Công ty TNHH một thành viên Apatit Việt Nam: 65 năm xây dựng và phát triển
Tháng 5 năm 1955, đoàn chuyên gia đầu tiên của Liên Xô và cán bộ Việt Nam đã lên khảo sát tại mỏ apatit Lào Cai. Đến tháng 9, Mỏ Apatit được thành lập với 80 cán bộ, công nhân và chuyên gia ở chung một dãy nhà tạm tại làng Hẻo, thuộc Cam Đường trong điều kiện thiếu thốn, gian khổ. Cùng với đó, Chi bộ Đảng đầu tiên được thành lập gồm 7 đảng viên, Mỏ Apatit bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 1956.
Ngay trong năm đầu, mặc dù việc khai thác chủ yếu bằng hình thức thủ công và phương tiện thô sơ nhưng sản lượng khai thác của Mỏ Apatit vẫn đạt 23.000 tấn quặng loại 1. Giữa lúc không khí thi đua vượt khó lao động sản xuất diễn ra sôi nổi, góp phần xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và trở thành hậu phương lớn cho chiến trường miền Nam, cán bộ, công nhân Mỏ Apatit vinh dự được đón Bác Hồ lên thăm. Bác dặn: “Cán bộ, công nhân Mỏ phải đẩy mạnh phong trào thi đua làm nhiều - nhanh - tốt - rẻ để làm giàu cho Tổ quốc, phải nâng cao tinh thần tự lực cánh sinh, giữ gìn máy móc thiết bị cho thật tốt, vì đó là mồ hôi, nước mắt của nhân dân Liên Xô”. Vâng lời Bác, ngay trong năm 1958, mỏ đã hoàn thành vượt mức kế hoạch và tiếp tục được Bác gửi thư khen. Kể từ đó, Mỏ Apatit đã lấy ngày Bác Hồ lên thăm (23/9) làm ngày truyền thống của công nhân mỏ, tiền thân của Công ty TNHH một thành viên Apatit Việt Nam hôm nay.
Những năm tiếp theo, Mỏ Apatit đã phát động nhiều phong trào thi đua sôi nổi với mục tiêu đẩy mạnh sản xuất, sẵn sàng chiến đấu với khẩu hiệu “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Nhiều đỉnh cao mới trong lao động, sản xuất được xác lập, tiêu biểu như năm 1963, công ty đã khai thác hơn 900 nghìn tấn quặng loại 1, bóc hơn 2 triệu m3 đất đá. Cũng trong những năm sôi sục đánh Mỹ, đơn vị đã cử hơn 300 cán bộ, công nhân lên đường vào Nam chiến đấu. Nhiều người đã hy sinh, một số khác trở lại công tác tiếp tục phát huy truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, góp phần xây dựng vùng mỏ thân yêu.
Đất nước hòa bình chưa lâu, Mỏ Apatit vừa bắt đầu thời kỳ khôi phục và phát triển trở lại thì cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 nổ ra. Cùng với tỉnh Lào Cai, Mỏ Apatit phải gánh chịu hậu quả nặng nề, cơ sở hạ tầng, nhà máy, công sở bị tàn phá, nhiều thiết bị, máy móc bị địch lấy đi. Nhưng ngay khi khói súng vừa tan, đội ngũ cán bộ, công nhân nhanh chóng bắt tay khôi phục lại vùng mỏ. Được Nhà nước quan tâm, trang - thiết bị được đầu tư ngày càng hiện đại, quy mô sản xuất của Mỏ Apatit ngày càng mở rộng. Đặc biệt, năm 1994, lần đầu tiên đơn vị đưa vào sử dụng dây chuyền tuyển quặng tại Tằng Loỏng với công suất 350 nghìn tấn/năm, đánh dấu mốc quan trọng trong việc sử dụng triệt để nguồn quặng apatit nghèo loại 3.
Do yêu cầu sản xuất, kinh doanh cụ thể của từng giai đoạn, trong suốt 65 năm xây dựng, phát triển, Mỏ Apatit Cam Đường đã nhiều lần đổi tên và chuyển đổi mô hình quản lý, vận hành. Tháng 8/2005, Công ty Apatit Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển đổi thành Công ty TNHH một thành viên Apatit Việt Nam, cũng từ đây mở ra thời kỳ phát triển vượt bậc về mọi mặt. Bắt đầu là cuộc đổi mới tổ chức sản xuất và cơ chế quản lý. Công ty đã sắp xếp lại bộ máy gọn nhẹ, đưa quản lý 3 cấp xuống còn 2 cấp, giảm tỷ lệ gián tiếp từ 25% xuống 17%, giảm các đầu mối trung gian không cần thiết; xây dựng cơ chế quản lý, nền sản xuất công khai, minh bạch trên nguyên tắc làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít, xóa dần tình trạng bình quân chủ nghĩa trong thu nhập.
