Công ước Hà Nội là dấu mốc quan trọng trong đối ngoại đa phương của Việt Nam

Ngày 8-10, tại Hà Nội, Bộ Công an và Bộ Ngoại giao tổ chức họp báo quốc tế lễ mở ký công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng.

Ông Phan Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang chủ trì họp báo.

Uy tín đối ngoại của Việt Nam tại khu vực và thế giới ngày một gia tăng

Phát biểu khai mạc sự kiện, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh tình hình thế giới và khu vực trong thời gian qua có nhiều diễn biến phức tạp, tính bất định gia tăng. Trong bối cảnh đó, những nguy cơ, thách thức phi truyền thống nổi lên. Bối cảnh toàn cầu này đặt ra yêu cầu bức thiết khiến các nước cần tăng cường hợp tác quốc tế, củng cố cho khuôn khổ pháp lý toàn cầu.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang phát biểu tại sự kiện. Ảnh: NGỌC DIỆP

Cũng theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, từ năm 2019, hưởng ứng khởi xướng của Liên hợp quốc về công ước quốc tế về tội phạm mạng, quá trình đàm phán hướng đến công ước này đã diễn ra luân phiên tại nhiều nơi, tại New York (Mỹ), Vienna (Áo)… Đàm phán thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế và các thành viên Liên hợp quốc, hơn 150 các thành viên tổ chức liên chính phủ, phi chính phủ cũng như các doanh nghiệp công nghệ trên toàn cầu cũng như các chủ thể khác liên quan.

Các phiên đối thoại chính thức bao gồm 8 phiên đàm phán chính thức, 5 phiên họp giữa kỳ trong thời gian khoảng 30 tháng. Quá trình đàm phán thể hiện sự nỗ lực nghiêm túc cũng như cam kết chính trị của các quốc gia thành viên Liên hợp quốc với sự đóng góp không nhỏ của các tập đoàn công nghệ, tổ chức nghề nghiệp, tổ chức chính trị xã hội. Điều này thể hiện cam kết lâu dài trong phòng chống tội phạm mạng.

Kết quả, ngày 24-12-2024, Đại hội Đồng Liên hợp quốc chính thức đồng thuận và thông qua Công ước Liên hợp quốc về phòng chống tội phạm mạng.

“Việt Nam rất vui mừng và tự hào khi mà thủ đô Hà Nội được Liên hợp quốc lựa chọn làm địa điểm của lễ mở ký và hội nghị cấp cao của công ước, đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử đối ngoại đa phương của Việt Nam và là dấu mốc quan trọng của 47 năm Việt Nam tham gia Liên hợp quốc”, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh đây là lần đầu tiên một công ước đa phương toàn cầu trong một lĩnh vực mà cộng đồng quốc tế hết sức quan tâm được ký kết tại thủ đô Hà Nội. Việc Việt Nam được tín nhiệm lựa chọn là nước chủ nhà của lễ mở ký công ước không chỉ thể hiện sự trân trọng của bạn bè quốc tế, đồng thời phản ánh sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với vai trò, uy tín của Việt Nam. Nó cũng cho thấy uy tín đối ngoại của Việt Nam ngày càng tăng trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương và trên toàn thế giới.

Cũng theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, sự kiện này đặt nền móng cho một văn kiện toàn cầu của Liên hợp quốc trong phòng chống tội phạm mạng, tương tự như các công ước của Liên hợp quốc về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia năm 2000, công ước về chống tham nhũng năm 2023. Công ước này hứa hẹn trở thành công cụ pháp lý cho tất cả các quốc gia thành viên, phòng chống tội phạm mạng trên quy mô toàn cầu.

Công ước tạo ra diễn đàn mới để các quốc gia kể cả giữa những nước có khác biệt về hệ thống chính trị và pháp lý cùng hợp tác trong lĩnh vực an ninh mạng.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang khẳng định đây là dịp quan trọng để Chính phủ Việt Nam và nhà nước Việt Nam thể hiện trách nhiệm thúc đẩy các sáng kiến thúc đẩy an ninh mạng, thúc đẩy không gian mạng an toàn, lành mạnh, bền vững.

