Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai bị kỷ luật: Mổ xẻ sai phạm

Lâm tặc lợi dụng việc chuyển đổi rừng nghèo trồng cao su để khai thác gỗ (ảnh lớn); Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Thế Dũng (ảnh nhỏ). Ảnh: PV.

Tự ý mở 5 cửa khẩu phụ dọc biên giới

Mặc dù tỉnh Gia Lai đã có Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh (đóng tại huyện Đức Cơ), nhưng nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Thế Dũng vẫn kí quyết định cho mở thêm 5 cửa khẩu phụ dọc biên giới với nước bạn Campuchia để nhập khẩu gỗ và không hề thông qua Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai để lấy ý kiến.

Năm 2014, UBND tỉnh Gia Lai có các quyết định mở 5 cửa khẩu phụ dọc tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia để nhập gỗ từ Campuchia về Gia Lai. Theo quy định, nếu mở cửa khẩu phụ thì phải bàn bạc bằng văn bản đối với chính quyền địa phương tiếp giáp phía nước bạn; đồng thời phải trình thường vụ Tỉnh ủy, lấy ý kiến của các cơ quan liên quan.

Một số cơ quan chuyên môn tại tỉnh Gia Lai có đề cập việc cần thiết có ý kiến của phía Campuchia, nhưng nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Thế Dũng lúc đó bút phê: “Nếu có bàn thì bên họ cũng không đồng ý đâu”. Trên cơ sở chỉ đạo này, các cơ quan tham mưu đã làm thủ tục trình để UBND tỉnh Gia Lai mở 5 lối cửa khẩu phụ, từ đây các doanh nghiệp lấy gỗ từ Campuchia đưa về thông quan.

Theo nguyên một lãnh đạo Tỉnh ủy Gia Lai, thực chất số gỗ được đưa về từ bên kia biên giới là gỗ có nguồn gốc không rõ ràng. Từ năm 2014-2016, số gỗ được đưa về qua các lối mở này lên tới hàng trăm ngàn mét khối. Riêng trong năm 2016, có khoảng 300.000m3 gỗ được làm thủ tục thông quan. Tiền thuế Nhà nước thu lại chẳng được bao nhiêu, trong khi lợi ích mà các doanh nghiệp, các cá nhân hưởng là rất lớn.

Khi PV đề cập đến việc có hay không thất thu thuế qua 5 của khẩu phụ mà tỉnh cho phép mở vào năm 2014, ông Đoàn Khánh Vân - Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Gia Lai, cho biết việc thu thuế nhập khẩu gỗ là trách nhiệm của hải quan chứ không phải ngành thuế? “Việc nắm thông tin thu thuế nhập khẩu gỗ tại các cửa khẩu phụ thì phải nắm bên biên phòng và hải quan chứ chúng tôi không biết. Về việc kê khai thuế, quản lí thuế doanh nghiệp tự kê khai, tự nộp, bên thuế điều kiện gì để mà kiểm soát người ta. Anh muốn nắm thông tin đó chính xác thì qua cửa khẩu hải quan”, ông Vân cho hay.

Cũng theo ông Vân, khi nào mặt hàng gỗ được doanh nghiệp (DN) bán ra thì ngành thuế mới được thu thuế chứ khi các DN vận chuyển qua địa bàn tỉnh, ngành thuế không có quyền kiểm tra và thu thuế. Vì thế, Cục thuế Gia Lai không biết có hay không việc thất thu thuế qua những cửa khẩu phụ này. Ông Vân trần tình: “Tất cả hoạt động kinh doanh, phải có điều kiện nộp thuế, trách nhiệm người ta phải kê. Còn việc nộp thuế mặt hàng gỗ một năm bao nhiêu thì tôi không nắm được. Việc xuất khẩu, nhập khẩu là ở hải quan. Ở cửa khẩu phụ, các doanh nghiệp đi qua, trách nhiệm thu thuế, kê khai thuộc hải quan. Nếu không kê khai sẽ bị thất thu. Nếu mình có theo dõi thì có thu, không theo dõi thì không thu”.

Ngày 22/9, PV báo Tiền Phong tới đặt vấn đề làm việc với bà Lê Thị Thanh Huyền- Chi cục phó Chi cục Hải quan tỉnh Gia Lai, về nội dung thu thuế của việc nhập khẩu gỗ tại 5 cửa khẩu phụ. Bà Huyền đã bất ngờ từ chối với lý do bận công tác cả ngày. Mặc dù trước đó chiều 21/9, bà Huyền đã đồng ý gặp PV để trao đổi thông tin về vấn đề trên.

Gỗ không rõ nguồn gốc được vận chuyển qua một trong những cửa khẩu phụ ở huyện Đức Cơ.

Chuyển đổi rừng trồng cao su tràn lan

Dự án chuyển đổi 50.000ha rừng nghèo sang trồng cao su được coi là một trong những sai phạm nghiêm trọng nhất trong hai nhiệm kỳ làm Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai của ông Phạm Thế Dũng.

