Cuộc sống mới ở Lũng Súng, Lùng Lỳ (Cao Bằng)
Tháng 9/2024, mưa lớn do hoàn lưu bão số 3 (Yagi) đã gây ra hàng loạt vụ sạt lở vùi lấp, hư hỏng toàn bộ 13 căn nhà tại 2 xóm Lũng Súng (xã Yên Lạc) và Lũng Lỳ (xã Ca Thành), huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Thiên tai đã khiến 20 người chết, nhiều người bị thương, hàng chục hộ dân phải di dời khẩn cấp.
Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn ngủi, với sự hỗ trợ khẩn trương của Nhà nước và sự đoàn kết, đùm bọc của bà con làng xóm, cuộc sống mới đang hồi sinh trên mảnh đất này.
Căn nhà mới của anh Hoàng Văn Vạng, xóm Lũng Lỳ, xã Ca Thành rộn tiếng nói cười và lời chúc năm mới bình an, mùa màng tươi tốt. Người dân trong xóm mừng cho anh Vạng khi có được căn nhà mới kiên cố, rộng rãi vào những ngày cuối năm. Tết này, gia đình anh không phải ở lán tạm trong cái rét cắt da cắt thịt vùng núi đá. Trên cửa nhà chính, nhà bếp và chuồng trại gia súc đã được anh Vạng dán những mảnh giấy đỏ nhỏ theo phong tục truyền thống với mong ước năm mới bình an. Anh cũng lên rừng chọn một cây trúc thật cao để cắm lá cờ tổ quốc ngay trước sân... Thiếu đi bàn tay người vợ, anh cố gắng chuẩn bị bánh chưng, thịt lợn, thịt gà, hoa quả, bánh kẹo và những bộ quần áo mới cho các con.
Vụ sạt lở đất kinh hoàng vào tháng 9/2024 đã cướp đi sinh mạng vợ anh cùng toàn bộ căn nhà, tài sản của gia đình. Anh Vạng được chính quyền, bộ đội hỗ trợ làm lán tạm, cung cấp lương thực, thực phẩm để vượt qua khó khăn trước mắt; bà con trong xóm còn giúp anh và bọn trẻ từ bộ quần áo, tấm chăn ấm đến cuốn sách, quyển vở học sinh. Gia đình anh cùng 6 hộ khác ở Lũng Lỳ cũng được tỉnh Cao Bằng xây dựng nhà mới ngay đầu bản, đảm bảo an toàn hơn. Căn nhà cấp 4 rộng gần 70m2 với phòng khách, phòng ngủ, nhà bếp, nhà vệ sinh và đầy đủ điện chiếu sáng, nước sinh hoạt…
Anh Hoàng Văn Vạng nói: “Nhờ các cấp, chính quyền, các nhà hảo tâm, tài trợ, đến nay nhà tôi cũng có nhà ở trước Tết rồi, rất cảm ơn các cấp chính quyền, nhà hảo tâm, nhà tài trợ. Tết cũng đến rồi, bản thân tôi và gia đình cũng rất vui. Năm mới cũng đến rồi, chuyện năm cũ cũng qua, mọi chuyện cũng qua rồi, tôi cũng mong muốn gia đình được đầm ấm, cả nhà có sức khỏe, làm ăn được như mình mong muốn thôi”.
Chị Triệu Mùi Liu là một trong những người may mắn sống sót khi căn nhà chị bị đổ sập, vùi lấp tại Lũng Lỳ. Con trai út của chị bị thương nhưng sau một thời gian đã bình phục. Trong ngôi nhà mới, chị Liu cùng bà con trong xóm quây quần bên bếp lửa ấm, cùng nhau chuẩn bị bữa cơm ngày Tết. Chị và bà con bàn nhau sẽ chuẩn bị sẵn giống, phân bón để trồng lại ngô, dong giềng ngay khi mưa xuân xuống.
Chị Triệu Mùi Liu cho biết: “Nhà bị đổ sập, lúc ấy cũng hoang mang lắm, không biết ở đâu, sau này sống thế nào. Bây giờ thì Nhà nước và mọi người giúp đỡ, ủng hộ, cuộc sống đã ổn định hơn rồi, con cái cũng được đi học đầy đủ. Năm nay đón Tết trong nhà mới tôi thấy ấm áp hơn nhiều. Anh em trong xóm lúc nào cũng giúp nhau trong cuộc sống. Tới nay bà con phải cố gắng tăng gia, sản xuất để phát triển kinh tế”.
