Cục Thuế doanh nghiệp lớn - Hành trình 15 năm tiên phong triển khai mô hình quản lý thuế mới

Trải qua 15 năm hình thành và phát triển, từ Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn đến Cục Thuế doanh nghiệp lớn; đến nay, Cục Thuế doanh nghiệp lớn có vai trò quan trọng đối với Tổng cục Thuế cũng như đối với Bộ Tài chính. Không chỉ giữ vai trò tham mưu xây dựng, hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối với doanh nghiệp lớn, Cục Thuế doanh nghiệp lớn còn tiên phong trong quản lý thuế các mô hình mới, vượt trội như giao dịch xuyên biên giới.

Lãnh đạo Bộ Tài chính, Lãnh đạo Tổng cục Thuế và tập thể cán bộ, công chức Cục Thuế doanh nghiệp lớn tại Hội nghị triển khai công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp lớn.

Lãnh đạo Bộ Tài chính, Lãnh đạo Tổng cục Thuế và tập thể cán bộ, công chức Cục Thuế doanh nghiệp lớn tại Hội nghị triển khai công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp lớn.

Khẳng định nhân tố quan trọng của ngành Thuế

Việc ký kết thành công và trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007 là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình mở cửa hội nhập của nền kinh tế Việt Nam, tạo tiền đề thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài mạnh mẽ vào Việt Nam. Đây cũng là giai đoạn các tập đoàn, tổng công ty trong nước ngày càng lớn mạnh, khẳng định vị trí, vai trò trụ cột của nền kinh tế đất nước. Bối cảnh đó đã đặt ra yêu cầu cần đổi mới phương thức quản lý thuế đối với các doanh nghiệp lớn. Đây cũng chính là khuyến nghị của các tổ chức quốc tế đối với Việt Nam nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế, góp phần tăng thu ngân sách.

Ngày 28/9/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 115/2009/QD-TTg thành lập Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (DNL) thuộc Tổng cục Thuế, tiền thân của Cục Thuế DNL ngày nay.

Vinh dự nhận nhiều danh hiệu cao quý

Những nỗ lực của tập thể cán bộ, công chức Cục Thuế doanh nghiệp lớn trong 15 năm qua đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, biểu dương, tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như: Huân chương Lao động Hạng 3, Bằng khen và Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen và Cờ thi đua của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Đặc biệt, năm 2024, Cục Thuế doanh nghiệp lớn vinh dự được bình chọn là 1 trong 10 tập thể được vinh danh trong chương trình Vinh quang Việt Nam.

Trong giai đoạn 2010 - 2020, Vụ Quản lý thuế DNL theo dõi, quản lý đối với 35 tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài trong đó bao gồm 405 công ty con và 17 lô/mỏ dầu khí. Để thực hiện quản lý các doanh nghiệp lớn này, Vụ Quản lý thuế DNL đã triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao và đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Có thể kể đến như: Tham gia, góp ý, xây dựng nhiều văn bản quy phạm pháp luật về thuế đối với các lĩnh vực kinh tế trọng điểm: dầu khí, điện lực, viễn thông…, hướng dẫn, giải đáp các vấn đề; tham mưu giải quyết các vướng mắc chính sách, hướng dẫn văn bản quy phạm pháp luật; tham gia giải quyết các vấn đề tranh chấp quốc tế như: chuyển nhượng quyền lợi tham gia hợp đồng dầu khí, tham mưu giải pháp chống thất thu chuyển nhượng vốn, gian lận giá chuyển nhượng, lợi dụng hiệp định để trốn, tránh thuế và chống xói mòn cơ sở thuế…

Sau 10 năm đi vào hoạt động, Vụ Quản lý thuế DNL đã khẳng định được vị thế, vai trò trong công tác quản lý thuế đối với các DNL. Bước sang giai đoạn mới, cùng với hàng loạt hiệp định thương mại song phương, đa phương được ký kết đánh dấu bước chuyển mới trong tiến trình hội nhập cũng như sự bùng nổ của cách mạng công nghệ lần thứ tư, các loại hình kinh doanh mới trên nền tảng số đã mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp lớn ở Việt Nam phát triển nhanh về cả quy mô và số lượng. Điều này một lần nữa đặt ra những thách thức mới trong công tác quản lý thuế nói chung và công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp lớn nói riêng.

Nguồn: Tổng cục Thuế. Đồ họa: Phương Anh

Nguồn: Tổng cục Thuế. Đồ họa: Phương Anh

Đóng góp quan trọng vào xây dựng phát triển kinh tế đất nước

Năm 2021, Tổng cục Thuế đã báo cáo Ban Cán sự Đảng Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập Cục Thuế DNL trên cơ sở nâng cấp Vụ Quản lý thuế DNL với 2 nhiệm vụ trọng tâm là: thực hiện quản lý trực tiếp với đầy đủ các chức năng quản lý thuế đối với các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp lớn; đồng thời tham mưu và xây dựng cơ chế chính sách về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp lớn.

