Cùng đất nước vượt qua thách thức

Trong khuôn khổ Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quốc gia Techfest Vietnam 2020, chiều 27/11, T.Ư Đoàn và Bộ KH&CN tổ chức Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp năm 2020 với chủ đề “Thanh niên cùng đất nước vượt qua thách thức”. Điều hành chương trình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, diễn đàn này để lắng nghe, tháo gỡ vướng mắc cơ chế và xử lý các vấn đề liên quan.

Sớm bãi bỏ điều kiện, quy định không cần thiết

Ngay từ những câu hỏi đầu tiên, diễn đàn “nóng” với những chia sẻ vướng mắc liên quan vấn đề chính sách tài chính khởi nghiệp. Anh Nguyễn Đức Trung (Quỹ đầu tư Vina Venture) nêu ra một số điểm hạn chế của Nghị định 38 quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Cụ thể, điều 5 Nghị định 38 quy định các nhà đầu tư tư nhân có thể thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo nhưng lại không được thành lập tư cách pháp nhân; giới hạn vốn đầu tư dưới 50% vốn điều lệ của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Anh Trung đặt câu hỏi, thời gian tới, Chính phủ có chỉ đạo, định hướng gì để xử lý bất cập này?

Anh Phan Bá Mạnh (sáng lập Công ty Công nghệ vận tải An Vui) đề cập thực trạng “chảy máu” startup khi nhiều người khởi nghiệp sáng tạo phải mở công ty ở nước ngoài. Anh đặt câu hỏi: Môi trường đầu tư đã cải thiện đủ hấp dẫn để mọi người sẵn sàng đầu tư tại Việt Nam chưa hay vẫn phải mở doanh nghiệp tại nước ngoài mới tạo được vốn?

Trước khi phân công lãnh đạo các bộ ngành trả lời, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhìn nhận, hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước chưa hoàn thiện, còn nhiều khó khăn. Số lượng và chất lượng khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam tăng lên, nhưng so với các nước khác trong ASEAN, Việt Nam còn nhiều trở ngại về cơ chế, thiếu nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn, đặt ra vấn đề quan trọng để làm sao mở các đổi mới sáng tạo này ở trong nước, chứ không chảy máu ra nước ngoài. Thủ tướng nói rằng, các thành viên Chính phủ phải có trách nhiệm trả lời, với tinh thần “mở ra chứ không trói vào”.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho hay, Nghị định 38 hướng dẫn Luật Đầu tư cho phép hình thành quỹ đầu tư giúp doanh nghiệp khởi nghiệp. Tuy vậy, sau thời gian thực hiện, những quy định như không được hình thành pháp nhân, phải có 30 thành viên trong quỹ, giới hạn vốn đầu tư... không còn phù hợp. “Quy định này khá cứng, áp dụng cho doanh nghiệp nhà nước và khi thực hiện tạo ra rào cản” - ông Tùng nói. Ông cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu; bàn với Bộ KH&ĐT để lấy ý kiến sửa đổi nghị định này trong thời gian tới, giải quyết vướng mắc trên. Có mặt tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông cho biết sẽ chủ trì sửa đổi quy định này, tháo gỡ khó khăn cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo.

Sau khi nghe ý kiến của 2 thứ trưởng, Thủ tướng yêu cầu hai bộ phải sớm sửa đổi quy định và bãi bỏ điều kiện, quy định không cần thiết. “Công dân có thể kinh doanh bất cứ lĩnh vực nào pháp luật không cấm, do đó cần phải có quy định rõ ràng. Tôi giao hai bộ tháng 12 phải xong, tôi sẵn sàng ký sửa đổi nghị định này”, Thủ tướng nói.

Ðầu mối cho doanh nghiệp công nghệ

Trước những câu hỏi về cơ chế, chính sách và các hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp chuyển đổi số; Chính phủ đặt hàng với doanh nghiệp khởi nghiệp..., Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Chính phủ là “hộ tiêu dùng” lớn của cả nước, Hiện Chính phủ ưu tiên mua sắm các sản phẩm công nghệ, giải pháp có tính đổi mới sáng tạo, ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Nhà nước cần tạo ra thể chế cho chuyển đổi số, cho các mô hình kinh doanh mới. “Hiện Chính phủ đã có chủ trương về sandbox (cơ chế thử nghiệm chính sách mới), các doanh nghiệp liên quan đến công nghệ số hãy coi Bộ TT&TT là ‘cơ chế một cửa’ để ra được sandbox, là đầu mối duy nhất cho các doanh nghiệp công nghệ số”, ông nói.

Ông Hùng cho biết, Chính phủ đã quyết định thành lập Trung tâm Xây dựng chính sách cho công nghệ 4.0, cho các mô hình kinh doanh mới. Hiện Trung tâm thuộc Bộ TT&TT, sẽ chính thức vận hành từ đầu năm 2021. Bộ TT&TT sẽ là đầu mối công bố những “bài toán” về chuyển đổi số của Chính phủ và việc công bố sẽ bắt đầu vào tháng 1/2021. Bộ đã khai trương cổng dữ liệu với 10.000 bộ dữ liệu được xem là tài nguyên lớn cho đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói: “Doanh nghiệp chuyển đổi số có khó khăn gì về chính sách thì Bộ TT&TT chịu trách nhiệm. Các bạn phải bám vào đó để thúc đẩy chính sách chuyển đổi số Việt Nam. Nhưng dù thế nào đi nữa, nguồn nhân lực vẫn là quan trọng”.

Trả lời một số câu hỏi xung quanh việc đào tạo nguồn nhân lực, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, ngành Giáo dục đã triển khai nhiều giải pháp, gồm gắn đào tạo với nhu cầu sử dụng, nâng cao chất lượng đào tạo của các trường, tăng cường trang bị các kỹ năng thích ứng cho sinh viên... Bộ sẽ đào tạo các kỹ năng chuyển đổi số để doanh nghiệp giảm thời gian đào tạo; chú trọng phát triển đội ngũ giảng viên, chú trọng về chất lượng để hiệu quả đào tạo tăng lên.

Xuân Tùng - Đức Văn