Cuốn sách tôi chọn: 'Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi' chứa trăn trở của nhà thơ Lưu Quang Vũ với thời cuộc

Phó Giáo sư - Tiến sĩ LƯU KHÁNH THƠ - Nguyên cán bộ Viện Văn học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam:

"Sinh thời, Lưu Quang Vũ mới được in có nửa tập thơ. Đó là tập “Hương cây”, xuất bản cùng với Bằng Việt năm anh 20 tuổi. Còn những tập thơ như “Mây trắng đời tôi” hay “Bầy ong trong đêm sâu” chỉ ra mắt độc giả khi mà nhà thơ đã mất. Sau tai nạn bất ngờ đối với gia đình nhỏ của anh trai tôi, sau khi nỗi đau đớn, choáng váng lúc đầu nó lắng lại, thì chúng tôi nghĩ là mình phải làm một điều gì đó, để những giá trị, những di cảo của người nghệ sĩ sẽ được lưu truyền lại, và nhất là, quan trọng nhất là đến được với bạn đọc, những người yêu sân khấu, yêu thơ ca, yêu văn học. “Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi” bao gồm một hành trình, từ những bài thơ đầu tiên cho đến bài thơ cuối cùng của nhà thơ Lưu Quang Vũ.

Bên cạnh những bài thơ về tình yêu, thơ trữ tình cá nhân, thì cảm hứng chủ đạo trong thơ Lưu Quang Vũ là cảm hứng về Tổ quốc, về nhân dân. Đọc tập sách, người ta có thể thấy được những trăn trở, suy tư của một người nghệ sĩ đối với nghệ thuật; vừa là người nghệ sĩ bản năng, vừa là ý thức công dân, trách nhiệm của người cầm bút đối với đất nước, đối với nhân dân, đối với thế hệ sau này. Nó thể hiện một cách rất là thành thật những cảm xúc của người nghệ sĩ, những day dứt về nghệ thuật, những nhận thức về chiến tranh, về con người, về đất nước, những đau thương mất mát, không né tránh, tức là nhìn thẳng vào sự thật. Nó cũng thể hiện sự già dặn, chín chắn trong cảm xúc và trong cả bút pháp thể hiện.

Lưu Quang Vũ được biết đến chủ yếu là ở lĩnh vực sân khấu. Những thành công rực rỡ ở sân khấu nó phần nào làm lu mờ hình ảnh nhà thơ Lưu Quang Vũ. Nhưng thực ra, thơ mới là nơi mà anh ký thác rất nhiều điều, những điều gửi gắm của lòng mình. Tôi rất tâm đắc với một câu nói của nhà thơ Vũ Quần Phương. Ông nói là “Lưu Quang Vũ viết kịch để sống với mọi người, và làm thơ để sống với chính mình”. Anh Vũ làm thơ rất nhiều, làm thơ như ghi nhật ký. Lưu Quang Vũ có một lời tuyên ngôn là “Thơ tôi là mây trắng đời tôi”. Đối với tôi, người trực tiếp thực hiện bản thảo của anh mình, thì tôi cũng mong muốn và hy vọng rằng những giá trị đích thực sẽ ngày càng tỏa sáng theo thời gian."

Thực hiện : Thiệu Đoan Minh Công