Cuộc điều tra luận tội Tổng thống Biden: Chuyện gì đang xảy ra?

Các thành viên Ủy ban Điều tra Hạ viện trong cuộc bỏ phiếu ngày 13.12. Ảnh: AP

Mặc dù không có bằng chứng nào được đưa ra nhưng đảng Cộng hòa đã cáo buộc Biden và gia đình ông thu lợi cá nhân từ chức vụ phó tổng thống dưới thời Barack Obama.

Đáp lại những cáo buộc, ông Biden chỉ trích các đối thủ của ông đang tấn công cá nhân “bằng những lời dối trá” trong khi không thực sự tập trung vào những vấn đề mà đất nước đang cần giải quyết. Vậy cuộc bỏ phiếu hôm 13.12 của Hạ viện về điều tra luận tội sẽ dẫn đến điều gì và Tổng thống Biden liệu có thể bị luận tội hay không?

Tại sao cuộc bỏ phiếu lại diễn ra vào thời điểm này?

Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã bắt đầu cuộc điều tra đối với Tổng thống Biden một cách không chính thức từ ba tháng trước. Tuy nhiên, vào tháng 11, một luật sư hàng đầu của Nhà Trắng chỉ trích cuộc điều tra là bất hợp pháp vì Hạ viện vẫn chưa chính thức hóa cuộc điều tra luận tội thông qua một cuộc bỏ phiếu và Nhà Trắng đã từ chối những nỗ lực buộc họ phải cung cấp thông tin với lý do cần phải có một cuộc bỏ phiếu toàn thể tại Hạ viện.

Cuộc bỏ phiếu hôm 13.12 đã chính thức hóa cuộc điều tra. Đảng Cộng hòa nói rằng bằng cách cho phép điều tra, Nhà Trắng sẽ buộc phải hợp tác.

Mặc dù có ít ý nghĩa về mặt pháp lý, song cuộc điều tra sẽ mang lại những tác động về mặt chính trị trong bối cảnh ông Biden đang chuẩn bị cho cuộc tái tranh cử với ứng cử viên của đảng Cộng hòa Donald Trump, tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội hai lần và hiện đang chuẩn bị cho bốn phiên tòa hình sự.

Có bằng chứng nào cho thấy Joe Biden phạm tội hay không?

Đảng Cộng hòa đã cáo buộc tổng thống và gia đình ông trục lợi từ thời gian ông làm phó tổng thống và nhắm vào con trai ông, Hunter Biden, người đã kinh doanh ở Ukraine và Trung Quốc trong thời gian đó.

Các nhà điều tra của Quốc hội đã thu được gần 40.000 trang hồ sơ ngân hàng được triệu tập và hàng chục giờ lấy lời khai từ các nhân chứng quan trọng, nhưng trong khi các cuộc điều tra đặt ra các câu hỏi về đạo đức, không có bằng chứng nào cho thấy ông Biden có hành vi tham nhũng hoặc nhận hối lộ trong vai trò hiện tại hoặc trước đây của mình.

Vào tháng 7, một trong những cộng sự kinh doanh cũ của Hunter Biden, Devon Archer, đã tuyên thệ trước các nhà điều tra quốc hội rằng Hunter đã thuyết phục những khách hàng nước ngoài của mình về khả năng tiếp cận cha của ông là Joe Biden. Archer kể lại việc Hunter nói về bố mình để gây ấn tượng với khách hàng và đối tác kinh doanh, tuy nhiên Hunter cũng khẳng định rằng ông Joe Biden chưa bao giờ trực tiếp tham gia vào các giao dịch tài chính của họ.

Tại phiên điều trần luận tội cấp cao vào tháng 9, cả ba nhân chứng của Đảng Cộng hòa đều thừa nhận họ không biết trực tiếp về bất kỳ hoạt động tội phạm nào của Biden. Hai trong số những nhân chứng đó thừa nhận rằng thông tin mà ủy ban điều tra đưa ra cho đến nay không phải là tham nhũng.

Chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Việc cho phép cuộc điều tra kéo dài hàng tháng sẽ bảo đảm rằng cuộc điều tra luận tội kéo dài đến năm 2024 – điều có thể gây ra cơn đau đầu cho tổng thống vào thời điểm tranh cử.

Trước mắt, quyết định của Hạ viện trao cho ba ủy ban Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát đang tiến hành cuộc điều tra có thêm quyền lực để yêu cầu triệu tập các tài liệu và lời khai. Nếu các ủy ban quyết định tiến hành luận tội, toàn bộ Hạ viện sẽ bỏ phiếu. Nếu đa số bỏ phiếu đồng ý, ông Biden sẽ bị luận tội.

Tuy nhiên, Thượng viện sau đó sẽ tổ chức một phiên tòa và bỏ phiếu về việc có nên phế truất tổng thống hay không. Trong khi ba tổng thống trước đây đã bị Hạ viện luận tội, chưa có tổng thống nào bị cách chức..

Liệu ông Biden có bị luận tội?

Lịch sử chính trị Hoa Kỳ cho thấy tương lai có vẻ không suôn sẻ đối với ông Biden. Trong số 4 tổng thống bị điều tra, có 3 người là Andrew Johnson, Bill Clinton và Donald Trump đã bị luận tội. Người thứ tư - Richard Nixon - chỉ thoát khỏi cuộc bỏ phiếu luận tội nhờ quyết định từ chức trước khi cuộc bỏ phiếu diễn ra.

Tuy nhiên, đa số mỏng manh của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện có nghĩa là họ chỉ có thể để mất một số phiếu bầu khi tình hình trở nên căng thẳng.

Tuy nhiên, tình hình có thể sáng sủa hơn nếu nhìn vào thực tế là Đảng Cộng hòa chỉ kiểm soát thế đa số mỏng manh tại Hạ viện. Mặc dù tất cả các thành viên Đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu ủng hộ mở cuộc điều tra, nhưng một số nghị sĩ - đặc biệt là những dân biểu đến từ các quận bị chia rẽ về chính trị - vẫn do dự nếu phải ủng hộ một cuộc luận tội toàn diện vì lo ngại phải trả giá chính trị đáng kể.

Đảng viên Cộng hòa Ken Buck, cho biết đảng của ông đang tham gia vào “các cuộc luận tội để trả thù”, trong khi một người khác nói rằng Biden “có lẽ không” có bất kỳ hành vi tham nhũng nào để có thể bị luận tội.

Công chúng Mỹ cũng không ủng hộ nỗ lực luận tội tổng thống. Một cuộc thăm dò của CNN vào tháng 10 cho thấy 57% người Mỹ cho rằng Biden không nên bị luận tội. Theo Washington Post, con số này cao hơn từ 10 đến 14 điểm so với các cuộc thăm dò tương tự trong hai cuộc luận tội cựu Tổng thống Donald Trump.

Ngay cả khi Hạ viện bỏ phiếu luận tội Biden, rất khó có khả năng ông sẽ bị phế truất. Bởi 60 thượng nghị sĩ sẽ phải bỏ phiếu ủng hộ để quyết định cách chức được thông qua. Và với việc đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện thì kết quả đó gần như là bất khả thi.

Quốc Đạt