Cuộc chuyển giao quyền lực sóng gió: Ông Biden và ông Trump đối đầu kịch liệt về Ukraine

Theo Washington Post, cuộc chiến tại Ukraine không chỉ là phép thử cho vai trò lãnh đạo của Mỹ trên trường quốc tế mà còn phản ánh rõ sự đối lập trong cách tiếp cận chính sách giữa hai nhà lãnh đạo.

Quan điểm trái ngược về Ukraine

Từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2.2022, chính quyền Biden đã dẫn đầu nỗ lực quốc tế trong việc cung cấp viện trợ quân sự, kinh tế và nhân đạo cho Kyiv. Đây được xem như một phần quan trọng trong di sản chính sách đối ngoại của ông, nhấn mạnh cam kết bảo vệ các quốc gia nhỏ hơn trước sự đe dọa từ các cường quốc.

Ông Biden không chỉ tập trung vào việc viện trợ, mà còn xây dựng một liên minh rộng lớn với các nước châu Âu và NATO nhằm cô lập Nga về mặt kinh tế và chính trị. Với hơn 61 tỉ USD viện trợ đã được quốc hội phê duyệt, Mỹ trở thành nhà tài trợ lớn nhất của Ukraine trong cuộc chiến này. Ông Biden cũng nhấn mạnh rằng sự ủng hộ này không chỉ nhằm bảo vệ Ukraine mà còn gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về sự phản đối ảnh hưởng của Nga.

Một động thái gần đây gây chú ý là quyết định của chính quyền ông Biden cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do Mỹ cung cấp để tấn công hạn chế vào lãnh thổ Nga. Đây là một thay đổi lớn trong chính sách, nhằm tăng cường vị thế của Ukraine trước bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào trong tương lai. Tuy nhiên, quyết định này đã bị chỉ trích là "leo thang nguy hiểm" từ phía Nga và vấp phải sự phản đối từ đội ngũ của ông Trump.

Trong khi ông Biden tập trung vào việc hỗ trợ quân sự để bảo vệ Ukraine, ông Trump lại ưu tiên giải pháp ngoại giao, thậm chí sẵn sàng gây sức ép để Ukraine nhượng bộ một phần lãnh thổ nhằm đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga. Quan điểm này phản ánh triết lý "America First" (nước Mỹ trên hết) của Trump, khi ông thường hoài nghi về lợi ích của việc Washington can thiệp vào các cuộc xung đột ở nước ngoài.

Thay vì tiếp tục đầu tư hàng chục tỉ USD vào một cuộc chiến không có hồi kết, ông Trump ưu tiên dành nguồn lực này cho các vấn đề trong nước, bao gồm phát triển kinh tế, tăng cường an ninh biên giới và củng cố quân đội.

Tổng thống đắc cử Trump trước đó đã nhiều lần tuyên bố nếu ông còn tại vị, Nga sẽ không bao giờ có thể tấn công Ukraine. Nhóm của ông Trump cũng bày tỏ sự bất bình với các quyết định của Tổng thống Biden, đặc biệt là việc không thông báo trước về chính sách vũ khí tầm xa.

Mike Waltz, dân biểu đảng Cộng hòa từ Florida và cố vấn an ninh quốc gia tương lai của chính quyền Trump, đã bày tỏ sự không hài lòng về việc thiếu thông báo từ phía chính quyền đương nhiệm. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài Fox News, ông nói “Đây là một bước leo thang nữa và không ai biết điều này sẽ đi đến đâu. Tổng thống Trump đang nói về chiến lược lớn: Làm thế nào để đưa cả hai bên vào bàn đàm phán để chấm dứt cuộc chiến này”.

Ông Waltz cũng chỉ trích sự thiếu minh bạch từ phía chính quyền Biden trong các quyết định quan trọng liên quan đến Ukraine, đặc biệt khi nhóm của ông Trump vẫn chưa nhận được báo cáo đầy đủ về những thay đổi này.

“Tổng thống Trump là người duy nhất có thể đưa cả hai bên ngồi lại với nhau để đàm phán hòa bình, hướng đến việc chấm dứt chiến tranh và giảm bớt thương vong”, Steven Cheung, giám đốc truyền thông của ông Trump, đã nhấn mạnh trong một tuyên bố.

Bất đồng về chính sách Ukraine giữa Tổng thống Biden và ông Trump phản ánh sự chuyển đổi vai trò lãnh đạo Mỹ, tạo cơ hội hòa bình, tái thiết và ổn định toàn cầu trong tương lai, với trọng tâm đàm phán chiến lược - Ảnh: Internet

Bất đồng trong quá trình chuyển giao quyền lực

Quá trình chuyển giao quyền lực giữa hai chính quyền thường là thời điểm nhạy cảm trong chính trị Mỹ, nhưng những bất đồng về chính sách Ukraine càng làm nổi bật tính phức tạp của giai đoạn này.