Song song với đó, công ty đổi mới công tác cán bộ, đề cao nhân tố mới, tích cực, khơi dậy các phong trào thi đua lao động, sản xuất, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, đồng thời tập trung đầu tư xây dựng cơ bản để tăng năng lực sản xuất, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm… Với những chủ trương đúng, tình hình sản xuất, kinh doanh của công ty khởi sắc, doanh thu năm sau cao hơn năm trước, đời sống cán bộ, công nhân, người lao động không ngừng được nâng lên.
Giai đoạn 2005 - 2015 đánh dấu thời kỳ phát triển rực rỡ nhất trong lịch sử công ty. Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn này đạt trên 17%/năm, doanh thu năm 2005 đạt 377 tỷ đồng thì đến năm 2014 tăng lên 3.517 tỷ đồng, lợi nhuận cũng tăng từ 8 tỷ đồng lên 439 tỷ đồng. Thu nhập bình quân của cán bộ, công nhân, người lao động năm 2005 đạt 2 triệu đồng/người tăng lên 10 triệu đồng/người năm 2014. Cũng trong thời kỳ này, công ty đã đầu tư xây dựng, lắp đặt mới và nâng công suất các dây chuyền tuyển quặng tại Nhà máy tuyển Tằng Loỏng, Cam Đường, Bắc Nhạc Sơn. Công ty đã tổ chức tuyển thành công ở quy mô công nghiệp sản phẩm quặng 2 nghèo và quặng 4, làm chủ công nghệ tuyển nổi quặng 3… đã góp phần sử dụng triệt để, hiệu quả nguồn tài nguyên quặng apatit.
Những năm gần đây, do nhiều yếu tố tác động, nhất là nhu cầu tiêu thụ quặng apatit sụt giảm mạnh đã ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình sản xuất, kinh doanh của công ty. Trước khó khăn, thử thách mới, công ty đã nghiên cứu xây dựng phương án “Tái cấu trúc Công ty TNHH một thành viên Apatit Việt Nam giai đoạn 2017 - 2020”. Đồng thời, tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam về chiến lược phát triển công ty trong những năm tới theo hướng đổi mới tổ chức doanh nghiệp và thực hiện sáp nhập một số phòng, ban trực thuộc chi nhánh; giảm lao động gián tiếp, lao động chất lượng thấp; sắp xếp lại tổ chức sản xuất khối khai thác… Lãnh đạo công ty có nhiều giải pháp sâu sát thực tế sản xuất, kinh doanh; Đảng ủy, Hội đồng thành viên và Ban Tổng Giám đốc chủ động dự báo tình hình, chỉ đạo quyết liệt, đột phá những khâu quan trọng, góp phần đưa công ty dần vượt qua khó khăn. Mọi chế độ của cán bộ, người lao động vẫn được đảm bảo; thu nhập bình quân của người lao động giai đoạn 2016 - 2020 đạt trên 11 triệu đồng/tháng. Hằng năm có trên 80% đơn vị, phòng, ban trực thuộc đạt danh hiệu lao động xuất sắc, trên 80% cá nhân đạt lao động tiên tiến. Thương hiệu của đơn vị được nhiều tổ chức đánh giá cao, nổi bật là công ty được xếp hạng tốp 50 doanh nghiệp xuất sắc nhất Việt Nam, đoạt giải Vàng chất lượng Quốc gia năm 2016; xếp hạng tốp 20 doanh nghiệp phát triển kinh tế xanh bền vững năm 2017; xếp hạng tốp 20 thương hiệu Vàng do Viện Kinh tế - Văn hóa và Trung tâm Bảo vệ người tiêu dùng bình chọn năm 2018…
65 năm qua, với sự phấn đấu, nỗ lực không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, công nhân, người lao động, Công ty TNHH một thành viên Apatit Việt Nam không ngừng lớn mạnh và trưởng thành. Giai đoạn tới, công ty đặt mục tiêu xây dựng doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn, trên cơ sở đảm bảo hiệu quả và phát triển bền vững, đáp ứng nguyên liệu quặng apatit cho các nhà máy trong tập đoàn và nhu cầu thị trường; đẩy mạnh chế biến sâu tạo ra sản phẩm có chất lượng và giá trị kinh tế cao theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Công ty lần thứ 22, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra.
Nguyễn Thanh Hà
Bí thư Đảng ủy Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam