Cú sốc 'thuế Mỹ' và những thách thức với ngành công nghiệp gỗ Việt

Chia sẻ với VnBusiness, ông Lê Sỹ Hoài - Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đưa ra nhận định trên, đồng thời cho rằng, cần có thêm thời gian để xem xét, xác minh lại thông tin này.

Ông Lê Sỹ Hoài - Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam.

Trước thông tin Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế mặt hàng nội thất lên tới 50%, theo ông điều đó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến ngành công nghiệp gỗ của Việt Nam?

Đây thực sự là cú sốc lớn đối với các doanh nghiệp ngành gỗ. Theo như thông tin được đăng tải, từ 1/10, đồ nội thất gồm tủ bếp, bàn trang điểm trong nhà tắm cùng một số đồ nội thất khác sẽ bị áp thuế 50%. Ngoài ra, với ghế bọc đệm là 30%. Mức thuế này sẽ áp lên tất cả các mặt hàng gỗ được nhập khẩu vào Mỹ nói chung từ tất cả các nước.

Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gỗ chiếm thị phần rất lớn tại thị trường Mỹ. Cụ thể, theo số liệu 8 tháng năm 2025 của Cục Hải Quan Việt Nam, Mỹ là thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam, với 6,2 tỷ USD, tăng 7,8% (tương ứng tăng 449 triệu USD) so với cùng kỳ năm trước và chiếm 56% trong tổng trị giá xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước (trong tổng 164 quốc gia – vùng lãnh thổ).

Còn tại thị trường Mỹ, hiện có 34 quốc gia xuất khẩu đồ gỗ và nội thất vào quốc gia này, trong đó đứng đầu là Việt Nam (40,2%), tiếp đến Trung Quốc (15,9%), các nước EU (bao gồm 27 nước) là 10,2%, số còn lại chiếm số lượng rất nhỏ là các nước khác.

Qua đó, cho thấy tuyên bố trên của ông Trump nếu được áp dụng từ 1/10, sẽ tác động, mang lại sức ảnh hưởng rất lớn đối với ngành gỗ của Việt Nam.

Nếu như lệnh áp thuế 30-50% đối với đồ nội thất nhập khẩu vào Mỹ chính thức được thực thi, thì các nhà xuất khẩu gỗ Việt Nam sẽ đối diện với những thách thức vô cùng lớn.

Với các doanh nghiệp Việt Nam, nguy cơ thời gian tới sẽ bị thu hẹp thị trường. Ngoài ra, khi các mặt hàng có mức thuế 30% đến 50%, thị trường phải chờ đợi để hình thành một mặt bằng giá mới. Có lẽ không một quốc gia nào trên thế giới có thể chịu được mức thuế xuất khẩu đến 50%, đặc biệt là đối với sản phẩm gỗ - những mặt hàng mà chủ yếu chúng ta đang lấy công làm lãi như hiện nay.

Tương tự, với các nhà nhập khẩu của Mỹ. Từ xưa tới nay họ đang làm rất tốt công việc của mình, đó là vận hành hệ thống nhập khẩu và phân phối đồng loạt trên thị trường Mỹ, thì lúc này khi đối diện mức thuế như vậy, chắc chắn họ cũng sẽ phải tính toán lại để giảm đơn hàng, co kéo giá bán và tất nhiên, về phía người tiêu dùng cũng phải chịu chia sẻ.

Vậy các doanh nghiệp ngành gỗ cần có sự chuẩn bị gì cho thị trường trong thời gian tới, thưa ông?

Thực sự mà nói, các doanh nghiệp lúc nào cũng phải toan tính cho kế hoạch kinh doanh của mình. Nhưng để chuẩn bị được gì cho bối cảnh hiện nay chưa thì cũng rất khó nói, bởi vì như tôi đã nói, kim ngạch xuất khẩu gỗ vào thị trường Mỹ quá lớn.

Vẫn biết là câu chuyện “bỏ trứng vào một giỏ” như vậy là rủi ro rất cao, tuy nhiên xét riêng ngành gỗ thì từ lâu thị trường Mỹ và Việt Nam là quan hệ bổ trợ. Chúng ta không chỉ là thị trường đứng đầu xuất khẩu đồ gỗ và nội thất vào Mỹ, mà ngược lại Việt Nam cũng là nước tiêu thụ nhiều sản phẩm gỗ từ Mỹ.

Tuy nhiên, xét về lợi thế, thì ngành công nghiệp gỗ của chúng ta hiện nay vẫn có những lợi thế trước thị trường Mỹ, đó là chúng ta sẵn nguồn nhân công tay nghề cao, chi phí nhân công còn tương đối thấp, trong khi nguồn nguyên liệu gỗ tương đối dồi dào. Hơn nữa, khá nhiều doanh nghiệp gỗ của Việt Nam có khả năng nhập khẩu gỗ thô từ Mỹ để chế biến, sản xuất sau đó cung cấp trở lại cho các doanh nghiệp nhập khẩu từ Mỹ từ chính nguyên liệu của họ.

Tôi lấy ví dụ như các sản phẩm tủ bếp, bàn trang điểm bằng gỗ trong phòng tắm hay là đồ gỗ ở phòng ăn, phòng ngủ phòng khách đã hoàn toàn chiếm được lòng tin của tầng lớp trung lưu ở Mỹ. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam tự tin và chứng tỏ được năng lực tại thị trường này.

Hiện ngoài thị trường Mỹ, các sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào 164 thị trường khác nhau trên thế giới. Trong bối cảnh này việc chủ động mở rộng thị trường để tránh chuyện "bỏ trứng vào một giỏ" là điều vô cùng cần thiết, thưa ông?

Hiện các sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào 164 thị trường khác nhau trên thế giới, nhưng trong đó có 5 thị trường lớn là Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và EU (chiếm tới 90% tổng kinh ngạch xuất khẩu và riêng thị trường Mỹ là 56%). Trong khi 159 thị trường còn lại chỉ tiêu thụ có 10%. Do đó, việc mở rộng thị phần tại các thị trường để giảm thiểu rủi ro là điều quan trọng đối với các doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Nếu trước đây, các doanh nghiệp vẫn đa phần đợi nhà nhập khẩu từ Mỹ đến đặt hàng, đưa mẫu mã và thương hiệu của họ để mình làm gia công thì hiện nay một số DN đã chủ động tiếp thị, xây dựng thương hiệu, bán trực tiếp tới người tiêu dùng cuối cùng qua kênh thương mại điện tử xuyên biên giới.

Mặt khác, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đề xuất bỏ thuế xuất khẩu 25% với gỗ xẻ có nguồn gốc gỗ tròn nhập. Mỹ là quốc gia có rất nhiều rừng, do vậy nếu bỏ thuế xuất khẩu, các doanh nghiệp có thể đẩy mạnh nhập nguyên liệu gỗ tròn từ Mỹ về để chế biến và xuất khẩu gỗ xẻ, điều này giúp giảm xuất siêu sang thị trường này.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hồng Hương thực hiện