COP30: Áp lực đỉnh điểm, các bên phải tìm đồng thuận trong những ngày họp cuối

Chủ tịch COP30, Andre Correa do Lago, thừa nhận tiến trình đàm phán “vô cùng phức tạp” nhưng khẳng định tất cả các bên sẵn sàng thức trắng đêm để thúc đẩy kết quả. Theo ông, đàm phán hiện bị đình trệ ở ba nhóm vấn đề chính: tranh cãi về các biện pháp thương mại đơn phương, kế hoạch cắt giảm khí thải chưa đủ mạnh và bất đồng về tài chính khí hậu.

Những người biểu tình ở Manchester, Anh kêu gọi hành động mạnh mẽ hơn về khí hậu toàn cầu, trong thời gian diễn ra Hội nghị COP30 tại Brazil. Ảnh: Reuters

Nhóm các nước đang phát triển, dẫn đầu bởi Trung Quốc và Ấn Độ, yêu cầu phản đối các rào cản thương mại đơn phương, trong đó có cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu. Trong khi đó, các quốc đảo nhỏ, được Mỹ Latin và Liên minh châu Âu ủng hộ cũng thúc giục hành động quyết liệt hơn để giới hạn mức nóng lên toàn cầu ở 1,5°C, nhưng một số nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc hay Saudi Arabia phản đối mọi nội dung có thể khiến họ bị đánh giá chưa nỗ lực đủ.

Vấn đề tài chính khí hậu cũng là điểm căng thẳng: các nước đang phát triển, đặc biệt tại châu Phi, yêu cầu văn kiện COP30 nhấn mạnh trách nhiệm của các nước giàu trong việc cung cấp đủ 300 tỷ USD mỗi năm đến 2035, cam kết được đưa ra tại COP29 nhưng vẫn bị coi là “quá thấp so với nhu cầu thực tế”.

Tổng Thư ký Công ước khung Liên hợp quốc Simon Stiell cảnh báo rằng các nhà lãnh đạo cần giải quyết “những vấn đề khó nhất” ngay lập tức, tránh để hội nghị kéo dài mà kết quả không như mong đợi.

Thông điệp này cũng đã được Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh: “Giờ không còn là lúc đàm phán nữa. Giờ là lúc thực hiện, thực hiện, và thực hiện. Với việc theo dõi độc lập, giải ngân nhanh hơn và các điều khoản phản ánh tính dễ bị tổn thương, bao gồm cả việc giảm nợ. Và thứ ba, các nước đang phát triển phải rời khỏi Bellem với một gói công lý khí hậu mang lại công bằng, phẩm giá và cơ hội”.

Trong bối cảnh đó, Brazil muốn đưa ra tín hiệu mạnh về chuyển dịch khỏi nhiên liệu hóa thạch, nhưng nhiều nước xuất khẩu dầu mỏ tiếp tục phản đối các nội dung ràng buộc. Phó Tổng thống Brazil Geraldo Alckmin kêu gọi các nước thống nhất “kế hoạch hành động tích hợp” và cho biết Tổng thống Brazil Lula da Silva có thể tham dự những ngày cuối để thúc đẩy đồng thuận.

Ngay cả Đức Giáo hoàng Leo cũng gửi thông điệp mạnh mẽ đến hội nghị, kêu gọi hành động khẩn cấp: “Điều thất bại chính là ý chí chính trị của một số người. Sự lãnh đạo thực sự có nghĩa là phục vụ và hỗ trợ ở quy mô thực sự tạo nên sự khác biệt. Các hành động mạnh mẽ hơn về khí hậu sẽ tạo ra các hệ thống kinh tế mạnh mẽ và công bằng hơn, các hành động và chính sách khí hậu mạnh mẽ hơn. Cả hai đều là sự đầu tư cho một thế giới công bằng và ổn định hơn. Chúng ta hãy đồng hành cùng các nhà khoa học, nhà lãnh đạo, mục sư của mọi quốc gia và tín ngưỡng. Chúng ta là những người bảo vệ tạo hóa, không phải là những kẻ tranh giành chiến lợi phẩm. Hãy cùng nhau gửi một tín hiệu toàn cầu rõ ràng, các quốc gia đoàn kết vững chắc ủng hộ Thỏa thuận Paris và hợp tác về khí hậu”.

Theo đánh giá của giới quan sát, đây là “giai đoạn cuối cùng, phải đạt được sự cân bằng tinh tế giữa ba trụ cột lớn” trong khi các đoàn đàm phán dự kiến sẽ đối mặt nhiều đêm không ngủ. Với các vấn đề then chốt vẫn treo lơ lửng, COP30 đang đối mặt áp lực lớn chưa từng có: không còn thời gian để thảo luận, chỉ còn lựa chọn tìm đồng thuận để đưa ra quyết định cuối cùng trước ngày bế mạc 21/11.

Hồng Nhung/VOV1 Tổng hợp