Sau gần 3 năm chuyển đổi mô hình, Cục Thuế DNL đã thực hiện tốt chức năng quản lý thuế trực tiếp các tập đoàn, doanh nghiệp lớn với nhiều con số ấn tượng. Theo đó, đơn vị đã quản lý 125 tập đoàn doanh nghiệp lớn và 108 nhà cung cấp nước ngoài; thu ngân sách đạt khoảng 20% tổng số thu ngân sách do ngành Thuế quản lý thu, số thu ngân sách từ các nhà cung cấp nước ngoài qua Cổng thông tin điện tử đến nay đạt khoảng 18 nghìn tỷ đồng. Cục Thuế DNL là 1 trong 3 Cục Thuế có số thu lớn nhất cả nước. Đồng thời, triển khai hiệu quả trong quản lý thuế đối các hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới và hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí ngoài khơi, góp phần khẳng định chủ quyền quốc gia trong lĩnh vực thuế.

Trong 2 năm triển khai, vận hành Cổng Thông tin điện tử dành cho các nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN) từ tháng 3/2022 đến nay, đã có 108 NCCNN đăng ký kê khai và nộp thuế với tổng thu ngân sách khoảng 18 nghìn tỷ đồng, đưa Việt Nam trở thành 1 trong 4 quốc gia đi đầu trong khu vực ASEAN quản lý thuế thành công đối với hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới.

Xuất phát từ công tác quản lý thuế trực tiếp, Cục Thuế DNL đã tham gia hiệu quả, có giá trị thực tiễn cao trong việc xây dựng nhiều văn bản pháp luật về thuế cũng như các văn bản pháp luật chuyên ngành như: Luật Quản lý thuế, các luật về thuế, Luật Dầu khí, Luật Điện lực, Luật Viễn thông, Luật Các tổ chức tín dụng...

Bên cạnh đó, Cục Thuế DNL là một trong những đơn vị tham mưu tích cực giúp cho Tổng cục Thuế trong việc thực hiện chuyển đổi số, đổi mới phương thức quản lý theo hướng hiện đại như: xây dựng ứng dụng bản đồ mỏ, khoáng sản; quản lý hóa đơn điện tử, đặc biệt là hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu.

Trong giai đoạn tới, bám sát Chiến lược Phát triển hệ thống thuế đến năm 2030, để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, sự lớn mạnh không ngừng của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn, Cục Thuế DNL sẽ tập trung nguồn lực làm tốt công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp lớn, thuộc các ngành kinh tế trọng điểm; Tăng cường chuyển đổi số, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. Đơn vị cũng tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò tham mưu cho Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính trong xây dựng, hoàn thiện chính sách pháp luật quản lý thuế cũng như pháp luật liên quan đến doanh nghiệp lớn.

Với những kết quả đạt được, tập thể lãnh đạo, công chức Cục Thuế DNL cam kết phát huy truyền thống đoàn kết, chung sức, đồng lòng tiếp tục không ngừng nỗ lực, chủ động, sáng tạo, phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế giao để xứng đáng là Cục Thuế tiên phong trong triển khai mô hình quản lý thuế mới - như một lời tri ân và lời cảm ơn đến sự quan tâm, tin tưởng và chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự ủng hộ của các đơn vị trong Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế và sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ của các tập đoàn, tổng công ty, các doanh nghiệp lớn cũng như sự hợp tác tích cực của các tổ chức quốc tế trên chặng đường vừa qua và trong chặng đường sắp tới.

PHÓ THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ, BỘ TRƯỞNG BỘ TÀI CHÍNH HỒ ĐỨC PHỚC: Đóng góp nhiều thành tựu vẻ vang cho ngành Tài chính

Cục Thuế DNL đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển của ngành Thuế nói riêng và của Bộ Tài chính nói chung. Trải qua 15 năm xây dựng, thời gian chưa phải là dài, nhưng Cục Thuế DNL đã có rất nhiều bước trưởng thành, từ một Vụ Quản lý thuế DNL chỉ làm nhiệm vụ xây dựng chính sách đề hỗ trợ tạo hành lang pháp lý cho các doanh nghiệp, đã trở thành một cục quản lý một cách toàn diện với quy mô hàng trăm tập đoàn, tổng công ty từ khu vực doanh nghiệp nhà nước, các tập đoàn đa quốc gia đến các hoạt động kinh doanh xuyên biên giới.