Việc tham gia lễ mở ký công ước cũng là bước đi cụ thể triển khai đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước về hội nhập và hợp tác quốc tế, đặc biệt nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế, nghị quyết 57 về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng như các chủ trương chính sách quan trọng khác của đất nước. Nếu không có an ninh mạng, an toàn mạng, không thể chuyển đổi số thành công.

Tính đến ngày 6-10, Chính phủ Việt Nam đã nhận được sự khẳng định của gần 100 quốc gia và hơn 100 tổ chức quốc tế, khu vực, đây sẽ là sự kiện có quy mô toàn cầu. Ngoài phiên khai mạc và bế mạc, lễ mở ký và hội nghị cấp cao, sẽ có một phiên thảo luận cụ thể, phiên ký, 4 phiên thảo luận cấp cao, 4 phiên trao đổi bàn tròn, ngoài ra là triển lãm công nghệ.

Bộ Công an đang phối hợp xuyên quốc gia để ngăn chặn tội phạm mạng

Phát biểu tại sự kiện, Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết tình hình tội phạm mạng, an ninh mạng tại Việt Nam cũng như trên thế giới diễn biến rất phức tạp về quy mô, tính chất, mức độ ảnh hưởng.

Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao. Ảnh: Phạm Kiên - TTXVN

Ngay từ đầu, Việt Nam xác định vấn đề này tác động không nhỏ đến an ninh quốc gia và quá trình phát triển của Việt Nam. Việt Nam cùng với các quốc gia thành viên Liên hợp quốc xác định đây là ưu tiên rất quan trọng.

Việt Nam đã có cam kết chung, nhận thức chung của cộng đồng quốc tế, trước hết là yêu cầu hợp tác đa phương, toàn cầu, đối với với nguy cơ toàn cầu, trong đó an ninh mạng là một trong những thách thức phi truyền thống quan trọng.

Bên cạnh đó, những chính sách, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước Việt Nam là kim chỉ nam cho việc Việt Nam tham gia vào quá trình thúc đẩy tăng cường bảo đảm an ninh mạng. Ngay từ đầu, Đảng và Nhà nước đã có những chỉ đạo từ sớm từ xa về chiến lược ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống và hệ thống pháp lý hoàn thiện để phòng, chống tội phạm mạng và đảm bảo an ninh mạng.

Thông tin về tình hình tội phạm mạng tại Việt Nam, Thiếu tướng Lê Xuân Minh ước tính trong năm vừa qua có hơn 100.000 vụ việc có liên quan tội phạm mạng. Tội phạm không gian mạng chuyển dần hình thái từ tấn công nhỏ lẻ, đơn giản, có tổ chức, có tính quốc tế cao tấn công vào các tổ chức, doanh nghiệp có vai trò trọng yếu trong nền kinh tế.

Đồng thời tội phạm lừa đảo trên không gian mạng diễn biến phức tạp đặc biệt các loại tội phạm mạng có sự câu kết giữa các quốc gia. Các loại tội phạm này là mối lo, mối nguy hại với các quốc gia trên thế giới.

Bộ Công an đã có những hoạt động phối hợp xuyên quốc gia với cảnh sát, cơ quan thực thi pháp luật đa quốc gia để chung tay đẩy lùi tội phạm này. Với công ước này được ký kết tại Hà Nội, các quốc gia phê chuẩn sẽ tạo được khung pháp lý mới để các quốc gia cùng chung tay, chia sẻ dấu hiệu các loại tội phạm và cùng phối hợp xử lý, dẫn độ tội phạm, vì sự hòa bình và phát triển chung.

Theo Thiếu tướng Lê Xuân Minh, sau khi ký kết Công ước, Việt Nam tiến hành rà soát các hệ thống pháp luật có liên quan để chuẩn bị phê chuẩn Công ước sớm nhất. Các biện pháp trọng tâm bao gồm việc sửa đổi Luật An ninh mạng (hợp nhất với Luật An toàn thông tin mạng) Hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến Tố tụng hình sự để có thể triển khai các nội dung như trao đổi thông tin tội phạm, chuyển giao dữ liệu, dẫn độ tội phạm và thu hồi tài sản phạm tội. Đặc biệt, Việt Nam sẽ thiết lập cơ chế phối hợp 24/7 theo yêu cầu của Công ước.

NGỌC DIỆP