Cú đánh mạnh của châu Âu vào các 'nhà gác cổng kỹ thuật số'

Ngày 25/3, Ủy ban Châu Âu (EC) đã mở các cuộc điều tra về việc không tuân thủ theo Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) đối với các quy định áp đặt của Alphabet trong ứng dụng Google Play và thiên vị trên Google Tìm kiếm; Các quy định áp đặt của Apple trong ứng dụng App Store và màn hình lựa chọn cho Safari; Meta với “mô hình trả tiền hoặc đồng ý”. Thủ tục tố tụng chính thức được mở căn cứ Điều 20 DMA kết hợp với Điều 13 và 29 DMA vì vi phạm Điều 5(2), 5(4), 6(3) và 6(5 ) DMA tương ứng.

EU cho biết: "Ủy ban Châu Âu nghi ngờ rằng các biện pháp được đưa ra bởi những người gác cổng này không đảm bảo tuân thủ hiệu quả các nghĩa vụ của họ theo DMA".

Ủy ban Châu Âu nghi ngờ rằng các biện pháp được đưa ra bởi những "người gác cổng" này không đảm bảo tuân thủ hiệu quả các nghĩa vụ của họ theo DMA

Ngoài ra, EU công bố sẽ tiến hành điều tra liên quan đến cơ cấu phí mới của Apple đối với các cửa hàng ứng dụng thay thế và cách thức xếp hạng của Amazon trên thị trường của họ. Cuối cùng, EU đã ra lệnh cho những "nhà gác cổng kỹ thuật số" (Alphabet, Apple, Meta, Microsoft, Amazon, ByteDance) lưu giữ một số tài liệu nhất định để giám sát việc thực hiện hiệu quả và tuân thủ các nghĩa vụ của họ.

Quy định áp đặt của Alphabet và Apple

EU đã mở các thủ tục tố tụng để đánh giá xem liệu các biện pháp do Alphabet và Apple thực hiện liên quan đến nghĩa vụ của họ liên quan đến các cửa hàng ứng dụng có vi phạm DMA hay không. Điều 5(4) của DMA yêu cầu người gác cổng cho phép các nhà phát triển ứng dụng “hướng” người tiêu dùng cung cấp miễn phí bên ngoài cửa hàng ứng dụng của người gác cổng.

EU lo ngại rằng các biện pháp của Alphabet và Apple có thể không hoàn toàn tuân thủ vì chúng áp đặt nhiều hạn chế và rào cản khác nhau. Những điều này gây khả năng hạn chế cạnh tranh của các nhà phát triển trong việc tự do giao tiếp và quảng bá các ưu đãi cũng như trực tiếp ký kết hợp đồng, bao gồm cả việc áp đặt các khoản phí khác nhau.

Các hành vi thiên vị của Alphabet

Liên minh châu Âu đã mở các thủ tục tố tụng chống lại Alphabet để xác định xem liệu việc hiển thị kết quả tìm kiếm trên Google của Alphabet có thể dẫn đến việc các dịch vụ tìm kiếm theo chiều dọc của Google được ưu tiên hơn (ví dụ: Google Mua sắm; Google Chuyến bay; Google Khách sạn) so với các dịch vụ tương tự của đối thủ hay không.

EU lo ngại rằng các biện pháp mà Alphabet triển khai để tuân thủ DMA có thể không đảm bảo rằng các dịch vụ của bên thứ ba xuất hiện trên trang kết quả tìm kiếm của Google được đối xử một cách công bằng và không phân biệt đối xử so với các dịch vụ của Alphabet, theo yêu cầu của Điều 6( 5) của DMA.

Sự tuân thủ của Apple với nghĩa vụ lựa chọn của người dùng

Liên minh châu Âu đã mở các thủ tục tố tụng chống lại Apple liên quan đến các biện pháp tuân thủ nghĩa vụ của họ nhằm (i) cho phép người dùng cuối dễ dàng gỡ cài đặt bất kỳ ứng dụng phần mềm nào trên iOS, (ii) dễ dàng thay đổi cài đặt mặc định trên iOS và (iii) nhắc người dùng bằng màn hình lựa chọn phải cho phép họ chọn một dịch vụ mặc định thay thế một cách hiệu quả và dễ dàng, chẳng hạn như trình duyệt hoặc công cụ tìm kiếm trên iPhone của họ.