Thiếu thông báo và sự minh bạch: Một trong những vấn đề lớn nhất là việc chính quyền Biden không thông báo trước cho đội ngũ của ông Trump về các thay đổi lớn trong chính sách đối với Ukraine, bao gồm cả việc cho phép sử dụng vũ khí tầm xa. Điều này khiến đội ngũ của ông Trump không được chuẩn bị để xử lý các tác động tiềm tàng của quyết định này.

Phía ông Biden giải thích rằng các nhóm chuyển giao vẫn chưa ký kết biên bản ghi nhớ - một bước cần thiết để chính thức hóa việc chia sẻ thông tin. Tuy nhiên, điều này làm dấy lên chỉ trích rằng chính quyền hiện tại đang đặt ưu tiên cho chính sách của mình hơn là chuẩn bị cho sự kế thừa suôn sẻ.

Tương tác với giới lãnh đạo nước ngoài: Trong khi đội ngũ của Tổng thống Biden tiếp tục thúc đẩy sự ủng hộ quốc tế cho Ukraine, đội ngũ của ông Trump đã bắt đầu xây dựng mối quan hệ riêng với các nhà lãnh đạo nước ngoài, bao gồm cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Điều này tạo ra một môi trường bất thường, nơi hai nhóm có thể có các cuộc thảo luận mâu thuẫn với nhau, làm suy yếu lập trường thống nhất của Mỹ.

Tổng thống Trump đã gặp ông Zelensky tại Trump Tower (Mỹ) vào tháng 9 và nhấn mạnh rằng ông có mối quan hệ "rất tốt" với cả hai nhà lãnh đạo Nga và Ukraine. Tuy nhiên, các quan chức của chính quyền Biden chỉ trích rằng đội ngũ của ông Trump không chia sẻ bất kỳ bản ghi nào về các cuộc thảo luận này, gây khó khăn cho việc duy trì sự nhất quán trong chính sách đối ngoại.

Viện trợ Ukraine: Ông Biden và ông Trump có quan điểm trái ngược hoàn toàn về viện trợ cho Ukraine. Trong khi Tổng thống Biden coi đây là một phần thiết yếu của chiến lược đối phó với Nga, thì ông Trump lại bày tỏ sự hoài nghi, cho rằng viện trợ là một khoản chi tiêu không cần thiết và không mang lại lợi ích rõ ràng cho Mỹ.

Quan điểm này không chỉ phản ánh sự chia rẽ trong chính sách đối ngoại giữa hai nhà lãnh đạo mà còn làm nổi bật sự chia rẽ trong nội bộ đảng Cộng hòa, khi một số nhân vật có tiếng nói như Thượng nghị sĩ Mitch McConnell vẫn ủng hộ mạnh mẽ việc viện trợ cho Ukraine.

Tác động đối với Ukraine và chính sách đối ngoại Mỹ: Cơ hội mới cho hòa bình và ổn định

Quá trình chuyển giao quyền lực giữa Tổng thống Joe Biden và Tổng thống đắc cử Donald Trump đã làm nổi bật những khác biệt sâu sắc trong chính sách đối ngoại của hai nhà lãnh đạo, đặc biệt liên quan đến cuộc chiến tranh ở Ukraine. Tuy nhiên, thay vì là một bất đồng gây bất lợi, cách tiếp cận khác biệt của ông Trump có thể mang lại lợi ích lâu dài cho cả Mỹ, Ukraine và cộng đồng quốc tế.

Trong khi chính quyền ông Biden tập trung vào viện trợ quân sự để kéo dài sự kháng cự của Ukraine trước Nga, Tổng thống đắc cử Trump đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết thúc xung đột thông qua đàm phán. Đây không phải là sự rút lui, mà là một bước đi chiến lược nhằm ngăn chặn thêm những thiệt hại nhân mạng và kinh tế, không chỉ cho Ukraine mà còn cho các đồng minh phương Tây.

Ông Trump cam kết thúc đẩy hòa bình bằng cách đưa cả hai bên vào bàn đàm phán. Dù điều này có thể yêu cầu những nhượng bộ từ phía Ukraine, nó cũng mở ra cơ hội giải quyết xung đột một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Quan điểm này giúp giảm thiểu nguy cơ chiến tranh kéo dài vô thời hạn, một vấn đề đã làm tiêu hao tài nguyên của Mỹ và làm phức tạp thêm các mối quan hệ quốc tế.

