại thời điểm năm 2014 và thời điểm năm 2018. Ngoài ra, qua kiểm tra hiện trạng thì hạng mục tầng hầm để xe, tầng 1, 2 được xây dựng chưa đúng thiết kế được duyệt và cũng chưa được khắc phục.

Theo biên bản kiểm tra hiện trạng ngày 28/11/2018 của đoàn thanh tra ghi nhận hiện trạng tại dự án các công trình công cộng được sử dụng không đúng công năng so với thiết kế được duyệt. Do đó, việc kiểm tra phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ đầu tư là thẩm quyền của Sở Xây dựng.

Về mua lại 20% quỹ căn hộ tại chung cư 18 tầng, Sở Xây dựng yêu cầu Tín Phong có trách nhiệm bán lại cho TP 20% quỹ nhà để phục vụ tái định cư là không chặt chẽ, bởi Tín Phong đã bán cho UBND Quận 12 vượt tỷ lệ 10% quỹ đất ở hoặc 20% quỹ nhà ở theo quy định của UBND TP.

Bùi Yên