Cuối năm, lại nóng hàng giả

Lực lượng chức năng kiểm tra những sản phẩm không có nguồn gốc xuất xứ, hóa đơn chứng từ.

Hàng giả, hàng nhái hoành hành dịp cuối năm

Mặc dù công tác chống buôn lậu đã được tăng cường và làm mạnh, song càng về cuối năm vấn nạn hàng giả, hàng nhái càng có chiều hướng gia tăng, diễn biễn phức tạp. Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho biết, dù các điểm “nóng” như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang… đã được các lực lượng chức năng tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát, chốt chặn; khu vực đường mòn lối mở và phía Trung Quốc cũng đã xây dựng nhiều hàng rào biên giới kiên cố, song thực tế việc buôn lậu, vận chuyển một số mặt hàng vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp.

Tại Lạng Sơn, mới đây lực lượng Bộ đội Biên phòng chủ trì đã phát hiện, bắt giữ gần 13 tấn pháo nổ vận chuyển trái phép qua biên giới để vào tiêu thụ nội địa. Cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn cũng phát hiện số lượng lớn thực phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc nhập vào Việt Nam không có hóa đơn chứng từ.

Trong đợt triển khai kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Canh Tý năm 2020, Đội Quản lý thị trường số 10 – Trạm Kiểm soát Liên hợp Dốc Quýt đã kiểm soát việc vận chuyển hàng thực phẩm qua địa bàn. Trong quá trình này, lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện xe ô tô vận chuyển gần 2.000 sản phẩm thực phẩm do Trung Quốc sản xuất, không có hóa đơn, chứng từ nhập khẩu hợp pháp kèm theo. Tài xế khai nhận toàn bộ số thực phẩm trên xe được mua ở quanh khu vực chợ Tân Thanh, Văn Lãng để vận chuyển về tiêu thụ trong khu vực nội địa.

Tại tỉnh Quảng Ninh, tình trạng buôn lậu cũng diễn biến phức tạp, tập trung vào các mặt hàng tiêu dùng nhập khẩu có điều kiện, cấm nhập khẩu như: Thuốc lá điếu; hàng tiêu dùng, điện thoại, máy tính bảng đã qua sử dụng, mỹ phẩm, thủy sản giống, khoáng sản, hoa quả..., với những thủ đoạn ngày càng tinh vi. Các đối tượng đã lợi dụng chế độ ưu đãi miễn kiểm tra của hải quan, chính sách ưu đãi, miễn thuế của cư dân biên giới, thuê người theo dõi các lực lượng chức năng, vận chuyển hàng theo từng cung đường, sử dụng biển kiểm soát giả, cất giấu hàng vào hầm…

Không chỉ có xu hướng gia tăng tại các khu vực biên giới phía Bắc, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại cũng đang làm đau đầu lực lượng chức năng các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên.

Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh Đắk Lắk vừa phát hiện bên trong kho hàng ở trung tâm TP Buôn Ma Thuột có chứa hàng ngàn sản phẩm không hóa đơn, nguồn gốc. Cụ thể, ngày 6/1, Công an tỉnh Đắk Lắk tiến hành kiểm tra và phát hiện bên trong kho hàng của Lê Văn Kiệt (23 tuổi, trên đường Ama Khê, phường Tự An, TP Buôn Ma Thuột) có 7763 sản phẩm là bánh kẹo, nước giải khát, khăn giấy không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp (trong đó có 16 sản phẩm hết hạn sử dụng); 400 sản phẩm trên bao bì ghi tiếng nước ngoài nhưng không có tem, nhãn phụ bằng tiếng Việt.

Hiện toàn bộ số hàng hóa không có hóa đơn chứng từ trên đã được Phòng Cảnh sát kinh tế tiến hành tạm giữ để điều tra mở rộng và xử lý theo quy định của pháp luật.

Chế tài nhẹ, đối tượng “nhờn thuốc”

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, tình trạng buôn lậu, sản xuất, vận chuyển kinh doanh hàng hóa không có nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn diễn ra phổ biến khắp các vùng miền, đặc biệt là khu vực đô thị với nhiều mặt hàng tiêu dùng thiết yếu phục vụ cho dịp Tết Nguyên đán 2020.

Nhận định về vấn nạn buôn lậu, gian lận thương mại hiện nay, ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, thời gian gần đây, tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa hóa Việt Nam đưa từ nước ngoài vào thị trường trong nước có xu hướng gia tăng. Trong năm 2019, ngành Hải quan đã tập trung chỉ đạo toàn lực lượng đấu tranh phòng ngừa gian lận xuất xứ, giả mạo xuất xứ Việt Nam. Tuy nhiên, vị này cho rằng, nếu có sự thống nhất cao và phân cấp quản lý rõ ràng, sẽ hạn chế được nhiều hành vi vi phạm về gian lận thương mại.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, vẫn còn tình trạng văn bản chồng chéo, thiếu sự thống nhất, chế tài chưa đủ sức răn đe dẫn đến vấn nạn gian lận thương mại, hàng giả hàng nhái chưa được ngăn chặn “tới nơi tới chốn”. Bởi vậy, để giảm thiểu những khó khăn trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, các chuyên gia trong ngành đề xuất, các Bộ, ngành cần gấp rút rà soát văn bản quy phạm pháp luật, tránh chồng chéo trong việc ban hành thông tư, quy định nhằm hạn chế tình trạng nhiều cơ quan, doanh nghiệp cùng thấy khó xử lý trong một số hành vi vi phạm.

Bên cạnh đó, cần phải tăng chế tài xử phạt các hành vi gian lận thương mại, giả mạo xuất xứ. Bởi, nói như TS. Nguyễn Trí Hiếu, hiện nay hành vi gian lận thương mại, giả mạo xuất xứ chủ yếu mới chỉ xử lý dân sự, không xử lý hình sự, trong khi đó, lợi nhuận mang về lại quá lớn nên các đối tượng “nhờn thuốc”. “Chỉ khi tăng mạnh chế tài, chúng ta mới có thể hy vọng giảm thiểu được vấn nạn này” – ông Hiếu nhấn mạnh.

Theo ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) trong năm 2020 này, lực lượng quản lý thị trường xác định nhiệm vụ chính và quan trọng nhất là đẩy lùi hàng giả, với các kế hoạch đấu tranh phòng ngừa, xử lý vi phạm gian lận thương mại, điều tra và xử lý mạnh các cơ sở sản xuất và kinh doanh hàng giả tại nhiều tỉnh thành phố trên cả nước.

Nhóm PV