Cuộc 'rượt đuổi' giữa các nhà Đài và trang web chiếu lậu

Gõ cụm từ "trực tiếp Euro" lên google, thì chỉ mất 0,1 phần trăm giây, có hơn 3,1 triệu kết quả hiện ra. Kích vào một tên miền bất kỳ, người tìm có thể dễ dàng xem được các trận cầu đỉnh cao. Vào thời điểm diễn ra trận đấu giữa Pháp và Áo (rạng sáng ngày 18/6), lượng xem trên trang chiếu lậu có tên thapcam ngang ngửa với lượng xem trên website của VTVcab,...

Các trang chiếu lậu xuất hiện tràn lan

Sự lộng hành của các trang chiếu lậu thực tế đã là bài toán nan giải gần như chưa có hồi kết của các đơn vị sở hữu bản quyền trong nhiều năm trở lại đây, với những vụ kiện kéo dài tới cả thập kỷ.

Hoạt động của các trang web lậu, theo nhiều chuyên gia, có thể là một trong những lý do cốt yếu khiến đơn vị sở hữu bản quyền Euro 2024 phải chấp nhận phát miễn phí trên các nền tảng của mình. Thay vì thu phí, họ tăng cường làm các chương trình bên lề để tăng lợi nhuận.

"Cuộc chiến" chống web bóng đá, phim lậu tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn.

Đáng lo ngại, sự lộng hành của các trang chiếu lậu không chỉ trên địa hạt thể thao, mà nó đã và đang lan rộng ra nhiều lĩnh vực và ngành công nghiệp văn hóa là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nhiều nhất. Phim ảnh là một minh chứng điển hình.

Mới đây, BestBuy IPTV – một cái tên thường xuyên nằm trong danh sách "các thị trường hàng giả, hàng nhái khét tiếng" của Văn phòng đại diện Thương mại Mỹ (USTR) suốt 5 năm qua, đã phải ra hầu tòa.

Lê Hải Nam, người điều hành dịch vụ trái phép này tại Hà Nội, đã nhận tội và bị tuyên án 30 tháng tù treo, đồng thời phải nộp phạt 100 triệu đồng (tương đương với 4.000 USD). Tổng cộng hơn 615 triệu đồng (tương đương 24.000 USD) lợi nhuận bất hợp pháp đã bị tịch thu. Nam cũng đã phải nộp 300 triệu đồng (12.000 USD) tiền bồi thường.

Trong báo cáo năm 2023 của USTR, BestBuy IPTV đã phát hơn 10.000 kênh truyền hình không được ủy quyền từ 38 quốc gia, đồng thời cung cấp dịch vụ bán lại và phát lại với hơn 900.000 người dùng, 12.000 người bán lại và 2.000 người phát lại trên toàn thế giới.

Trước đó, loạt phim đình đám 'Lật Mặt' của đạo diễn Lý Hải, đang làm mưa làm gió trên màn ảnh rộng Việt Nam, cũng từng là “nạn nhân” của các trang chiếu phim lậu vì từng bị quay lén 60 phút và tung lên nhiều web phim lậu trên mạng.

Các trang chiếu lậu đã trở thành một vấn nạn tràn lan trên internet, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành công nghiệp giải trí và các nhà sáng tạo nội dung. Hiện tượng này không chỉ làm giảm doanh thu của các nhà sản xuất và phân phối, mà còn đặt ra nhiều thách thức pháp lý và đạo đức.

Làm thế nào để chặn web lậu lộng hành?

Trong một cuộc hội thảo vào cuối năm ngoái, bà Ngô Thị Bích Hạnh (BHD Vietnam Media Corp) cho hay, điều đau đáu nhất của bà và nhiều doanh nghiệp làm công nghiệp văn hóa là chuyện vi phạm bản quyền.

BHD từng phát hành 'Cô Ba Sài Gòn', một khán giả vào xem, quay lại phim và khiến bộ phim được đầu tư rất lớn này bị rò rỉ ngay sau ngày đầu tiên ra mắt. BHD đã tìm ra người phát tán lậu này và báo công an. Cuối cùng khán giả này bị phạt 3 triệu đồng, mức phạt hoàn toàn không đủ sức răn đe.

Trong bối cảnh các web lậu khét tiếng vẫn tràn lan, việc ngăn chặn các trang web lậu là một thách thức lớn đối với các nhà đài, đặc biệt là những đơn vị sản xuất và phân phối nội dung truyền hình. Để bảo vệ quyền lợi và bản quyền của mình, các nhà đài cần áp dụng một loạt các biện pháp đồng bộ và hiệu quả. để giảm thiểu và ngăn chặn sự ảnh hưởng của các trang web lậu.

