Cuộc 'so găng' gay cấn

Sau nhiều tuần tranh luận về thể thức và luật chơi, cuộc tranh luận giữa ông Trump và bà Harris đã diễn ra vào 9 giờ đêm 10/9 (giờ địa phương) tại thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania, không có khán giả tham dự và micro của mỗi ứng cử viên đều bị tắt tiếng trong khi đối phương phát biểu. 87 triệu người Mỹ, trong đó có nhiều nhân vật nổi tiếng, người của công chúng, đã xem truyền hình trực tiếp cuộc tranh luận này.

Những vấn đề nổi bật được mang ra tranh luận giữa hai ứng cử viên bao gồm: người nhập cư, quyền phá thai, các vụ án hình sự của ông Trump, chính sách kinh tế của nước Mỹ, các điểm nóng chiến tranh toàn cầu,...

Quang cảnh cuộc tranh luận không có khán giả xem trực tiếp.

Hầu hết giới bình luận chính trị Mỹ đều chung nhận định rằng cuộc tranh luận lần này đã “đảo ngược thế cờ” so với cuộc tranh luận hồi tháng 6 giữa ông Trump và ông Joe Biden. Brit Hume, chuyên gia phân tích của kênh Fox News đã phải thốt lên: “Quả là một đêm tồi tệ của ông Trump”. Hầu hết các kênh truyền thông cũng như giới chuyên gia Mỹ đều cho rằng “bà Harris làm tốt hơn ông Trump” hoặc như Thống đốc bang California Gavin Newsom đánh giá bà Harris đã thể hiện một “đẳng cấp bậc thầy” (masterclass) so với ông Trump. Chiến dịch tranh cử của ông Trump đã phải bật chế độ “kiểm soát thiệt hại” khi những người ủng hộ đã bày tỏ vô cùng thất vọng về màn trình diễn tranh luận của ông Trump.

Hình ảnh nổi bật nhất trong suốt cuộc tranh luận là bà Harris liên tục khiêu khích, hay nói cách khác là “gài bẫy” và cứ y như rằng ông Trump lại mắc bẫy, liên tục đi chệch hướng, bỏ lỡ những cơ hội rõ ràng để đối kháng một cách hiệu quả về vấn đề chính sách của bà Harris. Theo bất kỳ thước đo nào, đó là một thành công đáng kể. Khi bà Harris đề cập đến bản án hình sự và các vấn đề pháp lý nổi cộm của ông Trump, ông đã “cắn câu”. Khi bà chỉ trích ông vì đã nhấn chìm một dự luật nhập cư, ông đã “cắn câu” nhiều hơn.

Và, khi bà Harris cho rằng các cuộc mít tinh của ông Trump “thật nhàm chán”, ông gần như đã bị “mắc câu” hoàn toàn. Thay vì đi thẳng vào các vấn đề do người điều phối nêu ra, bao gồm một số vấn đề được coi là “điểm mạnh chính trị” của mình, ông Trump đã nói dài dòng về giá trị giải trí của các cuộc mít tinh của mình.

Phong thái của bà Kamala Harris khi nghe ông Trump tranh luận.

Khác với ông Trump, bà Harris đã thể hiện một sự bình tĩnh khi đối mặt những đòn công kích từ phía ông Trump. Khi ông Trump cố tô vẽ bà Harris là “bản sao” về sự yếu đuối của ông Biden, hay đưa ra các đòn công kích nhắm vào chính sách kinh tế, xã hội của chính quyền đương nhiệm của Tổng thống Biden và bà Harris là Phó Tổng thống, bà ngay lập tức lái câu chuyện sang đề tài khác; chẳng hạn khi ông Trump đặt vấn đề về chính sách đối với người nhập cư của chính quyền hiện tại, bà Harris đã bình tĩnh chuyển hướng sang “gài bẫy” về các cuộc mít tinh của ông.