EU lo ngại rằng các hanh vi của Apple, bao gồm cả việc thiết kế màn hình lựa chọn trình duyệt web, có thể ngăn cản người dùng thực sự thực hiện lựa chọn dịch vụ của họ trong hệ sinh thái Apple, trái với Điều 6(3) của DMA.

Mô hình “trả tiền hoặc đồng ý” của Meta

Cuối cùng, EU đã mở các thủ tục tố tụng chống lại Meta để điều tra xem liệu mô hình “trả tiền hoặc chấp thuận” được giới thiệu gần đây cho người dùng ở EU có tuân thủ Điều 5(2) của DMA hay không, yêu cầu người gác cổng phải có được sự đồng ý của người dùng khi họ có ý định kết hợp hoặc sử dụng chéo dữ liệu cá nhân của họ trên các dịch vụ nền tảng cốt lõi khác nhau.

EU lo ngại rằng lựa chọn nhị phân do mô hình “trả tiền hoặc chấp thuận” của Meta áp đặt có thể không cung cấp giải pháp thay thế thực sự trong trường hợp người dùng không đồng ý, do đó không đạt được mục tiêu ngăn chặn việc người gác cổng tích lũy dữ liệu cá nhân.

Các bước điều tra và thực thi khác

EU cũng đang thực hiện các bước điều tra khác để thu thập dữ kiện và thông tin nhằm làm rõ liệu:

Amazoncó thể ưu tiên các sản phẩm mang nhãn hiệu riêng của mình trên Amazon Store trái với Điều 6(5) của DMA và

Cấu trúc phí mới của Apple cũng như các điều khoản và điều kiện khác dành cho các cửa hàng ứng dụng thay thế và phân phối ứng dụng từ web (tải qua) có thể vi phạm mục đích nghĩa vụ của hãng theo Điều 6(4) của DMA.

EU cũng đã thông qua năm lệnh lưu giữ gửi tới Alphabet, Amazon, Apple, Meta và Microsoft, yêu cầu họ giữ lại các tài liệu có thể được sử dụng để đánh giá việc tuân thủ nghĩa vụ DMA của họ, nhằm lưu giữ bằng chứng sẵn có và đảm bảo thực thi hiệu quả.

EU đã cấp cho Meta gia hạn thêm 6 tháng để tuân thủ nghĩa vụ về khả năng tương tác (Điều 7 DMA) đối với Facebook Messenger. Quyết định này dựa trên một điều khoản cụ thể trong Điều 7(3)DMA và tuân theo yêu cầu hợp lý do Meta gửi. Facebook Messenger vẫn phải tuân theo tất cả các nghĩa vụ DMA khác.

Ông Thierry Breton, Ủy viên thị trường nội bộ, cho biết các công ty phải đối mặt với nguy cơ bị “phạt nặng” nếu bị phát hiện vi phạm đạo luật này. Ông nói: “Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số bắt đầu được áp dụng vào ngày 7 tháng 3. Chúng tôi đã thảo luận với những người gác cổng trong nhiều tháng để giúp họ thích nghi và chúng tôi đã có thể thấy những thay đổi đang diễn ra trên thị trường. Nhưng chúng tôi không tin rằng các giải pháp của Alphabet, Apple và Meta tôn trọng nghĩa vụ của họ về một không gian kỹ thuật số công bằng và cởi mở hơn cho các công dân và doanh nghiệp Châu Âu.”

Ủy viên cạnh tranh, Margrethe Vestager, cho biết các công ty đã có nhiều thời gian để tuân thủ đạo luật này, đồng thời nói thêm rằng ủy ban đã làm việc với họ để đảm bảo họ tuân thủ.

Việc không tuân thủ DMA có thể bị phạt tới 10% doanh thu, tăng lên 20% nếu vi phạm nhiều lần. Doanh thu hàng năm của Apple năm ngoái là 383 tỷ USD, trong khi ở Alphabet là 307 tỷ USD và ở Meta là 134 tỷ USD.

EU cũng đang thực hiện các bước để điều tra cơ cấu phí mới của Apple đối với các cửa hàng ứng dụng thay thế và cách thức xếp hạng của Amazon trên thị trường của họ. Cơ quan điều hành EU đặt mục tiêu kết thúc các cuộc điều tra trong vòng một năm, khung thời gian được quy định theo DMA.

Danh Uyên