Covid-19 có thể đẩy thêm 160 triệu người vào cảnh nghèo đói trên khắp châu Á

Nhà kinh tế trưởng Yasuyuki Sawada của Ngân hàng Phát triển Châu Á. Ảnh: The Foreign Correspondents' Club of Japan

Châu Á đã chứng kiến sự giảm nghèo đáng kể khi tỷ trọng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của khu vực đã tăng lên một phần ba nền kinh tế toàn cầu từ một phần tư trong vòng 15 năm qua.

Nhà kinh tế trưởng Yasuyuki Sawada của ADB cho biết: “Tuy nhiên, do Covid-19, tăng trưởng kinh tế trở nên tiêu cực nên thu nhập trở nên nhỏ hơn, và người nghèo đặc biệt gặp phải tình trạng sụt giảm thu nhập này”.

“Theo đánh giá của chúng tôi, chúng tôi có khả năng quan sát thấy một số lượng lớn người dân rơi xuống dưới mức nghèo khổ, [với] hơn 160 triệu người trong khu vực sẽ giảm xuống dưới mức nghèo khổ.”

Tính toán của ông Sawada dựa trên ngưỡng nghèo quốc tế là 3,2 USD mỗi người mỗi ngày. Nếu không có đại dịch covid-19s, số lượng người nghèo ở châu Á đang phát triển sẽ tiếp tục giảm theo kinh nghiệm trong hai thập kỷ qua.

Số người nghèo, được định nghĩa là sống không quá 1,90 USD mỗi ngày, sẽ giảm xuống còn 114 triệu người vào cuối năm 2020, trong khi sử dụng 3,20 USD làm chuẩn nghèo, con số sẽ giảm xuống còn 734 triệu người.

Nhưng covid-19 đã đảo ngược xu hướng này, với việc ADB hiện ước tính số người nghèo trong khu vực có khả năng tăng lên 192 triệu người vào cuối năm 2020 theo chuẩn nghèo 1,90 USD, hoặc lên 896 triệu người theo chuẩn nghèo 3,20 USD.

Điều này có nghĩa là, tùy thuộc vào định nghĩa đói nghèo, sẽ có thêm 78 triệu hoặc 162 triệu người, đảo ngược mức giảm nghèo đã đạt được trong ba đến bốn năm qua.

Ông Sawada cho biết thêm các thành phần nghèo hơn trong xã hội, bao gồm cả những người tự làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức, dễ bị ảnh hưởng bởi đại dịch hơn vì họ không thể kiếm được thu nhập bằng cách làm việc tại nhà như những nhân viên văn phòng.

Ngoài ra, các công ty và ngành công nghiệp siêu nhỏ và nhỏ, đặc biệt là ở các nước Nam Á, cũng đang bị ảnh hưởng không tương xứng vì những hạn chế về thanh khoản có thể khiến họ không thể tiếp tục hoạt động trong thời gian phong tỏa hoặc khi hoạt động của họ đã bị đình chỉ, ông Sawada giải thích.

“Vì vậy, tất yếu [các doanh nghiệp này] phải sa thải nhân viên của họ. Người lao động nghèo, lao động phi chính thức và doanh nghiệp nhỏ bị ảnh hưởng [nhiều nhất].”

Các nền kinh tế trên khắp châu Á đang phát triển sẽ giảm trong năm nay lần đầu tiên sau gần sáu thập kỷ, với khoảng 3/4 nền kinh tế của khu vực dự kiến sẽ tăng trưởng âm vào năm 2020.

Sự phục hồi của năm tới sẽ thấp hơn dự báo trước Covid-19, cho thấy sự phục hồi hình chữ L, ông Sawada nói.

ADB dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội tổng thể của khu vực châu Á đang phát triển sẽ giảm 0,7% trong năm nay, đánh dấu mức tăng trưởng kinh tế âm đầu tiên kể từ năm 1962. Tăng trưởng dự báo sẽ phục hồi lên 6,8% vào năm 2021, nhưng con số này vẫn sẽ khiến GDP trong năm tới thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng trước Covid-19.

Do đó, tăng trưởng của khu vực sẽ trải qua sự phục hồi yếu theo hình chữ L chứ không phải là sự phục hồi mạnh mẽ theo hình chữ V, ADB cho biết.

Bức tranh toàn khu vực là trái chiều, với con đường và tốc độ phục hồi kinh tế phụ thuộc vào sự thành công trong việc kiểm soát đại dịch. Đặc biệt, hai nền kinh tế lớn nhất trong khu vực đang phân hóa khi bắt đầu phục hồi ở Trung Quốc trái ngược với sự mong manh tiếp tục ở Ấn Độ.

Trung Quốc ngăn chặn sự bùng phát trong nước tương đối nhanh, trong khi dịch ở Ấn Độ bùng phát mạnh hơn kể từ tháng 4, lan nhanh từ các thành phố đến các vùng nông thôn.

ADB đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm nay xuống 1,8% so với 2,3% trước đó do phục hồi chậm hơn dự kiến, mặc dù sẽ tăng 7,7% vào năm 2021.

Tuy nhiên, GDP của Ấn Độ được dự báo sẽ giảm 9% vào năm 2020 và tăng 8% vào năm 2021.

Đại dịch Covid-19 kéo dài vẫn là nguy cơ ảnh hưởng lớn nhất đến triển vọng tăng trưởng của khu vực trong năm nay và năm tới. Các rủi ro tiêu cực khác đến từ căng thẳng địa chính trị, bao gồm sự leo thang của xung đột thương mại và công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, cũng như các lỗ hổng tài chính có thể trở nên trầm trọng hơn do đại dịch kéo dài.

Mặc dù Mỹ và Trung Quốc đã tái khẳng định cam kết đối với thỏa thuận thương mại giai đoạn một, nhưng việc thực thi các mức thuế trước đó vẫn được duy trì, ông Sawada lưu ý.

Hơn nữa, Trung Quốc mới chỉ đạt 48% mục tiêu thỏa thuận mua giai đoạn một kể từ tháng 7 và một thỏa thuận giai đoạn hai về cải cách cơ cấu dường như khó có thể diễn ra trong năm nay.

Ông Sawada nói tiếp: “Vì vậy, xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ về thương mại mà còn về công nghệ dường như là một điều đáng lo ngại. Đây là một yếu tố khác làm nghiêng rủi ro thành nhược điểm đối với các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương.”

Nhã Trúc