Cuộc thi sáng tạo UAV CUP PV GAS 2025: 'Vùng trời quê hương' – Khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo

Trong làn sóng Cách mạng công nghiệp 4.0, thế giới đang chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của một lĩnh vực mới là nền kinh tế tầm thấp. Không gian dưới 1.000 mét giờ đây không chỉ là bầu trời bình thường mà đã trở thành không gian sáng tạo, nơi các thiết bị bay không người lái (UAV) và công nghệ thông minh được ứng dụng để giải quyết hàng loạt thách thức của nhân loại. Từ vận chuyển y tế khẩn cấp, giám sát nông nghiệp chính xác, cứu hộ cứu nạn, cho đến tự động hóa trong sản xuất, UAV đang chứng minh vai trò là công cụ không thể thiếu để nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển bền vững.

Tại Việt Nam, UAV không còn là khái niệm xa lạ. Những năm gần đây, nhiều mô hình ứng dụng đã được triển khai, từ phun thuốc trừ sâu trong nông nghiệp công nghệ cao, khảo sát công trình hạ tầng cho đến thăm dò địa chất, khí tượng. Đặc biệt, việc phát triển UAV gắn liền với chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước là coi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là trụ cột trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh. Làm chủ công nghệ UAV, robot hay trí tuệ nhân tạo không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn góp phần củng cố sức mạnh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Viện Nghiên cứu Công nghệ Không gian và Dưới nước – Trường Đại học Bách khoa Hà Nội phối hợp cùng Tổng Công ty Khí Việt Nam – CTCP (PV GAS) đã chính thức phát động Cuộc thi Sáng tạo UAV CUP PV GAS 2025 với chủ đề “Vùng trời quê hương”.

Xuất phát từ tầm nhìn đó, Viện Nghiên cứu Công nghệ Không gian và Dưới nước – Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã phối hợp cùng Tổng Công ty Khí Việt Nam – CTCP (PV GAS) chính thức phát động Cuộc thi Sáng tạo UAV CUP PV GAS 2025 với chủ đề “Vùng trời quê hương”. Đây không chỉ là một sân chơi khoa học – công nghệ quy mô toàn quốc, mà còn là nơi ươm mầm tinh thần sáng tạo, khát vọng chinh phục công nghệ cao của thế hệ trẻ Việt Nam.

Sân chơi học thuật và thực tiễn

Phát biểu tại lễ phát động, PGS.TS Hán Trọng Thanh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ Không gian và Dưới nước, nhấn mạnh: “Trong những năm gần đây, UAV đã phát triển mạnh mẽ, trở thành một trong những lĩnh vực có tiềm năng ứng dụng rộng rãi nhất của thời đại công nghiệp 4.0. Chúng không chỉ phục vụ mục đích giải trí, mà đã bước ra thế giới thực với hàng loạt ứng dụng trong nông nghiệp, môi trường, năng lượng, logistics, cứu nạn cứu hộ và đặc biệt là các giải pháp công nghệ xanh vì sự phát triển bền vững”.

Theo ông, việc tổ chức cuộc thi UAV Cup 2025 hoàn toàn phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là thời điểm vàng để Việt Nam thúc đẩy phong trào nghiên cứu công nghệ UAV, khơi dậy tinh thần sáng tạo của sinh viên, học sinh, và từng bước hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho chiến lược quốc gia về công nghệ xanh, chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức.

Đây là thời điểm vàng để Việt Nam thúc đẩy phong trào nghiên cứu công nghệ UAV, khơi dậy tinh thần sáng tạo của sinh viên, học sinh, và từng bước hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho chiến lược quốc gia về công nghệ xanh, chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức.

Khác với nhiều cuộc thi công nghệ mang tính trình diễn, UAV CUP PV GAS 2025 được thiết kế theo hướng vừa học thuật vừa thực tiễn, mô phỏng những nhiệm vụ có tính ứng dụng cao. Các đội thi sẽ phải thiết kế, chế tạo và vận hành hai loại UAV phối hợp trong một hệ thống: UAV trinh sát và UAV vận hành.

