Cử tri Nghệ An: Nâng cao chất lượng chuẩn đầu ra của giáo dục đại học

Xây dựng chuẩn đầu ra theo đổi mới sáng tạo

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Bằng, Hiệu trưởng Trường Đại học Vinh bày tỏ, các câu hỏi của cử tri sát với thực tiễn hiện nay của giáo dục nước ta. Phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đáp ứng được yêu cầu dưới góc độ quản lý Nhà nước, định hướng cho sự phát triển của ngành trong thời gian tới. Cử tri Nguyễn Huy Bằng đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm của Bộ trưởng trước những vấn đề bức thiết của thực tiễn đang đặt ra; đồng thời mong muốn các Bộ trưởng, thành viên Chính phủ tiếp tục có các giải pháp hiệu quả thời gian tới.

Một nội dung chất vấn được nhiều cử tri quan tâm là chất lượng chuẩn đầu ra của giáo dục đại học.

Thông tư số 08/2021/TT-BGDĐT ngày 18/3/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành "Quy chế giáo dục trình độ đại học" bao gồm các yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và thái độ mà người học cần đạt được sau khi hoàn thành chương trình đào tạo. Sinh viên cần đạt các chuẩn đầu ra này để được công nhận tốt nghiệp và cấp bằng. Tuy nhiên hiện nay, đây là điểm nghẽn chương trình đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học. Các nhà trường mới chỉ dừng lại ở xếp loại sinh viên đạt kết quả học tập theo xuất sắc, khá, giỏi; còn mức độ đạt chuẩn đầu ra như cam kết ban đầu vẫn chưa thực hiện được. Theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Bằng, đây là một vấn đề khó bởi đòi hỏi từng giảng viên phải tập hợp chuẩn đầu ra từng môn học rồi mới tổng hợp để trở thành chuẩn đầu ra của cả chương trình đào tạo. Theo thống kê ở Việt Nam hiện nay có gần 2.000 chương trình đào tạo từ các cơ sở giáo dục đại học đã được kiểm định nhưng chưa đạt. Đây là điểm nghẽn về công khai chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học hiện nay.

Hai năm qua, Trường Đại học Vinh đã nghiên cứu thành công mô hình Sáng kiến công khai chất lượng nguồn nhân lực. Để xây dựng chuẩn đầu ra theo đổi mới sáng tạo, từ năm 2017, nhà trường đã thực hiện theo mô hình CDIO. Đây là phương pháp cải tiến chương trình đào tạo, đặc biệt trong lĩnh vực kỹ thuật, tập trung vào việc trang bị cho sinh viên các kỹ năng và kiến thức cần thiết để thành công trong môi trường làm việc thực tế. Đến năm 2021, Trường Đại học Vinh tiếp tục cải tiến mô hình CDIO để phù hợp với bối cảnh phát triển công nghệ 4.0 và mô hình dạy học mới. Đó là dạy học đảo ngược, dạy học theo mô hình dự án PBL (thay vì chỉ học lý thuyết, học sinh được khuyến khích chủ động, sáng tạo và hợp tác để khám phá, nghiên cứu và áp dụng kiến thức vào thực tiễn) và đánh giá kết quả học tập theo các tiêu chí chuẩn đầu ra kiến thức; các chỉ số đánh giá dự án khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Bộ tiêu chí này được các chuyên gia hàng đầu Việt Nam kiểm định đánh giá cao. Từ 2021 - 2024, nhà trường đã triển khai 14.000 dự án học tập của sinh viên; từ đó tạo cơ hội thay đổi cả về lượng và chất trong đào tạo gắn với nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, thực tiễn doanh nghiệp.

Liên quan đến chiến lược và thách thức hiện tại trong giáo dục đại học Việt Nam, đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực và phát triển kinh tế - xã hội, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Bằng đề xuất, khuyến nghị sớm triển khai quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và mạng lưới cơ sở đào tạo nghề phù hợp với phát triển kinh tế các vùng, các địa phương hiện nay, tránh tình trạng manh mún, kém chất lượng.

Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ cơ chế chính sách và nguồn lực hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp cho các cơ sở giáo dục đại học và cơ sở đào tạo nghề gắn với mô hình kết nối 3 nhà (Nhà nước - nhà khoa học/nhà giáo - nhà sản xuất/doanh nghiệp). Đồng thời, Nhà nước nghiên cứu kỹ các mô hình tự chủ đại học ở các nước phát triển (vẫn đầu tư khoa học công nghệ cho cả hệ thống giáo dục công - tư)...

Đổi mới thi cử, giảm tải chương trình giáo dục phổ thông

Theo cử tri Lê Hồng Thắm (phường Trường Vinh, thành phố Vinh), thời gian qua, cử tri và nhân dân phấn khởi trước nhiều quyết sách của Đảng, Nhà nước như miễn học phí, tổ chức dạy học 2 buổi/ngày cho học sinh tiểu học, trung học cơ sở, qua đó, tạo điều kiện nâng cao chất lượng dạy và học. Tuy nhiên hiện nay, áp lực học hành, thi cử của học sinh ở bậc học phổ thông rất lớn. Nhiều em ngoài giờ học ở trường còn phải học thêm ở các trung tâm, ảnh hưởng đến thời gian vui chơi, giải trí, phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Điều này xuất phát từ thực tế là chương trình học còn nặng về kiến thức, các bài thi nhiều câu hỏi khó. Muốn đạt kết quả cao trong các kỳ thi, nhất là kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, thi tốt nghiệp Trung học phổ thông, tuyển sinh đại học... học sinh vẫn phải học ngày, học đêm.

Cử tri Lê Hồng Thắm mong muốn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và ngành Giáo dục và Đào tạo tiếp tục có giải pháp thiết thực để giảm áp lực học hành, thi cử cho học sinh. Chương trình học nên bổ sung thêm các kiến thức thực tế, giáo dục kỹ năng sống, phân chia giờ học chính khóa, ngoại khóa để học sinh được phát triển toàn diện. Nội dung của đề thi nên có thêm câu hỏi mở, ngoài kiểm tra kiến thức còn giúp học sinh vận dụng kỹ năng, sự hiểu biết để phát huy tính sáng tạo của các em.

Bích Huệ (TTXVN)