Một điểm khác biệt quan trọng trong phong thái giữa bà Harris và ông Trump khi họ bước lên sân khấu tranh luận và đó là lần đầu tiên hai người gặp nhau trực tiếp. Bà Harris đã định hình bầu không khí bằng cách bước qua bục phát biểu của ông Trump và đưa tay ra để bắt tay. Bà tự giới thiệu và nói: “Chúng ta hãy làm một cuộc tranh luận tốt đẹp nhé”, còn ông Trump thì đáp: “Rất vui được gặp bạn” một cách lạnh nhạt. Đó là lần bắt tay đầu tiên trong một cuộc tranh luận của các ứng cử viên Tổng thống Mỹ kể từ năm 2016.

Trong suốt cuộc tranh luận, ông Trump thường nhìn về phía trước khi bà Harris phát biểu, trong khi bà giao tiếp thông qua biểu cảm khuôn mặt, mỉm cười và cười lớn trước một số bình luận của ông Trump, lắc đầu với một số bình luận, cười chế giễu khi ông Trump đưa ra những lập luận phi thực tế và bị các điều phối viên “bắt giò”.

Chỉ còn 55 ngày nữa là đến ngày người dân Mỹ đi bỏ phiếu bầu tổng thống, bà Harris đã nhấn mạnh rằng bà có một kế hoạch và phản hồi rõ ràng những lời chỉ trích rằng bà chưa chia sẻ đủ thông tin chi tiết với cử tri về nền tảng và các ưu tiên của mình. Với lời lẽ tập trung vào việc lập kế hoạch cho tương lai, xây dựng tầng lớp trung lưu và định hình lại hồ sơ của mình về mọi thứ, từ nhập cư đến khí hậu, bà Harris đã có thể cho cử tri thấy bà hy vọng sẽ lãnh đạo như thế nào.

Phong thái của ông Donald Trump khi tranh luận.

Trong khi đó, các nhà phân tích đang theo dõi thái độ và sự sáng suốt của ông Trump. Cựu Tổng thống Trump đã lặp lại những lời hùng biện thường thấy trong các cuộc vận động tranh cử của mình - bao gồm những tuyên bố gây tranh cãi về phá thai, tội phạm và niềm tin rằng ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020 - nhưng lại chia sẻ rất ít về cách ông sẽ giải quyết các vấn đề chính người Mỹ đang phải đối mặt.

Theo một cuộc thăm dò toàn quốc do tờ New York Times và Siena College thực hiện, cử tri Mỹ đang khao khát một sự thay đổi hướng đi, với 2 trong 3 người nói rằng tổng thống tiếp theo nên đại diện cho một sự thay đổi lớn so với ông Joe Biden. Tuy nhiên, vào tháng 11, họ phải đối mặt với sự lựa chọn giữa hai người đã biết: đó là bà Harris - Phó Tổng thống đương nhiệm và ông Trump, một cựu Tổng thống với thành tích 4 năm “đầy tranh cãi”.

Cuộc thăm dò cho thấy chỉ 25% cử tri cho rằng bà Harris đại diện cho một sự thay đổi lớn, trong khi 56% tin rằng bà đại diện nhiều hơn cho những gì đã cũ. Nói đến ông Trump, 51% cho rằng ông sẽ mang lại sự thay đổi lớn, trong khi 35% coi ông vẫn như cũ. Chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng có thể được quyết định bởi ai trong hai người có thể tự đổi mới mình để trở thành “luồng gió mới” cho một nước Mỹ đang mệt mỏi và chia rẽ.

Chiến dịch tranh cử của ông Trump đã tung ra vô số cuộc tấn công liên kết nhắm vào bà Harris với hồ sơ của ông Biden về vấn đề nhập cư, lạm phát và việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan nhưng không có nhiều tác động, ít nhất là cho đến nay. Thay vào đó, bà Harris vẫn tiếp tục không đặt nặng chức Phó Tổng thống của mình và tự coi mình là ứng cử viên của tương lai. Đây cũng là một điểm mới của người phụ nữ da màu đầu tiên tham gia cuộc đua khốc liệt vào Nhà Trắng.

Trương Hùng (Tổng hợp)