Việc chuyển từ hỗ trợ quân sự toàn diện sang thúc đẩy đàm phán hòa bình không có nghĩa là Mỹ từ bỏ vai trò lãnh đạo toàn cầu. Ngược lại, nó cho thấy Washington sẵn sàng định hình lại vai trò của mình, tập trung vào các giải pháp dài hạn thay vì sa lầy vào các cuộc xung đột cục bộ. Đây là một cách tiếp cận mang lại sự ổn định cho chính sách đối ngoại Mỹ và tăng cường vị thế của nước này trên trường quốc tế.

Dưới thời ông Biden, Ukraine đã nhận được sự hỗ trợ lớn từ phương Tây, nhưng điều này cũng đi kèm với cái giá của một cuộc chiến kéo dài và ngày càng khốc liệt. Trong bối cảnh đó, việc thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình thông qua đàm phán có thể mang lại lợi ích cho cả Kyiv và các bên liên quan.

Bên cạnh đó, một thỏa thuận hòa bình do ông Trump dẫn dắt không chỉ giúp Ukraine tránh được tổn thất thêm mà còn tạo điều kiện để quốc gia này tái thiết và ổn định. Mặc dù có thể cần những nhượng bộ chiến lược, nhưng đây là một sự đánh đổi cần thiết để chấm dứt xung đột và bảo vệ cuộc sống của hàng triệu người dân Ukraine.

Sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Trump sẽ đặt ra thách thức cho các đồng minh phương Tây, vốn đã quen với cách tiếp cận "toàn lực hỗ trợ" của chính quyền Biden. Tuy nhiên, nếu các quốc gia này sẵn sàng thích nghi với một chính quyền mới, họ có thể thấy rằng một giải pháp hòa bình bền vững sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho tất cả các bên.

Việc giảm bớt sự can thiệp quân sự của Mỹ tại Ukraine cũng cho phép Washington tập trung nhiều hơn vào việc đối phó với các thách thức chiến lược khác, chẳng hạn như sự ở châu Á - Thái Bình Dương và các cuộc khủng hoảng ở Trung Đông. Đây là một cơ hội để Mỹ tái định hình vai trò lãnh đạo của mình, chuyển từ một quốc gia "can thiệp sâu" sang một nhà kiến tạo hòa bình toàn cầu.

Sự khác biệt trong cách tiếp cận giữa hai nhà lãnh đạo Biden và Trump không nhất thiết là điều tiêu cực. Ngược lại, nó phản ánh sức mạnh của nền dân chủ Mỹ, nơi các chính sách có thể được điều chỉnh để phản ánh những ưu tiên mới và nhu cầu thay đổi. Sự chuyển đổi từ viện trợ quân sự sang đàm phán hòa bình là một cơ hội để Washington tìm ra con đường hiệu quả hơn, đồng thời thể hiện sự linh hoạt trong chính sách đối ngoại.

Những nỗ lực của ông Trump để thúc đẩy hòa bình không chỉ giúp Mỹ tránh được sự tiêu hao nguồn lực mà còn tái khẳng định vai trò trung gian toàn cầu của mình. Điều này có thể giúp Mỹ xây dựng lại uy tín trên trường quốc tế và tạo nền tảng cho một thế giới ổn định hơn.

Trên trường quốc tế, sự thiếu thống nhất trong chính sách của Mỹ có thể làm suy yếu vai trò lãnh đạo của nước này, đặc biệt khi Nga và các cường quốc khác theo dõi sát sao các dấu hiệu bất đồng nội bộ. Điều này đặt ra câu hỏi về khả năng của Washington trong việc duy trì sự ổn định trong các cuộc khủng hoảng toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh các cường quốc như Trung Quốc và Nga đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng của mình.

Sự bất đồng trong quá trình chuyển giao quyền lực giữa hai ông Biden, Trump về vấn đề Ukraine không chỉ phản ánh sự khác biệt trong cách tiếp cận chính sách đối ngoại mà còn làm nổi bật những thách thức của hệ thống chính trị Mỹ. Khi ông Biden tập trung vào việc duy trì sự ủng hộ quốc tế đối với Ukraine, ông Trump lại ưu tiên giải pháp hòa bình thông qua đàm phán, dù điều này có thể gây tổn hại đến lợi ích lâu dài của Kyiv.

Trong bối cảnh này, tương lai của cuộc chiến tại Ukraine sẽ phụ thuộc không chỉ vào khả năng lãnh đạo của Trump, nếu ông thực sự thay đổi chính sách, mà còn vào sự sẵn sàng của cộng đồng quốc tế trong việc thích nghi với một chính quyền mới với những ưu tiên khác biệt. Một điều rõ ràng: cách tiếp cận của Mỹ đối với Ukraine sẽ tiếp tục là điểm tranh cãi lớn trong chính trị Mỹ và trên trường quốc tế.

Hoàng Vũ