Trong mỗi lượt thi, UAV trinh sát sẽ bay tự động để khảo sát khu vực, quét mã nhận diện và xác định vị trí cần cấp năng lượng, sau đó truyền dữ liệu về trạm điều khiển. Từ đó, UAV vận hành – điều khiển bằng tay sẽ vượt chướng ngại vật, tiếp cận tháp năng lượng, lấy “thanh năng lượng” và vận chuyển đến đúng vị trí được chỉ định. Toàn bộ quá trình được đặt trong môi trường thi đấu đối kháng, đòi hỏi không chỉ kỹ năng chế tạo phần cứng, lập trình phần mềm, mà còn cả tư duy chiến thuật, khả năng phối hợp nhóm và xử lý tình huống linh hoạt.

Theo TS. Nguyễn Đình Văn, giảng viên Trường Điện – Điện tử, ĐH Bách khoa Hà Nội, việc thiết kế thể lệ theo mô hình này mang nhiều ý nghĩa. Nó không chỉ giúp sinh viên rèn luyện kiến thức chuyên môn, mà còn tạo cơ hội để phát triển tư duy hệ thống – một yếu tố quan trọng khi bước vào kỷ nguyên công nghiệp số. “Sinh viên vừa phải am hiểu công nghệ định vị, cảm biến, điều khiển tự động, vừa phải biết xây dựng chiến lược thi đấu. Đây là môi trường hiếm có để họ gắn kết lý thuyết với thực tiễn”, ông nhấn mạnh.

Quy mô tổ chức và giải thưởng hấp dẫn

Cuộc thi năm nay mở rộng đối tượng tham gia, bao gồm học sinh trung học phổ thông, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp kỹ thuật trên cả nước. Ban Tổ chức dự kiến tối đa 32 đội thi, mỗi đội từ 3 đến 5 thành viên cùng một giảng viên hướng dẫn. Các đội sẽ trải qua bốn giai đoạn: vòng sơ tuyển, thẩm định kỹ thuật, vòng loại và vòng chung kết toàn quốc tại Hà Nội vào tháng 12/2025.

Để tạo động lực cho thí sinh, cơ cấu giải thưởng cũng được thiết kế rất hấp dẫn: Giải nhất 200 triệu đồng, giải nhì 100 triệu đồng, giải ba 80 triệu đồng và 5 giải khuyến khích trị giá 30 triệu đồng mỗi giải. Đây được coi là một trong những mức thưởng lớn nhất dành cho một cuộc thi UAV trong nước từ trước tới nay, thể hiện sự quan tâm và đầu tư nghiêm túc của PV GAS cùng các đơn vị đồng hành.

Không chỉ dừng lại ở phần thưởng, Ban Tổ chức còn cam kết sẽ đồng hành lâu dài với các ý tưởng xuất sắc. Những mô hình tiềm năng sẽ được giới thiệu tới các doanh nghiệp, viện nghiên cứu và quỹ đầu tư để tiếp tục phát triển, thử nghiệm và thương mại hóa. Điều này biến UAV Cup không chỉ là một cuộc thi, mà còn là bệ phóng cho khởi nghiệp công nghệ UAV “Made in Vietnam”.

Hướng tới nền kinh tế tầm thấp và phát triển bền vững

Chia sẻ về định hướng của cuộc thi, PGS.TS Hán Trọng Thanh nhấn mạnh: UAV là sản phẩm hội tụ nhiều công nghệ từ cơ khí, hàng không, điện tử, viễn thông đến công nghệ thông tin. Việc khuyến khích học sinh, sinh viên tham gia chế tạo UAV không chỉ giúp họ tiếp cận một lĩnh vực đa ngành, mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, khả năng sáng tạo và bản lĩnh thi đấu. “Chúng tôi muốn các bạn trẻ nhìn thấy UAV không chỉ là một sản phẩm công nghệ, mà là công cụ để giải quyết những vấn đề thực tiễn của xã hội như nông nghiệp bền vững, logistics thông minh, khai thác năng lượng sạch, bảo vệ môi trường hay ứng cứu khẩn cấp”, ông nói.

