Covid-19: 'Minh oan' cho phòng thí nghiệm Vũ Hán, WHO xoáy giả thuyết nào?
Các chuyên gia từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung Quốc đã bác bỏ giả thuyết gây tranh cãi rằng virus SARS-CoV-2 lọt ra ngoài từ 1 phòng thí nghiệm ở TP Vũ Hán.
Khả năng đại dịch Covid-19 bùng phát từ 1 sự cố phòng thí nghiệm là 1 trong 4 giả thuyết mà các nhà điều tra đã xem xét trong sứ mệnh tới Vũ Hán, nơi Covid-19 lần đầu tiên được phát hiện vào tháng 12-2019.
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo tổng kết chuyến đi 28 ngày của nhóm vào ngày 9-2, giáo sư Peter Ben Embarek, người đứng đầu nhóm điều tra của WHO, khẳng định giả thuyết trên là "cực kỳ khó xảy ra" và không cần nghiên cứu thêm.
Thay vào đó, giáo sư Embarek cho biết các nghiên cứu sâu hơn để xem liệu virus có thể chuyển sang người từ các sản phẩm động vật đông lạnh hay không mới là điều cần thiết.
Giáo sư Liang Wannian, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm từ Trường ĐH Thanh Hoa và là 1 thành viên thuộc nhóm chuyên gia của WHO, nói các phòng thí nghiệm ở Vũ Hán không lưu trữ các mẫu virus SARS-CoV-2 trước khi bùng dịch, bác bỏ thuyết âm mưu được đưa ra bởi 1 số người, trong đó có cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Nhóm chuyên gia của WHO đã "minh oan" cho phòng thí nghiệm của Vũ Hán. Ảnh: Reuters
Nhóm chuyên gia của WHO đã đến Vũ Hán vào giữa tháng 1 và đến thăm các địa điểm chính trong thành phố, bao gồm Viện Virus Vũ Hán và chợ hải sản Hoa Nam, nơi nhiều ca nhiễm đầu tiên được phát hiện.
Ngoài giả thuyết virus thoát ra từ phòng thí nghiệm, ba giả thuyết khác mà nhóm chuyên gia WHO đã nghiên cứu bao gồm virus nhảy trực tiếp sang người từ vật chủ động vật, lây nhiễm sang người qua động vật trung gian, và sự lây truyền của nó đến người dân qua các sản phẩm thực phẩm đông lạnh.
Khi nhắc đến chợ Hoa Nam, giáo sư Embarek nói virus có thể xuất hiện ở đó "do 1 người bị nhiễm và sau đó lây lan sang những người khác trong chợ". Người này có thể là tiểu thương hoặc khách mua hàng, hoặc cũng có thể là 1 sản phẩm mới trong chợ. Ông bổ sung rằng các "sản phẩm thú vị" ở chợ bao gồm động vật hoang dã đông lạnh, trong đó có nhiều loại dễ bị nhiễm virus.
Những phát hiện đầy đủ của nhóm sẽ được công bố trong một báo cáo sắp tới. Giới chức Trung Quốc từ lâu đã nổi giận về giả thuyết virus có thể đến từ một phòng thí nghiệm và phản bác rằng thay vào đó, Covid-19 có thể được đưa vào Vũ Hán thông qua chuỗi cung ứng lạnh và các sản phẩm thực phẩm đông lạnh.
Giáo sư Liang cho biết nhóm cũng đã xem xét các nghiên cứu chưa được công bố từ các nước khác nhau cho thấy virus đã lây lan ở các nước khác vài tuần trước khi nó được phát hiện ở Vũ Hán
Thành viên nhóm nghiên cứu Marion Koopmans, một nhà virus học tại Trung tâm Y tế ĐH Erasmus ở Hà Lan, cho biết những nghiên cứu này không cung cấp "bằng chứng đầy đủ" rằng virus có thể đã lây lan ở nơi khác nhưng có thể đưa ra hướng đi cho các cuộc điều tra kỹ lưỡng hơn.
Ngày 9-2, một quan chức Bộ Ngoại giao của Mỹ tuyên bố nước này sẽ không chấp nhận kết quả điều tra Covid-19 của WHO ở Vũ Hán mà không xác minh độc lập bằng cách sử dụng thông tin tình báo của riêng mình và trao đổi với các đồng minh.
“Rõ ràng là Trung Quốc, ít nhất là cho đến nay, đã không cung cấp sự minh bạch cần thiết mà chúng ta cần và điều quan trọng là cộng đồng quốc tế cần để có thể ngăn chặn những loại đại dịch này tái diễn” - phát ngôn viên bộ ngoại giao Ned Price nói với các phóng viên trong cuộc họp thường nhật.
“Chúng tôi sẽ làm việc với các đối tác của mình và dựa trên thông tin được thu thập và phân tích bởi cộng đồng tình báo của chúng tôi… thay vì vội vàng đưa ra những kết luận có thể có động cơ khác ngoài khoa học” - ông nói thêm.
