Cuộc đua thử vắc-xin Covid-19 trên người
Giới chức y tế và các chuyên gia nhìn chung đưa ra thời gian biểu 12-18 tháng đối với một loại vắc-xin Covid-19 được phê chuẩn sử dụng
Chỉ 3 tháng sau khi dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (Covid-19) khởi phát, ngày càng có nhiều công ty đẩy nhanh tiến độ phát triển vắc-xin tiềm tàng để phòng ngừa virus SARS-CoV-2 gây ra căn bệnh đang khiến gần 90.000 người tử vong trên thế giới.
Trong trường hợp thông thường, quá trình phát triển vắc-xin thường mất khoảng 10 năm. Tuy nhiên, trong bối cảnh số ca mắc Covid-19 trên thế giới không ngừng gia tăng (hiện lên hơn 1,5 triệu), ngành công nghiệp dược phẩm đang chạy đua rút ngắn thời gian biểu này với sự hỗ trợ của các cơ quan chính phủ, nhà quản lý và tổ chức phi chính phủ. Chỉ trong vòng vài tháng, theo báo The New York Times (Mỹ), hơn 20 công ty đã thông báo các chương trình vắc-xin đầy hứa hẹn và thúc đẩy thử nghiệm sớm chúng.
Mới nhất, Công ty Công nghệ sinh học Novavax, trụ sở ở bang Maryland - Mỹ, hôm 8-4 thông báo sắp tiến hành thử nghiệm trên người một loại vắc-xin tiềm năng phòng virus SARS-CoV-2 gây Covid-19 tại Úc vào giữa tháng 5, sớm hơn vài tuần so với dự kiến ban đầu. Một phần lý do, theo Novavax, là ứng viên vắc-xin của họ đã cho thấy những kết quả thành công ban đầu - kích thích phản ứng miễn dịch mạnh mẽ trong phòng thí nghiệm và các cuộc thử nghiệm trên động vật, từ đó tạo ra các kháng thể có thể chống chọi virus.
Cuộc thử nghiệm nói trên dự kiến có sự tham gia của 130 người trưởng thành khỏe mạnh và sẽ đánh giá liều lượng vắc-xin cũng như số mũi tiêm chủng. Novavax cho biết kết quả về độ an toàn và khả năng tạo miễn dịch của vắc-xin từ cuộc thử nghiệm trên sẽ được công bố trong tháng 7.
Một nhà nghiên cứu tại Trường ĐH Pittsburgh (Mỹ) tham gia phát triển vắc-xin Covid-19 tiềm tàng Ảnh: Reuters
Trước đó, hôm 6-4, loại vắc-xin Covid-19 tiềm tàng của Công ty Công nghệ sinh học Inovio Pharmaceuticals (Mỹ) đã được tiêm vào các tình nguyện viên đầu tiên. Sẽ có tổng cộng 40 người trưởng thành khỏe mạnh tham gia cuộc thử nghiệm tại một số địa phương như TP Philadelphia, TP Kansas… Dữ liêu ban đầu về phản ứng miễn dịch và an toàn từ cuộc thử nghiệm dự kiến sẽ được công bố vào cuối mùa hè này. Ngoài ra, cuộc thử nghiệm lâm sàng loại vắc-xin Covid-19 của Công ty Công nghệ sinh học Moderna (Mỹ) đã bắt đầu từ ngày 15-3. Công ty này vào tuần rồi cho biết nhân viên y tế có thể được sử dụng vắc-xin Covid-19 vào mùa thu năm nay nhưng không tiết lộ thêm chi tiết.
Hãng Johnson & Johnson (Mỹ) dự kiến cũng bắt đầu thử nghiệm vắc-xin Covid-19 trên người vào tháng 9 tới và cho biết sản phẩm này có thể sẵn sàng được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp vào đầu năm tới. Công ty này nhấn mạnh đã tăng cường năng lực sản xuất vắc-xin bên trong nước Mỹ và đặt mục tiêu sản xuất 1 tỉ liều loại vắc-xin Covid-19.
Chưa hết, một số ứng viên vắc-xin Covid-19 được phát triển bởi các nhà nghiên cứu tại Trường ĐH Pittsburgh và Trường Cao đẳng Y Baylor đang đợi Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) bật đèn xanh để thử nghiệm trên người.
Ông Peter Hotez, chuyên gia của Trường Cao đẳng Y Baylor, nhận định các nhà khoa học đang nỗ lực làm điều chưa từng có tiền lệ, là đẩy nhanh phát triển vắc-xin giữa lúc đại dịch hoành hành. Vắc-xin được xem là cách tốt nhất để ngăn dịch bệnh lây lan hơn nữa do giúp cải thiện khả năng phòng thủ tự nhiên của hệ miễn dịch. Giới chức y tế và các chuyên gia nhìn chung đưa ra thời gian biểu 12-18 tháng đối với một loại vắc-xin Covid-19 được phê chuẩn sử dụng.
Nỗ lực tại Úc và Nga
Một loại vắc-xin Covid-19 được phát triển bởi các nhà nghiên cứu của Trường ĐH Queensland (Úc) sẽ sớm được thử nghiệm trên virus sống lần đầu tiên tại một cơ sở an toàn sinh học ở Hà Lan. Theo báo Daily Mail ngày 9-4, nhóm nghiên cứu hóa học và phân tử sinh học này đã hợp tác với Công ty Viroclinics Xplore (Hà Lan) trong các nghiên cứu tiền lâm sàng để hiểu rõ hơn về vắc-xin trước khi thử nghiệm trên người.
Ông Keith Chappell, người đứng đầu nhóm nghiên cứu, hy vọng các cuộc thử nghiệm lâm sàng có thể bắt đầu trong 6 tháng cuối năm nay. Thông tin trên được tiết lộ không lâu sau khi Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung (CSIRO - cơ quan chính phủ Liên bang Úc chịu trách nhiệm nghiên cứu khoa học) thông báo đã bắt đầu giai đoạn đầu tiên của quá trình thử nghiệm vắc-xin phòng Covid-19 tại một cơ sở của họ ở bang Victoria - Úc.
Trong khi đó, tại Nga, hãng thông tấn Tass mới đây dẫn lời Phó Thủ tướng Tatyana Golikova cho biết quá trình thử nghiệm tiền lâm sàng loại vắc-xin chống Covid-19 dự kiến kết thúc vào ngày 22-6. Sau đó, các cuộc thử nghiệm lâm sàng sẽ được tiến hành trên tình nguyện viên. Ông Rinat Maksyutov, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu nhà nước Vector phát triển loại vắc-xin nói trên, khẳng định cơ sở của ông đã sẵn sàng thử nghiệm lâm sàng giai đoạn đầu trên 180 tình nguyện viên từ ngày 29-6.
Cũng theo ông Maksyutov, các nhà khoa học tại một cơ sở bí mật bên ngoài TP Novosibirsk ở vùng Siberia đã phát triển nhiều vắc-xin nguyên mẫu và các cuộc thử nghiệm đang được tiến hành trên chuột, thỏ cùng những động vật khác để xác định nguyên mẫu có kết quả hứa hẹn nhất trước ngày 30-4. Cũng theo ông Maksyutov, các cuộc thử nghiệm trên người đầu tiên có thể bắt đầu trong tháng 5 nếu được Bộ Y tế cho phép.
