Củng cố nền tảng, tạo đà tăng trưởng nhanh, bền vững

Kinh tế duy trì tăng trưởng, các cân đối lớn được giữ vững

Tốc độ tăng trưởng GRDP năm 2025 ước đạt 8,27%, xếp thứ 15/34 cả nước và thứ 4/5 các tỉnh Bắc Trung bộ; trong đó: nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 1,14%; công nghiệp, xây dựng tăng 10,63%; các ngành dịch vụ tăng 8,79%; thuế sản phẩm tăng 1,73%.

Đồng chí Mai Xuân Liêm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh trình bày báo cáo tại kỳ họp.

Quy mô GRDP theo giá hiện hành năm 2025 ước đạt 333.617 tỷ đồng, cao nhất các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng: Công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng gần 48%; dịch vụ hơn 32%; nông nghiệp 13%. GRDP bình quân đầu người đạt 3.505 USD; thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 66 triệu đồng.

Lĩnh vực nông nghiệp duy trì sản xuất ổn định, bảo đảm an ninh lương thực với sản lượng 1,5 triệu tấn; mở rộng tích tụ đất đai và đẩy mạnh các vùng sản xuất tập trung áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Chăn nuôi phát triển theo hướng trang trại, quy mô lớn, bảo đảm an toàn dịch bệnh; tổng đàn gia súc, gia cầm tăng trên 5%. Thủy sản giữ được nhịp tăng trưởng, sản lượng vượt kế hoạch.

Đại biểu tham dự kỳ họp.

Công nghiệp tiếp tục là động lực chính của tăng trưởng. Chỉ số IIP tăng 15,8%, nhiều sản phẩm chủ lực như dầu nhiên liệu, xi măng, may mặc, thép, giày dép... tăng mạnh. Hàng loạt dự án công nghiệp mới hoàn thành và đi vào vận hành, góp phần bổ sung công suất và nâng cao năng lực sản xuất của tỉnh. Sản lượng điện sản xuất ước đạt 14,5 tỷ kWh, thương phẩm đạt 8,8 tỷ kWh, bảo đảm cung ứng cho sản xuất và đời sống.

Lĩnh vực thương mại - dịch vụ diễn ra sôi động. Tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ đạt 226.664 tỷ đồng, tăng 16%. Xuất khẩu đạt 7,3 tỷ USD, tăng hơn 20% so với cùng kỳ, dù chịu tác động từ những thay đổi về chính sách thuế quan của một số thị trường lớn. Du lịch duy trì tăng trưởng, đón hơn 16,2 triệu lượt khách; tổng thu đạt khoảng 45.600 tỷ đồng. Vận tải hàng hóa và hành khách đều tăng mạnh, hàng hóa qua cảng Nghi Sơn đạt trên 50 triệu tấn.

Các tổ chức tín dụng duy trì tăng trưởng tín dụng hợp lý, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi. Thu ngân sách nhà nước đạt 54.952 tỷ đồng, vượt 21% dự toán; tỉnh tiếp tục dẫn đầu Bắc Trung Bộ về tổng thu.

Giải ngân vốn đầu tư công được tỉnh chỉ đạo quyết liệt với chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm. Đến giữa tháng 11, giải ngân đạt 16.025 tỷ đồng, tương đương 64% kế hoạch; nhiều chủ đầu tư đã hoàn thành toàn bộ kế hoạch vốn. Tỉnh đồng thời rà soát, xử lý hàng trăm dự án chậm tiến độ, góp phần giải phóng nguồn lực cho phát triển.

Hoạt động thu hút đầu tư ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Tỉnh thu hút 119 dự án, với tổng vốn hơn 18.000 tỷ đồng và gần 440 triệu USD; điều chỉnh tăng vốn cho nhiều dự án FDI. Vốn đầu tư toàn xã hội đạt 148,5 nghìn tỷ đồng, vượt kế hoạch đề ra.

Chỉ số PCI tăng trưởng tích cực, xếp thứ 21 toàn quốc và thứ 2 Bắc Trung Bộ; khẳng định nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh.