Ở bản Lũng Súng (xã Yên Lạc) cách Lũng Lỳ chỉ gần 3km, 6 hộ bị sạt lở cũng có chung niềm vui ở trong những ngôi nhà mới do chính quyền địa phương xây dựng. Không có đủ đất để dựng khu tái định cư tập trung, các hộ di dời được bố trí định cư phân tán. Bà con xóm làng đều đã tới thăm, chia vui với những hộ có nhà mới. Bên bếp lửa, ấm trà nóng, bà con cùng cất lên điệu hát Páo Dung truyền thống, vừa ôn lại chuyện cũ, vừa động viên nhau cùng xây dựng cuộc sống mới. Bí thư Chi bộ Lũng Súng- Triệu Tạ Phụng cho biết: Hiện các hộ bị sạt lở đều đã chuyển đến nhà mới và phần lớn các hộ diện nguy cơ sạt lở cũng đã có nơi ở ổn định. Ngày Tết, bà con đã giúp nhau gạo nếp, lá dong, chính quyền cũng hỗ trợ thêm gạo, mắm, muối và những phần quà Tết để bà con có được ngày xuân đủ đầy hơn.
Bí thư Chi bộ Lũng Súng- Triệu Tạ Phụng nói: “Trước mắt làm nhà xong, mình hỗ trợ, Tết lại tiếp tục xem họ khó khăn thì mình vận động cho làng xóm tiếp tục hỗ trợ giúp đỡ vì trong này rất đoàn kết. Chỉ cần Tết được, xong lại đến vụ giáp hạt sang năm.”
Ông Đặng Văn Quế, người dân ở Lũng Súng bảo rằng, khi thiên tai đến, bản bị cô lập nhiều ngày, bà con đã sẻ chia cho nhau từng nắm gạo, gói mỳ, chai nước để vượt qua mưa bão. Bản có 6 hộ mất nhà, hàng chục hộ khác phải di dời khẩn cấp, nhưng không ai ở Lũng Súng phải ở lán tạm ngoài rừng. Dù hầu hết bà con diện nghèo, cận nghèo nhưng đã chia sẻ căn nhà, thậm chí cả phần lương thực vốn không dư giả để giúp những gia đình hoạn nạn có chỗ ăn, ở tạm thời. Lũng Súng chủ yếu là đồi cao, thiếu quỹ đất dựng nhà, bà con đã chủ động đổi đất, nhượng lại những vị trí an toàn cho các hộ di dời có chỗ an cư…
Nhấp chén trà nóng, ngắm ngôi nhà mới được hoàn thành, ông Đặng Văn Quế nói: “Đất làm nhà là của anh Triệu Tạ Phụng hiến cho thôi. Cũng nhờ anh Phụng tạo điều kiện cho chứ không thì cũng rất khó. Mong muốn Đảng, Nhà nước tiếp tục hỗ trợ ổn định cuộc sống, sản xuất. Tôi cũng tin tưởng, khó khăn một sớm thì không giải quyết được, nhưng dần dần sẽ ổn định.
Sau khi đã có chỗ ở ổn định, ông Triệu Tạ Kiêm, một người dân ở Lũng Súng cũng đã có hướng đi trong việc phát triển kinh tế cho gia đình: “Ở xã Yên Lạc ngoài lúa có dong giềng và trúc sào, nói chung kiếm được tiền là nhờ có cây trúc sào. Nếu trúc thu cuốn gói 1 lần thì nhiều, còn mình bán mỗi năm cũng được vài chục triệu. Nếu mình có đất đai rộng thì dong cũng cho thu nhập được, cây trúc sào thì cũng tốt. Ở đây tiềm năng khí hậu phù hợp, ở đây khí hậu mát mẻ, lạnh, trúc là ưa lạnh, cây dong cũng ưa lạnh nên bột trồng ở đây nhiều hơn…”.
Người dân Lũng Súng, Lũng Lỳ cũng đã giúp nhau chăm sóc những nương rẫy bị vùi lấp để ra xuân kịp xuống giống cho vụ mới. Từ những đống đổ nát hoang tàn, những mầm ngô, đỗ, dong giềng sẽ lên xanh. Và từ những căn nhà dựng lại sau mưa bão, từ mầm xanh của cây trồng vụ xuân... cuộc sống mới đang dần hồi sinh trên mảnh đất này.
Nguồn VOV: https://vov.vn/xa-hoi/cuoc-song-moi-o-lung-sung-lung-ly-cao-bang-post1151672.vov