Cuộc đấu trí căng thẳng giữa Mỹ - Trung Quốc

Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent trong một cuộc thương thảo tại Madrid. Ảnh: Reuters.

Ông gọi đây là dấu hiệu cho thấy kinh tế Trung Quốc đang yếu đi và “muốn kéo người khác xuống cùng” khi đe dọa chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong cuộc trao đổi độc quyền với Financial Times, ông Bessent nói các biện pháp được công bố chỉ 3 tuần trước cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc.

“Họ là nhà cung cấp lớn nhất cho thế giới. Nếu làm trì trệ kinh tế toàn cầu, Trung Quốc sẽ chịu thiệt hại nhiều nhất”, ông nói.

Ông Bessent còn cho rằng Bắc Kinh đang ở giữa mức “suy thoái hoặc khủng hoảng” và tìm cách “tăng gia xuất khẩu” để chữa cháy, nhưng điều đó càng làm xói mòn thêm vị thế quốc tế của quốc gia này.

Trước đó, động thái của Trung Quốc lập tức kéo theo phương án đáp trả từ Washington. Ông Trump tuyên bố xem xét áp thêm mức thuế 100% với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11. Một số quan chức cho biết Mỹ đã chuẩn bị các biện pháp đối phó nếu hai bên không đạt thỏa thuận và sẽ đưa vấn đề lên ưu tiên trong cuộc họp bộ trưởng G7 bên lề Hội nghị IMF - WB tuần này.

Washington cũng cân nhắc yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu phần mềm sang Trung Quốc phải xin giấy phép, gây tác động sâu rộng tới nhiều ngành của nước này. Giới chức Mỹ nói họ bất ngờ trước bước đi bị coi là “quá mức” của Bắc Kinh, nhất là khi APEC cuối tháng 10 sắp diễn ra.

Một quan chức cấp cao tiết lộ ông Lý Thành Cương, Trưởng đoàn đàm phán thương mại của Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong, đã “dọa” và cảnh báo Mỹ sẽ đối mặt “hỏa ngục” nếu không nhượng bộ từ tháng 8. Ông không nêu rõ Bắc Kinh sẽ làm gì, nhưng tuyên bố Trung Quốc “sẽ trả đũa” bằng những phương án ngoài mọi dự tính.

Ông Bessent không loại trừ khả năng ông Tập không nắm được tình hình xoay quanh các biện pháp trả đũa này. Một quan chức khác cho rằng đang có “mâu thuẫn” giữa Bộ Tài chính và Bộ Thương mại Trung Quốc, trong đó phe cứng rắn gồm Bộ Thương mại và Bộ An ninh Quốc gia ngày càng can dự sâu vào kinh tế.

Phía Bắc Kinh lại đổ lỗi Washington, viện dẫn việc Mỹ đưa hàng nghìn công ty con Trung Quốc vào danh sách đen từ cuối tháng 9. Quan chức Mỹ gọi đây là “cái cớ” hợp lý hóa cho một chính sách đã được chuẩn bị từ trước.

Hai bên đã có các cuộc trao đổi “đáng kể” và gặp trực tiếp tại Washington để hạ nhiệt căng thẳng vào cuối tuần qua. Theo một quan chức Mỹ, Nhà Trắng quyết định công khai chỉ trích sau khi Bắc Kinh từ chối đối thoại trong vòng 36 giờ đầu. Sau đó, Trung Quốc “đổi giọng” và muốn nối lại kênh làm việc, trong đó ông Bessent dự kiến gặp ông Hà thêm một lần trước cuộc gặp chính thức giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập ngày 29/10.

Chính quyền Mỹ cho biết không lo ngại đề xuất thuế mới sẽ gây hỗn loạn thị trường như lần tăng mạnh lên 145% hồi tháng 4. Một quan chức nói bối cảnh hiện ổn định hơn, thâm hụt thương mại với Trung Quốc đã giảm 25% từ đầu năm và Mỹ có nhiều đòn bẩy hơn nhờ sự đồng thuận của các nước phương Tây và châu Á.

Tiến Lợi