Cử tri Brazil kỳ vọng thay đổi kinh tế-xã hội

Máy kiểm phiếu được chuẩn bị để sử dụng trong vòng 1 bầu cử Tổng thống Brazil, tại trụ sở Tòa án Bầu cử ở Brasilia, ngày 22/8. (Ảnh: Reuters)

Trong cuộc tổng tuyển cử tại Brazil lần này, có 11 ứng cử viên tham gia chạy đua, song dư luận tập trung chú ý vào hai ứng cử viên tiềm năng nhất, gồm đại diện của đảng Lao động cánh tả, cựu Tổng thống Lula da Silva và đại diện đảng Tự do cực hữu, Tổng thống sắp mãn nhiệm Jair Bolsonaro. Theo kết quả bỏ phiếu vòng 1 do Tòa án Bầu cử tối cao Brazil công bố, cựu Tổng thống Lula da Silva dẫn đầu, giành 48,4% số phiếu ủng hộ, trong khi Tổng thống Jair Bolsonaro về thứ hai, với 43,2% số phiếu ủng hộ. Cuộc bầu cử vòng 2 ngày 30/10 tới sẽ là cuộc đua song mã, giữa hai ứng cử viên cánh tả và cực hữu.

Lula da Silva là cái tên quen thuộc đối với cử tri Brazil. Chính trị gia 76 tuổi này để lại nhiều dấu ấn trong hai nhiệm kỳ Tổng thống liên tiếp từ năm 2003 đến 2010.

Trang điện tử Nueva Sociedad bình luận: Những thành tựu mà ông Lula da Silva đạt được trong hai nhiệm kỳ liên tiếp giúp thay đổi bộ mặt đất nước Brazil. Ông đã thúc đẩy nhiều chương trình phúc lợi xã hội giúp hơn 20 triệu người Brazil thoát đói nghèo, tầng lớp trung lưu lần đầu vượt ngưỡng 50% dân số, đưa Brazil trở thành nền kinh tế lớn thứ 8 thế giới. Tranh cử lần này, ông Lula da Silva tuyên bố ưu tiên khôi phục các điều kiện sống của người dân Brazil vốn chịu nhiều ảnh hưởng từ khủng hoảng y tế, tình trạng đói nghèo, thất nghiệp.

Giới phân tích cho rằng, làn sóng cánh tả quay trở lại nắm quyền ở các nước Mỹ Latin những năm gần đây như tại Argentina, Chile, Bolivia và Peru, hay tại đất nước có truyền thống hữu khuynh như Colombia, sẽ tác động không nhỏ tới chiến dịch tranh cử của ông Lula da Silva.

Trên các trang mạng, dư luận bàn về sự trở lại của "làn sóng hồng" ở Mỹ Latin, trong đó Brazil là đầu tàu thúc đẩy các phong trào tiến bộ trỗi dậy.

Tổng thống Bolsonaro thừa nhận, kết quả bỏ phiếu vòng 1 cho thấy ý chí và khát vọng thay đổi trong dân chúng, song ông cho rằng vẫn còn một chặng đường phía trước để chứng minh giai đoạn khó khăn nhất của Brazil đã qua.

Ông Bolsonaro được cho là người định hướng Brazil trở lại mô hình kinh tế tự do mới, vốn xuất hiện ở Brazil từ đầu những năm 1990, trong đó ưu tiên phát triển khu vực tư nhân, cắt giảm triệt để chi tiêu công, gồm cả dịch vụ y tế và giáo dục.

Báo chí Mỹ Latin bình luận: Bước vào cuộc bầu cử với những lời chỉ trích về chính sách đối phó dịch Covid-19, song ông Bolsonaro rõ ràng là một chính trị gia lão luyện, có khả năng thu hút được sự ủng hộ rộng rãi của cử tri. Trong chiến dịch tranh cử, các cuộc thăm dò dư luận đều cho thấy ông Bolsonaro luôn bị đại diện cánh tả vượt lên với khoảng cách tới hơn 10 điểm phần trăm, song ở thời điểm quyết định cách biệt giữa hai ứng cử viên không quá lớn.

Cuộc bầu cử Tổng thống Brazil năm 2022 diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế số 1 khu vực Mỹ Latin bước vào giai đoạn phục hồi sau 2 năm kinh tế suy giảm, có thời điểm tỷ lệ lạm phát lên mức hai con số. Tác động của đại dịch đã làm trầm trọng thêm nhiều vấn đề vốn nhức nhối trong xã hội, khi số người thất nghiệp, làm việc bán thời gian hoặc đang tìm kiếm việc làm tăng vọt lên 27 triệu người, trong khi khoảng 36 triệu người làm việc trong các lĩnh vực phi chính thức với mức lương thấp và không được hưởng bất kỳ một chính sách bảo trợ xã hội nào.

Chuyên gia kinh tế về khu vực Mỹ Latin tại Viện Kinh tế Oxford (Anh) ước tính, thu nhập bình quân đầu người ở Brazil hiện thấp hơn 10% so với mức đỉnh là năm 2013 và sẽ cần ít nhất 4 năm để khôi phục. Cử tri Brazil đang đặt kỳ vọng lớn vào ứng cử viên có thể đem lại sự thay đổi, thậm chí là bước ngoặt cho đất nước.

ĐINH XUÂN