Khu vực doanh nghiệp tư nhân tiếp tục phát triển mạnh mẽ với 3.510 doanh nghiệp mới thành lập, tăng gần 11%, vốn đăng ký tăng hơn 32%. Gần 820 doanh nghiệp tái gia nhập thị trường.

Hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư đồng bộ. Trong đó, hệ thống hạ tầng giao thông có bước tiến quan trọng. Nhiều dự án hoàn thành, đưa vào khai thác, cải thiện khả năng kết nối nội tỉnh và liên vùng: đường Vạn Thiện - Bến En, tuyến nối Quốc lộ 1A và Quốc lộ 45, cầu Cẩm Vân, cầu vượt đường sắt Bắc - Nam... Các dự án lớn như đường vành đai 3, kết nối Thanh Hóa - Hòa Bình, nạo vét luồng tàu vào cảng Nghi Sơn đang được nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư.

Hạ tầng công nghệ thông tin - viễn thông phát triển nhanh. Tỉnh tiếp tục mở rộng hệ thống BTS, nâng tỉ lệ phủ sóng tới hơn 4.300 thôn, bản; đầu tư hạ tầng phục vụ chuyển đổi số, vận hành hiệu quả chính quyền 2 cấp; trung tâm IOC duy trì hoạt động ổn định, kết nối với các ngành, lĩnh vực.

Hạ tầng thương mại, năng lượng, cấp điện cũng được ưu tiên đầu tư. Toàn tỉnh có 19 nhà máy điện vận hành với tổng công suất trên 2.480 MW; các dự án lưới điện 110 kV, 220 kV được tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ.

Các vấn đề cải cách hành chính, văn hóa - xã hội, an ninh trật tự chuyển biến tích cực

Giáo dục duy trì vị thế trong nhóm dẫn đầu cả nước. Kết quả thi THPT năm 2025 đạt nhiều thành tích nổi bật với gần 1.000 điểm 10; học sinh giỏi quốc gia đạt tỉ lệ cao. Tỉ lệ trường chuẩn quốc gia đạt 86,9%. Tỉnh triển khai xây dựng 6 trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới.

Đại biểu tham dự kỳ họp.

Ngành Y tế chủ động kiểm soát dịch bệnh sau mưa lũ; phát triển y tế chuyên sâu; triển khai bệnh án điện tử và khám chữa bệnh bằng định danh điện tử. Tỷ lệ bác sĩ/1 vạn dân và tỷ lệ bao phủ BHYT đều vượt kế hoạch.

An sinh xã hội đạt kết quả nổi bật. Tỉnh hoàn thành hỗ trợ xây dựng, sửa chữa 14.780 căn nhà cho hộ nghèo, hộ chính sách trước thời hạn; tạo việc làm cho 61.000 lao động; đưa hơn 11.000 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài.

Các hoạt động văn hóa, lễ hội lớn được tổ chức trang trọng; thể thao thành tích cao giành hơn 1.000 huy chương; thể thao quần chúng phát triển rộng khắp.

Các vấn đề tài nguyên - môi trường, phòng chống thiên tai được chú trọng. Hoạt động khoáng sản được siết chặt, nhiều điểm mỏ được đấu giá, cấp phép theo đúng quy định. Công tác giải phóng mặt bằng đạt hơn 1.470 ha, nhiều địa phương bứt phá, vượt xa kế hoạch.

Tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải đạt trên 93%; nhiều nhà máy xử lý rác hoàn thành, khắc phục tình trạng ùn ứ cục bộ. Công tác quan trắc môi trường tự động được mở rộng tại các cơ sở có nguy cơ cao. Tỉnh chủ động ứng phó, khắc phục hậu quả các cơn bão và mưa lũ lớn, hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất.

Cải cách hành chính, sắp xếp bộ máy và chuyển đổi số có bước tiến mạnh. Năm 2025, Thanh Hóa triển khai thành công mô hình chính quyền địa phương 2 cấp - bước cải cách hành chính có quy mô lớn nhất trong nhiều năm. Sau sắp xếp, toàn tỉnh giảm từ hơn 500 xã xuống còn 166 xã, phường; số sở ngành giảm 26,3%. Công tác phân cấp, phân quyền, ủy quyền được đẩy mạnh; các thủ tục hành chính được rà soát và đơn giản hóa toàn bộ.