Trước tiên, việc sử dụng công nghệ chống sao chép (DRM - Digital Rights Management) là một biện pháp quan trọng. DRM giúp mã hóa nội dung số, đảm bảo rằng chỉ những người dùng được cấp phép mới có thể truy cập và xem nội dung. Điều này ngăn chặn việc sao chép và phân phối trái phép, bảo vệ bản quyền của các nhà đài.

Tiếp theo, các nhà đài cần theo dõi và phát hiện vi phạm bản quyền một cách chủ động. Sử dụng các công cụ tự động để quét và phát hiện các nội dung bị sao chép trái phép trên internet là một bước quan trọng. Các hệ thống nhận dạng nội dung, phân tích video và âm thanh có thể tìm ra các bản sao không hợp lệ, giúp các nhà đài có biện pháp xử lý kịp thời.

Bên cạnh đó, việc hợp tác với các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) cũng là một giải pháp hữu hiệu. Thông qua các lệnh tòa án hoặc thỏa thuận tự nguyện, các nhà đài có thể yêu cầu ISP chặn truy cập vào các trang web lậu, giúp giảm thiểu đáng kể lượng người dùng truy cập vào các trang web này, đồng thời gửi một thông điệp mạnh mẽ về việc bảo vệ bản quyền.

Một biện pháp không thể thiếu nữa là tăng cường pháp lý và thắt chặt luật bản quyền. Các nhà đài cần đề xuất và ủng hộ các biện pháp pháp lý mạnh mẽ hơn nhằm xử lý nghiêm khắc các hành vi vi phạm bản quyền. Việc kiện các cá nhân và tổ chức đứng sau các trang web lậu sẽ tạo ra một tiền lệ pháp lý, răn đe những hành vi vi phạm tương tự trong tương lai.

Ngoài ra, việc giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng. Các nhà đài nên tạo các chiến dịch tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của công chúng về tầm quan trọng của việc bảo vệ bản quyền và tác động tiêu cực của việc sử dụng nội dung lậu. Khi người tiêu dùng hiểu rõ hơn về vấn đề này, họ sẽ có ý thức hơn trong việc lựa chọn các dịch vụ hợp pháp.

Để cạnh tranh với các trang web lậu, các nhà đài cũng cần cải thiện dịch vụ và trải nghiệm người dùng. Cung cấp nội dung chất lượng cao, tốc độ truy cập nhanh, giá cả hợp lý và hỗ trợ khách hàng tốt sẽ làm tăng sức hấp dẫn của các dịch vụ hợp pháp. Khi người dùng có trải nghiệm tốt hơn, họ sẽ ít có xu hướng sử dụng các trang web lậu.

Rõ ràng, việc theo dõi và xử lý nhanh chóng các vi phạm là điều không thể thiếu. Các nhà đài nên thiết lập một đội ngũ chuyên trách để theo dõi và xử lý các vi phạm bản quyền ngay khi chúng được phát hiện. Điều này bao gồm việc gửi yêu cầu gỡ bỏ (takedown) đến các trang web lậu và các nền tảng lưu trữ nội dung, giúp ngăn chặn sự lan rộng của các nội dung vi phạm.

Khi nói về thực trạng các website bóng đá lậu ngang nhiên hoạt động vi phạm pháp luật, ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) nhận định, việc chặn các website này không khó, song cần nhiều người túc trực suốt trận đấu để phát hiện tên miền mới lập và xử lý.

Cụ thể, khi nhà mạng chặn các website bóng đá lậu này, họ đổi địa chỉ IP, đổi tên miền rất nhanh, chỉ mất 5-10 phút và tiếp tục livestream. Đó là cuộc rượt đuổi tốn rất nhiều nguồn lực.

Giới chuyên gia cho rằng, để ngăn chặn các trang web lậu, các nhà đài cần áp dụng một loạt các biện pháp từ công nghệ, pháp lý đến giáo dục và cải thiện dịch vụ. Chỉ khi áp dụng đồng bộ các biện pháp này, các nhà đài mới có thể bảo vệ quyền lợi của mình cũng như của các tác giả và nghệ sĩ, đồng thời tạo ra một môi trường nội dung số lành mạnh và công bằng.

Lê Hồng