Những thành tích đạt được là nền tảng tinh thần hết sức to lớn, là truyền thống quý báu để cán bộ, công chức Cục Thuế DNL tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đóng góp nhiều hơn cho thành tựu vẻ vang của ngành Tài chính nói chung và ngành Thuế nói riêng, hướng đến chào mừng Kỷ niệm 80 năm ngày Thành lập ngành Tài chính. Thời gian tới, tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức Cục Thuế DNL cần tiếp tục đoàn kết, chủ động, sáng tạo không ngừng nâng cao, trau dồi trình độ chuyên môn để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.q

THỨ TRƯỞNG BỘ TÀI CHÍNH CAO ANH TUẤN: Bước ngoặt quan trọng trong chuyển đổi mô hình quản lý thuế

Năm 2009, sự kiện thành lập Vụ Quản lý thuế DNL đã đánh dấu một bước rất quan trọng là chuyển đổi mô hình quản lý thuế từ quản lý theo sắc thuế sang quản lý kết hợp theo sắc thuế và theo đối tượng người nộp thuế.

Cục Thuế DNL rất quan trọng đối với Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính. Với số lượng hơn 80 cán bộ công chức nhưng các đồng chí đã thực hiện nhiệm vụ đối với quản lý thuế 125 tập đoàn, tổng công ty và tỷ trọng thu ngân sách nhà nước chiếm khoảng 20% tổng số thuế và phí của ngành Thuế, đây là một nhiệm vụ quan trọng.

Từ năm 2021 khi nâng cấp lên cục, Cục Thuế DNL được giao đầy đủ 4 chức năng quản lý thuế như cục thuế thứ 64. Tuy nhiên Cục Thuế DNL phải luôn xác định vai trò là một đơn vị tham mưu cho Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính trong xây dựng và hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối đối tượng là người nộp thuế lớn, đi tiên phong trong quản lý thuế và quản lý các mô hình mới như giao dịch xuyên biên giới.

Cục Thuế DNL được giao nhiệm vụ xây dựng và vận hành Cổng Thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới. Qua hơn hai năm thực hiện, đơn vị đã làm tốt việc quản lý thuế đối với nhà cung cấp nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam và hoạt động không theo địa bàn, địa giới hành chính. Như vậy bước cải cách quản lý thuế đã phù hợp với hội nhập của khu vực và thế giới.

TỔNG CỤC TRƯỞNG TỔNG CỤC THUẾ MAI XUÂN THÀNH: Khẳng định ưu thế quản lý mới của ngành Thuế

Cục Thuế DNL được thành lập trong bối cảnh hiện đại hóa, cải cách ngành Thuế đây là mô hình quản lý thuế hiện đại trong quá trình phát triển. Đơn vị đã khẳng định ưu thế quản lý mới đã có đóng góp rất to lớn trong sự thành công của ngành Thuế suốt thời gian qua.

Quản lý các tập đoàn, tổng công ty với số thu lớn, có chất lượng và có vai trò điều tiết, cho thấy đơn vị đang đi đúng hướng trong tiến trình cải cách chuyển đổi mạnh mẽ của ngành Thuế đóng góp quan trọng với ngân sách nhà nước cũng như xây dựng phát triển kinh tế.

Lãnh đạo Tổng cục Thuế đánh giá tập thể cán bộ, công chức, người lao động Cục Thuế DNL luôn đoàn kết, say sưa, quyết tâm tạo ra một mô hình quản lý thuế bắt kịp xu hướng của thời đại, xu hướng quản lý thuế của các nước tiên tiến. Mong rằng, thời gian tới, cán bộ, công chức, người lao động Cục Thuế DNL tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi, phát hiện và cải cách hơn nữa, chuyển đổi số để hiệu quả quản lý thuế ngày càng cao; đối tượng quản lý thuế thừa hưởng thành quả từ cải cách của ngành Thuế cũng như kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc cho các DNL để cùng phát triển.

ÔNG FRANK VAN BRUNSCHOT - CHUYÊN GIA ĐIỀU PHỐI DỰ ÁN HỢP TÁC CỦA QUỸ TIỀN TỆ QUỐC TẾ (IMF): Tiếp tục mở rộng phạm vi quản lý

Để quản lý hiệu quả nhóm người nộp thuế đặc biệt này, nhiều quốc gia trên thế giới đã thành lập cơ quan chuyên biệt về quản lý thuế doanh nghiệp lớn. Số lượng doanh nghiệp thuộc phạm vi quản lý của cơ quan quản lý thuế doanh nghiệp lớn thông thường chiếm khoảng 1,3% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động và đóng góp từ 30 - 70% tổng thu ngân sách.