Quốc phòng - an ninh giữ vững ổn định. Lực lượng vũ trang duy trì trực sẵn sàng chiến đấu, kiểm soát tốt tình hình biên giới, cửa khẩu. Công an tỉnh phát hiện, triệt phá nhiều chuyên án lớn; tỷ lệ tội phạm hình sự giảm mạnh. Tai nạn giao thông tiếp tục giảm trên cả ba tiêu chí; công tác phòng cháy chữa cháy được tăng cường.

Tạo đà cho mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030

Bên cạnh những kết quả đạt được, một số chỉ tiêu năm 2025 vẫn chưa đạt kế hoạch, nhất là tăng trưởng GRDP, cơ cấu kinh tế, GRDP bình quân đầu người và giá trị xuất khẩu. Giải ngân đầu tư công vẫn chậm; nhiều dự án hạ tầng còn vướng mắc về mặt bằng. Số doanh nghiệp giải thể tăng cao; tình trạng chậm đóng BHXH xảy ra ở nhiều đơn vị.

Việc sắp xếp bộ máy 2 cấp diễn ra trên quy mô lớn trong thời gian ngắn khiến một số địa phương còn lúng túng; năng lực cán bộ cơ sở chưa đồng đều; công tác số hóa hồ sơ, tài liệu chưa theo kịp yêu cầu. Một số vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài chưa được xử lý dứt điểm.

Nguyên nhân những hạn chế này đến từ cả yếu tố khách quan như biến động thế giới, pháp luật chồng chéo, thiên tai, rủi ro thị trường và nguyên nhân chủ quan, như: dự báo tình hình chưa sát thực tiễn, phối hợp thực hiện nhiệm vụ chưa nghiêm, trách nhiệm người đứng đầu ở một số nơi chưa rõ ràng.

Năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Diễn ra Đại hội XIV của Đảng, bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp, đồng thời là năm đầu của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026-2030. Mặc dù bối cảnh quốc tế tiếp tục phức tạp, nhưng những thành quả của giai đoạn 2021-2025 tạo tiền đề quan trọng để Thanh Hóa hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững hơn.

Tỉnh Thanh Hóa định hướng tiếp tục phát triển kinh tế nhanh và bền vững dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; hoàn thiện kết cấu hạ tầng trọng điểm; đẩy mạnh thu hút đầu tư có chọn lọc; nâng cao đời sống Nhân dân; quản lý chặt chẽ tài nguyên, bảo vệ môi trường; giữ vững quốc phòng - an ninh; tạo đà để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng hai con số trong cả giai đoạn 2026-2030.

Một số chỉ tiêu chủ yếu năm 2026 như: Tăng trưởng GRDP đạt từ 11% trở lên; GRDP bình quân đầu người đạt 3.920 USD; giá trị xuất khẩu đạt 8,5 tỷ USD; vốn đầu tư toàn xã hội đạt khoảng 168.000 tỷ đồng; tỷ trọng kinh tế số đạt 22% GRDP; thành lập mới ít nhất 3.000 doanh nghiệp; tích tụ thêm 10.000 ha đất nông nghiệp, phát triển 2.000 ha nông nghiệp công nghệ cao; Năng suất lao động xã hội tăng 10%; năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) đóng góp gần 50% vào tăng trưởng; hoàn thành xây dựng mới 900 căn nhà ở xã hội; đô thị hóa đạt tối thiểu 42%; xây dựng thêm các xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao và NTM hiện đại theo kế hoạch.

Từ thực tiễn năm 2025, tỉnh rút ra nhiều bài học quan trọng: Quán triệt và cụ thể hóa kịp thời các chủ trương của Đảng; đề cao kỷ luật, kỷ cương hành chính; tăng cường phân cấp gắn với giám sát; huy động, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; phát huy vai trò người dân và doanh nghiệp; kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng và phát triển bền vững, mở ra chặng đường phát triển mới với mục tiêu cao hơn, quyết tâm mạnh hơn, và kỳ vọng đột phá toàn diện hơn.

Minh Hằng (lược ghi)