Theo PGS.TS Hán Trọng Thanh, UAV CUP 2025 còn mở ra cơ hội để những ý tưởng sáng tạo của bạn trẻ được tiếp tục phát triển, thử nghiệm trong môi trường thực tế và tiến tới thương mại hóa. Ban tổ chức dự kiến phối hợp với doanh nghiệp, viện nghiên cứu, quỹ đầu tư… nhằm hỗ trợ các đội tiềm năng hoàn thiện sản phẩm, hướng tới ứng dụng UAV trong nhiều lĩnh vực.

Trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy phát triển nền kinh tế tầm thấp, UAV đóng vai trò trung tâm. Ứng dụng UAV vào vận chuyển hàng hóa, giám sát môi trường, thăm dò khai thác khí – như định hướng của PV GAS hay triển khai trong các đô thị thông minh, đều mở ra tiềm năng kinh tế to lớn. Thông qua cuộc thi, sinh viên sẽ có cơ hội hiện thực hóa ý tưởng của mình, đồng thời đóng góp trực tiếp vào mục tiêu chung là xây dựng một Việt Nam sáng tạo, xanh và bền vững.

Điểm đặc biệt của UAV Cup PV GAS 2025 chính là chủ đề “Vùng trời quê hương”. Đây không chỉ là tên gọi mang tính biểu tượng, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm của thế hệ trẻ với đất nước. Những chiếc UAV được thiết kế trong cuộc thi không chỉ là sản phẩm công nghệ, mà còn là ước mơ, khát vọng bay cao của tuổi trẻ Việt Nam, hướng tới phục vụ cộng đồng, vì sự phát triển chung của xã hội.

Ban Giám khảo cuộc thi quy tụ nhiều chuyên gia đầu ngành, từ Đại học Bách khoa Hà Nội, Học viện Kỹ thuật Quân sự đến các nhà nghiên cứu uy tín trong lĩnh vực hàng không – vũ trụ, điện tử và xe tự lái. Sự tham gia của họ không chỉ đảm bảo tính công bằng, minh bạch, mà còn mang lại những đánh giá chuyên môn sâu sắc, giúp các đội thi hoàn thiện sản phẩm.

Đồng hành cùng cuộc thi, PV GAS khẳng định mong muốn góp phần nuôi dưỡng thế hệ kỹ sư, nhà sáng chế tương lai của đất nước. Với vai trò là doanh nghiệp năng lượng hàng đầu, PV GAS cũng nhìn thấy cơ hội ứng dụng UAV trong chính hoạt động của mình – từ vận chuyển mẫu, thăm dò, giám sát an toàn đến hỗ trợ khai thác khí… mở ra một hướng đi mới cho ngành năng lượng Việt Nam trong thời kỳ chuyển đổi xanh.

Có thể nói, UAV Cup PV GAS 2025 không chỉ đơn thuần là một cuộc thi công nghệ. Đây là cầu nối giữa nhà trường – doanh nghiệp – nhà khoa học, nơi tri thức được gắn kết với thực tiễn, nơi ý tưởng sáng tạo được chắp cánh để trở thành sản phẩm phục vụ đời sống. Quan trọng hơn, cuộc thi góp phần hình thành một cộng đồng sinh viên kỹ thuật sáng tạo, bản lĩnh và trách nhiệm với xã hội, sẵn sàng hội nhập quốc tế và chinh phục những đỉnh cao công nghệ mới.

Trong kỷ nguyên số, khi mỗi quốc gia đều chạy đua để làm chủ công nghệ lõi, những sân chơi như UAV Cup mang ý nghĩa đặc biệt. Nó không chỉ khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo của thế hệ trẻ, mà còn tạo dựng hình ảnh Việt Nam như một quốc gia năng động, giàu tiềm năng trong lĩnh vực công nghệ cao.

“Chúng tôi tin rằng, từ ‘Vùng trời quê hương’, nhiều ý tưởng sẽ cất cánh, nhiều sản phẩm UAV sẽ ra đời, và nhiều tài năng trẻ sẽ trưởng thành để góp phần đưa Việt Nam bay cao trên bản đồ công nghệ thế giới”, PGS.TS Hán Trọng Thanh chia sẻ.

Đình Khương - Phương Thảo