Tại Việt Nam, số lượng các doanh nghiệp lớn do Cục Thuế DNL trực tiếp quản lý hiện chỉ chiếm 0,01% tổng số doanh nghiệp và đóng góp chỉ khoảng 20% tổng số thu của ngành Thuế; những con số này đang là thấp so với thông lệ quốc tế. Để phát huy các kết quả mà Cục Thuế DNL đã đạt được thì ngành Thuế cần tiếp tục đầu tư cho nguồn nhân lực của Cục Thuế DNL cả về số lượng và chất lượng. Đồng thời, đơn vị cần thiết lập mối quan hệ chặt chẽ, đồng hành với các doanh nghiệp lớn cũng như khai thác có hiệu quả các nguồn thông tin từ bên thứ ba trong quản lý rủi ro và xây dựng kế hoạch nâng cao tính tuân thủ cho doanh nghiệp lớn. Trong tương lai, Cục Thuế DNL cũng cần tiếp tục mở rộng phạm vi quản lý hơn nữa.

ÔNG NOGUCHI DAISUKE - CHUYÊN GIA DỰ ÁN JICA: Đóng góp nhiều sáng kiến trong quản lý thuế

Tại Nhật Bản cũng có một cơ quan chuyên trách quản lý thuế các doanh nghiệp lớn. Số lượng tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp trung bình hàng năm ở Nhật Bản là 3.128.000 tờ khai. Trong số này, chỉ có 33.000 tờ khai là của các doanh nghiệp lớn thuộc thẩm quyền quản lý của bộ phận quản lý doanh nghiệp lớn và Điều tra Thuế Nhật Bản.

Cục Thuế DNL thuộc Tổng cục Thuế thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu to lớn không chỉ trong việc tăng thu ngân sách mà còn đóng góp nhiều sáng kiến bao gồm quản lý thuế trong nền kinh tế số, thương mại điện tử, hóa đơn điện tử...

Để nâng cao hiệu quả quản lý, nên đầu tư nhiều hơn vào nguồn lực cán bộ và công nghệ thông tin để thúc đẩy số hóa quản lý thuế cũng như ứng dụng các công nghệ tiên tiến như dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo,... vào quản lý thuế. Đặc biệt, cần thành lập các Bộ phận Quản lý thuế doanh nghiệp lớn tại các thành phố lớn; mở rộng phạm vi các doanh nghiệp lớn quản lý thuộc phạm vi quản lý trực tiếp của Cục Thuế DNL.

ÔNG ĐÀO NAM HẢI- TỔNG GIÁM ĐỐC TẬP ĐOÀN XĂNG DẦU VIỆT NAM (PETROLIMEX): Phản ánh nhanh chóng, kịp thời chính sách thuế đến doanh nghiệp

Petrolimex và các đơn vị thành viên luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ, chia sẻ, giải đáp rất tận tình và sâu sát của Cục Thuế DNL thuộc Tổng cục Thuế.

Đặc biệt trong năm 2023, Petrolimex với sự hỗ trợ và sự chỉ đạo sát sao của Cục Thuế DNL, Petrolimex tiên phong triển khai thành công trên cả nước chương trình hóa đơn điện tử sau từng lần bán hàng đến tất cả cửa hàng kinh doanh xăng dầu trong toàn hệ thống.

Petrolimex và các đơn vị thành viên luôn luôn có sự hướng dẫn, chia sẻ rất chi tiết để doanh nghiệp nắm bắt và thực thi các chính sách pháp luật thuế; với bất kỳ khó khăn, vướng mắc hay trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Cục Thuế DNL đều có phản ánh nhanh chóng, kịp thời, tận tình và chu đáo đến doanh nghiệp để giúp Petrolimex thực hiện đúng pháp luật.

BÀ PHÙNG NGUYỄN HẢI YẾN - PHÓ TỔNG GIÁM ĐỐC - NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB): Đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong thực thi các chính sách thuế

Cục Thuế DNL không chỉ thực hiện vai trò quản lý thuế mà còn đồng hành, hỗ trợ VCB trong việc thực thi các chính sách thuế.

Chúng tôi đánh giá cao ý kiến tham gia của Tổng cục Thuế với đơn vị đầu mối là Cục Thuế DNL trong quá trình xây dung Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, đã tháo gỡ nhiều vướng mắc giúp các NHTM có đầy đủ hành lang pháp lý minh bạch để phát triển kinh doanh và tuân thủ đầy đủ pháp luật thuế. Ngoài ra, việc triển khai hóa đơn điện tử - một chương trình lớn của quốc gia, Bộ Tài chính và ngành Thuế cũng đã đem lại rất nhiều lợi ích cho ngân hàng và xã hội.

VCB là một trong các doanh nghiệp đi đầu trong việc áp dụng hóa đơn điện tử. Sự hỗ trợ về chính sách của Cục Thuế DNL, VCB đã triển khai thành công đúng định hướng của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế về số hóa chứng từ, mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng.

Văn Tuấn

Nguồn Thời báo Tài chính: https://thoibaotaichinhvietnam.vn/cuc-thue-doanh-nghiep-lon-hanh-trinh-15-nam-tien-phong-trien-khai-mo-hinh-quan-ly-thue-moi-160027-160027.html