Theo Thông báo kết luận thanh tra 2834 ngày 19/11/2014 của Tổng Thanh tra Chính phủ, tỉnh Gia Lai đã có nhiều sai phạm trong việc quản lý, sử dụng đất đai và quản lý đầu tư xây dựng một số dự án.Từ năm 2008 - 2012, tỉnh Gia Lai đã tiến hành 2 đợt, giao hơn 35.000ha đất rừng cho 16 doanh nghiệp thuê đất để trồng cao su. Các mục tiêu đặt ra là sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên đất, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, thực tế triển khai đã không đạt mục tiêu đề ra và để xảy ra nhiều sai phạm.

Cụ thể, UBND tỉnh Gia Lai đã giao gần 5.000ha đất ngoài quy hoạch cho 29/52 doanh nghiệp thuê đất để trồng cao su trong năm 2010 - 2011, vi phạm khoản 1, điều 31, Luật Đất đai; UBND tỉnh ra hai thông báo số 119/TB-UBND ngày 12/10/2007 và số 136/TB-UBND ngày 11/11/2009 thông báo diện tích, địa điểm cho các doanh nghiệp triển khai kế hoạch trồng cao su đến năm 2012 không căn cứ vào quy hoạch.

Cùng với đó, tỉnh Gia Lai đã buông lỏng quản lý rừng và lâm sản tận thu khi chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su. Việc chỉ định bán không qua đấu giá gần 500.000m3 gỗ trong năm 2010-2012 là trái quy định về bán đấu giá tài sản và gây thất thu rất lớn ngân sách nhà nước; số lượng gỗ tận thu năm 2008 thiếu hụt hơn 31.000m3 (thành tiền là gần 39 tỷ đồng) so với biên bản xác định khối lượng gỗ tận thu và giấy phép khai thác; việc bán gỗ tận thu cho chậm nộp không đúng khoảng 8,2 tỷ đồng tiền gỗ đấu giá dẫn đến nợ đọng khó có khả năng thanh toán.

UBND tỉnh Gia Lai đã đặt ra cơ chế thu hồi đất để tạm giao cho các nhà đầu tư, sau khi nhà đầu tư tận thu lâm sản và trồng cao su mới, ra quyết định cho thuê đất chính thức là trái với quy định tại Điều 15, Luật Đất đai 2003, dẫn đến diện tích đất cho thuê chính thức thấp hơn diện tích thu hồi. Phần chênh lệch không có người quản lý và hệ lụy là rừng bị phá.

Mục tiêu quan trọng nhất là giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho đồng bào dân tộc thiểu số đã không đạt được. Tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số vào làm trong các dự án chuyển đổi rừng sang trồng cao su đạt rất thấp. Các doanh nghiệp sau khi thuê đất trồng cao su chưa thực hiện đúng cam kết về hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Qua công tác giám sát, HĐND tỉnh Gia Lai khóa X có kết luận, quá trình triển khai các dự án chuyển đổi rừng sang trồng cao su tại địa phương xảy ra nhiều tranh chấp giữa cộng đồng địa phương với doanh nghiệp. Gần đây, nhiều doanh nghiệp đã tự ý sử dụng đất được chuyển đổi sai mục đích như: trồng sắn, trồng cỏ, làm trang trại nuôi bò…

Trao đổi với PV Tiền Phong, ngày 22/9, ông Ngô Ngọc Sinh - Chánh Văn phòng UBND tỉnh Gia Lai, cho biết: Hiện tỉnh vẫn chưa nhận được bản kết luận của UBKT Trung ương mà chỉ biết thông qua thông tin đại chúng. Do đó chưa thể cung cấp các thông tin liên quan cho cơ quan báo chí.Về việc thực hiện tại kết luận số 2834/TB-TTCP, ông Sinh cho biết tỉnh đã thực hiện đúng thanh tra. Thanh tra tỉnh là người nắm rõ việc này, sẽ công khai, đôn đốc khắc phục những hậu
quả trên.

Bổ nhiệm người nhà gây bức xúc

Ông Phạm Thế Dũng có người em gái cùng cha khác mẹ là bà Trần Thị Lý. Bà Lý xuất thân từ lao động dân doanh, được tuyển dụng vào công tác tại Ban Dân tộc tỉnh Gia Lai. Từ vị trí kế toán, bà Lý được cất nhắc và thăng tiến dần, được bổ nhiệm làm Phó Ban Dân tộc tỉnh Gia Lai.

Chồng bà Lý - ông Phạm Đức Mạnh, cũng có quá trình thăng tiến bất ngờ. Từ nhân viên lái xe, ông Mạnh được tuyển dụng, bổ nhiệm làm cán bộ rồi lên lãnh đạo cấp đội. Mới đây, ông Mạnh được bổ nhiệm làm Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Gia Lai. Ngoài ra, con trai ông Dũng là ông Phạm Trần Anh được bổ nhiệm làm Chánh thanh tra Sở Nội vụ Gia Lai cũng gây nhiều bức xúc.

Ai đoạt đất của dân?

Lữ Hồ - Lê Tiền - Vũ Long